گنجینه‌ای از حکمت: ۱ۀ۰ سخن نورانی از امام رضا (ع) – امام هشتم در آینه کلام • مجله تصویر زندگی
۱۰۰ حدیث منتخب از سخنان گرانبهای امام رضا (ع)
۱- مؤمن ، مؤمن واقعی نیست ، مگر آن که سه خصلت در او باشد : سنتی از پروردگارش و سنتی از پیامبرش و سنتی از امامش. اما سنت پروردگارش ، پوشاندن راز خود است ، اما سنت پیغمبرش ، مدارا و نرم رفتاری با مردم است ، اما سنت امامش صبر کردن در زمان تنگدستی و پریشان حالی است
(اصول کافی ، ج ۳ ، ص ۳۳۹)
۲- پنهان کننده کار نیک ( پاداشش ) برابر هفتاد حسنه است و آشکار کننده‌کار بد سرافکنده است ، و پنهان کننده کار بد آمرزیده است
(اصول کافى ، ج ۴ ، ص ۱۶۰)
۳- از اخلاق پیامبران ، نظافت و پاکیزگى است
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۴- امین به تو خیانت نکرده ( و نمى‌کند ) و لیکن ( تو ) خائن را امین تصورنمودى
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۵- برادر بزرگتر به منزله پدر است
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۶- دوست هرکس عقل او ، و دشمنش جهل اوست
(تحف العقول ، ص ۴۶۷)
حدیث از امام رضا در مورد حق الناس
۷- دوستى با مردم ، نیمى از عقل است
(تحف العقول ، ص ۴۶۷)
۸- به درستى که خداوند ، سر و صدا و تلف کردن مال و پر خواهشى را دوست‌ندارد
(تحف العقول ، ص ۴۶۷)
۹- عقل شخص مسلمان تمام نیست ، مگر این که ده خصلت را دارا باشد : از اوامید خیر باشد ، از بدى او در امان باشند ، خیر اندک دیگرى را بسیار شمارد ، خیر بسیار خود را اندک شمارد ، هرچه حاجت از او خواهند دلتنگ نشود ، در عمر خود از دانش‌طلبى خسته نشود ، فقر در راه خدایش از توانگرى محبوبتر باشد ، خوارى در راه خدایش از عزت با دشمنش محبوبتر باشد ، گمنامى را از پرنامى خواهانتر باشد . سپس فرمود : دهمى چیست و چیست دهمى ! به او گفته شد : چیست ؟ فرمود : احدى را ننگرد جز این که بگوید او از من بهتر و پرهیزگارتر است
(تحف العقول ، ص ۴۶۷)
۱۰. از امام رضا ( ع ) سؤال شد : سفله کیست ؟ فرمود : آن که چیزى دارد که‌از ( یاد ) خدا بازش دارد
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۱۱- ایمان یک درجه بالاتر از اسلام است ، و تقوا یک درجه بالاتر از ایمان‌است ، و به فرزند آدم چیزى بالاتر از یقین داده نشده است
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
مجموعه مهم ترین احادیث امام رضا (ع)
۱۲. اطعام و میهمانى کردن براى ازدواج از سنت است
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۳- پیوند خویشاوندى را برقرار کنید گرچه با جرعه آبى باشد ، و بهترین پیوندخویشاوندى ، خوددارى از آزار خویشاوندان است
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۴- حضرت رضا ( ع ) همیشه به اصحاب خود مى‌فرمود : بر شما باد به اسلحه‌پیامبران ، گفته شد : اسلحه پیامبران چیست ؟ فرمود : دعا
(اصول کافى ، ج ۴ ، ص ۲۱۴)
۱۵- از نشانه‌هاى دین فهمى ، حلم و علم است ، و خاموشى درى از درهاى حکمت‌است . خاموشى و سکوت ، دوستى آور و راهنماى هر کار خیرى است
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۶- زمانى بر مردم خواهد آمد که در آن عافیت ده جزء است ، که نه جزء آن درکناره‌گیرى از مردم ، و یک جزء آن در خاموشى است
