رازهای سینمایی نهفته در دل ژانر اقتباسی؛ چگونه «منبع خوب» و «نویسنده خوب» میتوانند معادلات را تغییر دهند؟ – آخرین تحولات سینمای ایران و جهان
سینماپرس: کارگردان فیلم «آپاراتچی» در نشست «از کتاب تا پرده نقرهای» در نمایشگاه کتاب بیان کرد این فیلم اقتباسی از کتاب روحالله رشیدی بر مبنای زندگی جلیل طائفی یک قهرمان مردمی اهل تبریز، است.
به گزارش سینماپرس، روز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت نشست «از کتاب تا پرده نقرهای» با بررسی فیلم «آپاراتچی» با حضور قربانعلی طاهرفر کارگردان، حسین ترابنژاد فیلمنامهنویس و مسعود ملکی مجری طرح «آپاراتچی» در سی و پنجمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.
طاهرفر که اولین تجربه کارگردانی فیلم بلند سینمایی خود را با «آپاراتچی» تجربه کرده است، در ابتدای این نشست گفت: پیش از این تجربه ساخت سریال و تلهفیلم را داشتم. دکتر روحالله رشیدی کتاب «آپاراتچی» را بر مبنای زندگی جلیل طائفی، یک قهرمان مردمی اهل تبریز نوشته که این فرد هنوز در قید حیات است. من از جلیل طائفی برای ساخت «آپاراتچی» کمک گرفتم که در راه خود و ساخت فیلم در دهه ۶۰ ثابت قدم بود. وی در تقابل با تحجر غیردینی و همچنین روشنفکری خودش یک بنیاد سینمایی تکنفره است و فیلم خود را به تنهایی به مرحله اکران میرساند. درآمدهای فیلم را هم صرف جبهه و جنگ میکند.
وی یادآور شد: مجری طرح حمایت ویژهای در ساخت فیلم داشت. کار اقتباسی مبتنی بر ۲ رکن منبع خوب و نویسنده خوب است و آقای ترابنژاد این فیلمنامه را قریب به ۱۰ بار بازنویسی کرد. در چنین شرایطی مشتاقم مجدد فیلم اقتباسی بسازم، هر چند این ژانر هنوز جایگاه خود را در سینمای ایران باز نکرده است.
سپس حسین ترابنژاد درباره روند نگارش فیلمنامه «آپاراتچی» توضیح داد: حدود ۲۰ کتاب را از منظر قابلیت اقتباسیبودن به فیلم سینمایی بررسی کردم. کتاب «آپاراتچی» اولین اثری بود که در بین آن کتابها انتخاب کردم. با چند بار خواندن کتاب تصاویر سینمایی را استخراج کردم و روایت پیوستگی تصاویر را آماده کردم. فضای شهر تبریز و روابط اجتماعی دهه ۶۰ را با کمک دوستانم بازسازی کردم. تخیل من به داستان کتاب اضافه کردم. این داستان ظرفیت ایجاد درام مرکزی ما را داشت و موقعیت جالبی بود که فیلمساز برای ساخت فیلم خودش درگیر ماجراهایی میشود.
وی اظهار کرد: هر کتابی قابلیت اقتباس ندارد. من سعی میکنم در مرحله اول برای اقتباس از یک اثر مکتوب، یک شخصیت در داستان کشف کنم که انگیزه حرکت در داستان را ایجاد کند. اگر کتاب، تصویر سینمایی به فیلمنامهنویس ندهد اما انگیزه کافی برای خلق فیلمنامه را ایجاد کند، انجام کار ممکن است. ما در «آپاراتچی» بیشتر کار مهندسی در متن را داشتیم که تصاویر سینمایی را به هم پیوند دهیم و زمان فیلمنامه بالا بود و چندین بار آن را کوتاه کردیم تا نتیجه کارمان منسجمتر شد.
ترابنژاد تاکید کرد: مهم است در روایت فیلم به ویژه در فیلمهای مرتبط با زندگی شهدا، تحریف تأثیرگذاری داشته باشیم. این یک اصل مهم است و شاید بتوان در برخی از سوژهها بنا به ضرورت درام، تحریف اثرگذاری انجام داد.
مسعود ملکی مجری طرح فیلم «آپاراتچی» هم در ادامه این نشست گفت: در تاریخ معاصر ایران به تاریخ فرهنگی و مردمی توجه نشده است. ایده تاریخ شفاهی جبهه فرهنگی انقلاب نطفه «آپاراتچی» را ایجاد کرد.
وی متذکر شد: ناشران حق انتشار خود را میفروشند و حق بالایی را دریافت نمیکنند. کارگردانان تألیف را به کارهای اقتباسی ترجیح میدهند و این عاملی برای کم بودن آثار سینمایی اقتباسی در ایران است.
سی و پنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل مصلی امام خمینی (ره) برگزار میشود.