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۱۷- از امام رضا ( ع ) از حقیقت توکل سؤال شد . فرمود : این که جز خدا ازکسى نترسى
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۱۸- به راستى که بدترین مردم کسى است که یارى‌اش را ( از مردم ) باز دارد وتنها بخورد و زیر دستش را بزند
(تحف العقول ، ص ۴۷۲)
۱۹- بخیل را آسایشى نیست ، و حسود را خوشى و لذتى نیست ، و زمامدار را وفایى نیست ، و دروغگو را مروت و مردانگى نیست
(تحف العقول ، ص ۴۷۳)
گلچینی از بهترین احادیث اخلاقی امام رضا (ع)
۲۰. کسى دست کسى را نمى‌بوسد ، زیرا بوسیدن دست او مانند نماز خواندن براى‌اوست
(تحف العقول ، ص ۴۷۳)
۲۱- به خداوند خوشبین باش ، زیرا هرکه به خدا خوشبین باشد ، خدا با گمان‌خوش او همراه است ، و هرکه به رزق و روزى اندک خشنود باشد ، خداوند به کردار اندک او خشنود باشد ، و هرکه به اندک از روزى حلال خشنود باشد ، بارش سبک و خانواده‌اش در نعمت باشد و خداوند او را به درد دنیا و دوایش بینا سازد و او را از دنیا به سلامت به دار السلام بهشت رساند
(تحف العقول ، ص ۴۷۲)
۲۲. ایمان چهار رکن است : توکل بر خدا ، رضا به قضاى خدا ، تسلیم به امرخدا ، واگذاشتن کار به خدا
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
۲۳- از امام رضا درباره بهترین بندگان سؤال شد . فرمود : آنان هرگاه نیکى‌کنند خوشحال شوند ، و هرگاه بدى کنند آمرزش خواهند ، و هرگاه عطا شوند شکر گزارند ، و هرگاه بلا بینند صبر کنند ، و هرگاه خشم کنند . درگذرند
(تحف العقول ، ص ۴۶۹)
احادیث امام رضا درباره سبک زندگی
۲۴- کسى که فقیر مسلمانى را ملاقات نماید و بر خلاف سلام کردنش بر اغنیا براو سلام کند ، در روز قیامت در حالى خدا را ملاقات نماید که بر او خشمگین باشد
(عیون اخبار الرضا ، ج ۲ ، ص ۵۲)
۲۵- از حضرت امام رضا ( ع ) درباره خوشى دنیا سؤال شد . فرمود : وسعت منزل‌و زیادى دوستان
(بحار الانوار ، ج ۷۶ ، ص ۱۵۲)
مهمترین حدیث و سخنان امام رضا
۲۶- زمانى که حاکمان دروغ بگویند ، باران نبارد و چون زمامدار ستم ورزد ،دولت ، خوار گردد ، و اگر زکات اموال داده نشود چهار پاپان از بین روند
(بحار الانوار ، ج ۷۳ ، ص ۳۷۳)
۲۷- هر کس اندوه و مشکلى را از مؤمنى برطرف نماید ، خداوند در روز قیامت‌اندوه را از قلبش برطرف سازد
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۲۶۸)
۲۸- بعد از انجام واجبات ، کارى بهتر از ایجاد خوشحالى براى مؤمن ، نزدخداوند بزرگ نیست
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۲۹- بر شما باد به میانه‌روى در فقر و ثروت ، و نیکى کردن چه کم و چه زیاد ،زیرا خداوند متعال در روز قیامت یک نصفه خرما را چنان بزرگ نماید که مانند کوه احد باشد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۶)
۳۰. به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر رابفشارید و به هم خشم نگیرید
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
احادیث امام رضا «علیه السلام»
۳۱- بر شما باد راز پوشى در کارهاتان در امور دین و دنیا . روایت شده که” افشاگرى کفر است ” و روایت شده ” کسى که افشاى اسرار مى‌کند با قاتل شریک است ” و روایت شده که ” هرچه از دشمن پنهان مى‌دارى ، دوست تو هم بر آن آگاهى نیابد “
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۳۲. آدمى نمى‌تواند از گردابهاى گرفتارى با پیمان‌شکنى رهایى یابد ، و ازچنگال عقوبت رهایى ندارد کسى که با حیله به ستمگرى مى‌پردازد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۹)
۳۳- با سلطان و زمامدار با ترس و احتیاط همراهى کن ، و با دوست با تواضع ،و با دشمن با احتیاط ، و با مردم با روى خوش
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۶)
۳۴- هر کس به رزق و روزى کم از خدا راضى باشد ، خداوند از عمل کم او راضى‌باشد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۶)
۳۵- عقل ، عطیه و بخششى است از جانب خدا ، و ادب داشتن ، تحمل یک مشقت‌است ، و هر کس با زحمت ادب را نگهدارد ، قادر بر آن مى‌شود ، اما هر که به زحمت بخواهد عقل را به دست آورد جز بر جهل او افزوده نمى‌شود
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۲)
حدیث از امام رضا درباره روزی
۳۶- به راستى کسى که در پى افزایش رزق و روزى است تا با آن خانواده خود را اداره کند ، پاداشش از مجاهد در راه خدا بیشتر است
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۳۹)
۳۷- پنج چیز است که در هر کس نباشد امید چیزى از دنیا و آخرت به او نداشته باش : کسى که در نهادش اعتماد نبینى ، و کسى که در سرشتش کرم نیابى ، و کسى که در خلق و خوى‌اش استوارى نبینى ، و کسى که در نفسش نجابت نیابى ، و) کسى که از خدایش ترسناک نباشد
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۳۸- هرگز دو گروه با هم روبه‌رو نمى‌شوند ، مگر این‌که نصرت و پیروزى با گروهى‌است که عفو و بخشش بیشترى داشته باشد
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۳۹- مبادا اعمال نیک و تلاش در عبادت را به اتکاى دوستى آل محمد ( ع ) رهاکنید ، و مبادا دوستى آل محمد ( ع ) و تسلیم براى آنان را به اتکاى عبادت از دست بدهید ، زیرا هیچ کدام از این‌دو به تنهایى پذیرفته نمى‌شود
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۴۰. عبادت پر روزه داشتن و نماز خواندن نیست ، و همانا عبادت پر اندیشه‌کردن در امر خداست
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۴۱- کسى که نعمت دارد باید که بر عیالش در هزینه وسعت بخشد
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
۴۲. هرچه زیادى است نیاز به سخن زیادى هم دارد
(تحف العقول ، ص ۴۶۶)
حدیث امام رضا در مورد عبادت
۴۳- کمک تو به ناتوان بهتر از صدقه دادن است
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۴۴- به آن حضرت گفته شد : چگونه صبح کردى ؟ فرمود : با عمر کاسته ، و کردارثبت شده ، و مرگ بر گردن ما و دوزخ دنبال ما است ، و ندانیم با ما چه شود
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۴۵- سخاوتمند از طعام مردم بخورد تا از طعامش بخورند ، و بخیل از طعام مردم‌نخورد تا از طعامش نخورند
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۴۶- ما خاندانى باشیم که وعده خود را وام دانیم چنانچه رسول خدا ( ص )کرد
(تحف العقول ، ص ۴۷۰)
۴۷- هیچ بنده به حقیقت کمال ایمان نرسد تا سه خصلتش باشد : بینایى در دین ، و اندازه‌دارى در معیشت ، و صبر بر بلاها
(تحف العقول ، ص ۴۷۱)
۴۸- به ابى هاشم داود بن قاسم جعفرى فرمود : اى داود ما را بر شما به خاطر رسول خدا ( ص ) حقى است ، و شما را هم بر ما حقى است ، هر که حق ما را شناخت رعایت او باید ، و هر که حق ما را نشناخت حقى ندارد
(تحف العقول ، ص ۴۷۱)
۴۹- با نعمتها خوش همسایه باشید ، که گریز پایند ، و از مردمى دور نشوند که باز آیند
(تحف العقول ، ص ۴۷۲)
۵۰. ابن سکیت به آن حضرت گفت : امروزه حجت بر مردم چیست ؟ در پاسخ‌فرمود : همان عقل است که به وسیله آن شناخته مى‌شود آن که راستگو است از طرف خدا و از او باور مى‌کند ، و آن که دروغگو است و او را دروغ مى‌شمارد ، ابن سکیت گفت : به خدا این است پاسخ
(تحف العقول ، ص ۴۷۳)
۵۱- هرکس آفریدگار را به آفریده‌هایش تشبیه کند ، مشرک است و هرکس به‌خداوند چیزى نسبت دهد که خدا خود از آن نهى کرده است کافر است
(وسائل الشیعه ، ج ۱۸ ، ص ۵۵۷)
۵۲. ایمان انجام واجبات و دورى از محرمات است ، ایمان عقیده به دل واقرار به زبان و کردار با اعضاء تن است
(تحف العقول ، ص ۴۴۴)
حدیث امام رضا در مورد خوش اخلاقی
۵۳- ریان از امام رضا علیه السلام پرسید : نظرتان راجع به قرآن چیست ؟ امام‌فرمود : قرآن سخن خداست ، فقط از قرآن هدایت بجویید و سراغ چیز دیگر نروید که گمراه مى‌شوید
(بحار الانوار ، ج ۹۲ ، ص ۱۱۷)
۵۴- امام رضا ( ع ) در ضمن تجلیل از قرآن و اعجاز آن فرمودند : قرآن ریسمان‌محکم و بهترین راه به بهشت است ، قرآن انسان را از دوزخ نجات مى‌دهد ، قرآن به مرور زمان کهنه نمى‌شود ، سخنى همیشه تازه است زیرا براى زمان خاصى تنظیم نشده است ، قرآن راهنماى همه انسانها و حجت بر آنهاست ، هیچ اشکال و ایرادى به قرآن راه پیدا نمى‌کند ، قرآن از جانب خداوند حکیم فرود آمده است
(بحار الانوار ، ج ۹۲ ، ص ۱۴)
۵۵- سلیمان جعفرى از امام رضا ( ع ) پرسید : نظرتان درباره کار کردن براى‌دولت چیست ؟ امام فرمود : اى سلیمان هرگونه همکارى با حکومت ( ظ‌الم و غاصب )به منزله کفر به خداست . نگاه کردن به چنین دولتمردانى گناه کبیره است و آدمى را مستحق دوزخ مى‌نماید
(بحار الانوار ، ج ۷۵ ، ص ۳۷۴)
۵۶- عبدالسلام هروى مى‌گوید : از امام رضا ( ع ) شنیدم مى‌فرمود : خدا رحمت‌کند کسى را که آرمان ما را زنده کند . گفتم : چگونه این کار را بکند ؟ فرمود : آموزشهاى ما را یاد بگیرد و به مردم بیاموزد
(وسائل الشیعه ، ج ۱۸ ، ص ۱۰۲)
۵۷- هرکس از خود حساب بکشد سود مى‌برد و هرکس از خود غافل شود زیان‌مى‌بیند ، و هرکس ( از آینده‌اش ) بیم داشته باشد به ایمنى دست مى‌یابد ، و هرکس از حوادث دنیا عبرت بگیرد بینش پیدا مى‌کند ، و هرکس بینش پیدا کند مسائل را مى‌فهمد و هرکس مسائل را بفهمد عالم است
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۲)
۵۸- عجب درجاتى دارد : یکى این که کردار بد بنده در نظرش خوش جلوه کند وآن را خوب بداند و پندارد کار خوبى کرده . یکى این که بنده‌اى به خدا ایمان آورد و منت بر خدا نهد با این که خدا را به او منت است در این باره
(تحف العقول ، ص ۴۶۸)
۵۹- اگر بهشت و جهنمى هم در کار نبود باز لازم بود به خاطر لطف و احسان‌خداوند مردم مظ‌یع او باشند و نافرمانى نکنند
(بحار الانوار ، ج ۷۱ ، ص ۱۷۴)
حدیث از امام رضا در مورد نماز
۶۰. خداوند سه چیز را به سه چیز دیگر مربوط کرده است و به طور جداگانه‌نمى‌پذیرد . نماز را با زکات ذکر کرده است ، هرکس نماز بخواند و زکات ندهد نمازش پذیرفته نیست . نیز شکر خود و شکر از والدین را با هم ذکر کرده است .
از این رو هرکس از والدین خود قدردانى نکند از خدا قدردانى نکرده است . نیز در قرآن سفارش به تقوا و سفارش به ارحام در کنار هم آمده است . بنابراین اگر کسى به خویشاوندانش رسیدگى و احسان ننماید ، با تقوا محسوب نمى‌شود
(عیون اخبار الرضا ، ج ۱ ، ص ۲۵۸)
۶۱- از حرص و حسادت بپرهیز که این دو ، امتهاى گذشته را نابود کرد ، وبخیل نباش که هیچ مؤمن و آزاده‌اى به آفت بخل مبتلا نمى‌شود . بخل مغایر با ایمان است
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۶)
۶۲. احسان و اطعام به مردم ، و دادرسى از ستمدیده ، و رسیدگى به حاجتمندان‌از بالاترین صفات پسندیده است
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۷)
۶۳- با مشروب خوار همنشینى و سلام و علیک نکن
(بحار الانوار ، ج ۶۶ ، ص ۴۹۱)
۶۴- صدقه بده هرچند کم باشد ، زیرا هر کار کوچکى که صادقانه براى خدا انجام‌شود بزرگ است
(وسائل الشیعه ، ج ۱ ، ص ۸۷)
۶۵- توبه کار به منزله کسى است که گناهى نکرده است
(بحار الانوار ، ج ۶ ، ص ۲۱)
۶۶- بهترین مال آن است که صرف حفظ آبرو شود
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۲)
۶۷- بهترین تعقل خودشناسى است
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۲)
۶۸- راستى امامت زمام دین و نظام مسلمین و صلاح دنیا و عزت مؤمنان است ،امام بنیاد اسلام نامى ( افزون شو ) و فرع برازنده آن است ، بوسیله امام نماز و زکات و روزه و حج و جهاد درست مى‌شوند و خراج و صدقات فراوان مى‌گردند و حدود و احکام اجراء مى‌شوند و مرز و نواحى محفوظ مى‌ماند
(تحف العقول ، ص ۴۶۲)
۶۹- به خدا خوش گمان باشید ، زیرا خداى عزوجل مى‌فرماید : من نزد گمان بنده مؤمن خویشم ، اگر گمان او خوب است ، رفتار من خوب و اگر بد است ، رفتار من هم بد باشد
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۱۱۶)
۷۰. مرد عابد نباشد ، جز آن که خویشتن دار باشد ، و چون مردى که در بنى‌اسرائیل خود را به عبادت وامى‌داشت ، تا پیش از آن ده سال خاموشى نمى‌گزید ، عابد محسوب نمى‌شد
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۱۷۲)
۷۱- تواضع این است که به مردم دهى آنچه را مى‌خواهى به تو دهند
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۱۸۹)
۷۲. عیسى بن مریم صلوات الله علیه به حواریین گفت : اى بنى اسرائیل ! برآنچه از دنیا از دست شما رفت افسوس مخورید ، چنانکه اهل دنیا چون به دنیاى خود رسند ، بر دین از دست داده خود افسوس نخورند
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۲۰۵)
۷۳- کسى که جز به روزى زیاد قناعت نکند ، جز عمل بسیار بسش نباشد ، و هرکه‌روزى اندک کفایتش کند ، عمل کند هم کافیش باشد
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۲۰۷)
۷۴- گاهى ، مردى که سه سال از عمرش باقى مانده صله رحم مى‌کند و خدا عمرش‌را ۳۰ سال قرار مى‌دهد و خدا هرچه خواهد مى‌کند
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۲۲۱)
۷۵- معمر بن خلاد گوید : به امام رضا ( ع ) عرض کردم : هرگاه پدر و مادرم‌مذهب حق را نشناسند دعایشان کنم ؟ فرمود : براى آنها دعا کن و از جانب آنها صدقه بده ، و اگر زنده باشند و مذهب حق را نشناسند با آنها مدارا کن ، زیرا رسول خدا ( ص ) فرمود : خدا مرا به رحمت فرستاده نه به بى‌مهرى و نافرمانى
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۲۳۲)
۷۶- هرکس به مؤمنى گشایشى دهد ، خدا روز قیامت دلش را گشایش دهد . .
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۲۸۶)
۷۷- خداى عزوجل به یکى از پیغمبران وحى فرمود که : هرگاه اطاعت شوم راضى‌گردم و چون راضى شوم برکت دهم و برکت من بى‌پایان است ، هرگاه نافرمانى شوم خشم گیرم و چون خشم گیرم لعنت کنم و لعنت من تا هفت پشت برسد
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۳۷۷)
۷۸- هرگاه مردم به گناهان بى‌سابقه روى آورند به بلاهاى بى‌سابقه گرفتارمى‌شوند
(اصول کافى ، ج ۳ ، ص ۳۷۷)
۷۹- مردم از کسى که با صراحت و صادقانه با آنها رفتار کند خوششان نمى‌آید
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۷)
۸۰. عده‌اى به دنبال ثروت هستند ولى به آن نمى‌رسند و عده‌اى به آن رسیده‌اند ولى قرار نمى‌گیرند و بیشتر مى‌طلبند
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۹)
۸۱- وقتى آشکارا حرف حق مى‌شنوید خشمگین نشوید
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۸۲. حریصانه به دنبال قضاى حاجت حاجتمندان باشید ، هیچ عملى بعد از واجبات‌بالاتر از شاد کردن مسلمان نیست
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۷)
۸۳- نادان ، دوستانش را به زحمت مى‌اندازد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۲)
حدیث از امام رضا برای پروفایل
۸۴- مسلمان اگر شاد یا خشمگین شود از مسیر حق منحرف نمى‌شود ، و اگر بر دشمن‌مسلط شود بیشتر از حقش مطالبه نمى‌کند
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۲)
۸۵- فقط دو گروه راه قناعت پیش مى‌گیرند : عبادت کنندگانى که در پى پاداش‌آخرتند یا بزرگ منشانى که تحمل درخواست از مردمان پست را ندارند
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۷)
۸۶- مرگ ، آفت آمال و آرزوهاست ، و لطف و احسان به مردم تا ابد براى‌انسان باقى مى‌ماند
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۷)
۸۷- عاقل ، احسان به مردم را غنیمت مى‌شمارد ، و شخص توانا باید فرصت راغنیمت شمارد و الا موقعیت از دست مى‌رود
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۷)
۸۸- خسیس بودن آبروى انسان را از بین مى‌برد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۷)
۸۹- قلب انسان حالت خستگى و نشاط دارد ، وقتى در حال نشاط است مسائل راخوب مى‌فهمد و وقتى خسته است کند ذهن مى‌شود ، بنابراین وقتى نشاط دارد آنرا به کار بگیرید و وقتى خسته است آن را به حال خود بگذارید
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۷)
۹۰. هر هدفى را از راه آن تعقیب کنید . هرکس اهدافش را از راه طبیعى‌تعقیب کند به لغزش دچار نمى‌شود و بر فرض که بلغزد چاره‌جویى برایش ممکن است
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۶)
۹۱- بهترین مال آن است که خرج آبرو و حیثیت انسان شود
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۵)
۹۲. خود را با کار مداوم خسته نکنید و براى خود تفریح و تنوع قرار دهید ولى‌از کارى که در آن اسراف باشد یا شما را در اجتماع سبک کند پرهیز کنید
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۶)
۹۳- تواضع و فروتنى مراتبى دارد ، مرتبه‌اى از آن این است که انسان موقعیت‌خود را بشناسد و بیش از آنچه شایستگى آن را دارد از کسى متوقع نباشد و با مردم به گونه‌اى معاشرت و رفتار نماید که دوست دارد با او آنگونه رفتار شود و اگر کسى به او بدى نمود در مقابل خوبى کند ، خشم خود را فرو خورد و گذشت پیشه کند و اهل احسان و نیکى باشد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۵)
۹۴- باید لطف و احسان قابل اعتنا باشد . نباید چیز کم ارزشى را صدقه دهیم . ( در زمانى که عموم مردم تمکن نسبى دارند نباید به خرما دادن بسنده کرد . )
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۴)
۹۵- کسى که محاسن و امتیازات زیادى داشته باشد مردم از او تعریف مى‌کنند ،و به تعریف خود نیاز پیدا نمى‌کند
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۳)
۹۶- هرکس به راهنمایى تو اعتنایى نکرد نگران مباش حوادث روزگار او را ادب خواهد کرد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۳)
۹۷- کسى که در پوشش نصیحت به تو از دیگرى بدگویى مى‌کند ، به عاقبت بدى‌گرفتار خواهد شد
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۵۳)
۹۸- هیچ چیزى زیانبارتر از خودپسندى نیست
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۸)
۹۹- برنامه آموزش دین داشته باشید در غیر این صورت بادیه نشین و نادان‌محسوب مى‌شوید
(بحار الانوار ، ج ۷۸ ، ص ۳۴۶)
۱۰۰. از فقر اندیشه مکن که خسیس خواهى شد ، و در فکر عمر دراز مباش که باعث حرص به مادیات است .
