صنعت بازی در سال 2024 چقدر به سمت فضای کاملا دیجیتالی حرکت کرده است؟
طی سالیان اخیر، بخش بزرگی از صنعت بازی به حالت دیجیتالی درآمده است. در کل وقتی فاکتورهایی نظیر دانلودها، خریدهای درون برنامه‌ای، بسته‌های الحاقی، خرید اشتراک، دنیای پی‌سی، موبایل و… را در نظر می‌گیریم، متوجه می‌شویم که بازار فیزیکی بازی‌های ویدیویی درصد کوچکی از این صنعت را پوشش می‌دهند. اما وقتی درباره فروش یک بازی ویدیویی جدید صحبت می‌کنیم، فروش فیزیکی محصولات می‌توانند کمک بزرگی در کسب موفقیت تجاری بکنند. در این متن از ویجیاتو قصد داریم تا بررسی کنیم که چقدر از صنعت بازی در حال حاضر حالت دیجیتالی به خود گرفته است. با ما همراه باشید.
بیایید سال 2023 را بررسی کنیم. طبق گزارش GSD (که فروش فیزیکی و دیجیتالی صنعت بازی را پوشش می‌دهد) در سال 2023 حدود 72.4 میلیون نسخه بازی ویدیویی به شکل فیزیکی اروپا به فروش رسیده است. اگر هم فقط به آثار جدید و عرضه شده در این سال نگاه کنیم، 42 درصد خرید بازی‌ها از طریق فروشگاه‌های فیزیکی به ثبت رسیده است. اما آیا این مسئله در سال 2024 تغییر کرده است؟
آمار GSD خیلی خوب ولی ناکامل این موضوع را بیان می‌کند. این سایت، فروش فیزیکی محصولات در کشورهای بزرگ اروپایی را پوشش می‌دهد. اما مشکل اساسی این است که همه خرده فروش‌ها داخل آمار نیستند و کشورهای کوچک‌تری مثل یونان را شامل نمی‌شود. همچنین، آمار فروش دیجیتالی GSD به اکثر ناشران بزرگ مانند یوبی‌سافت، EA، اکتیویژن، سگا، کپکام، مایکروسافت، سونی و… محدود می‌شود. این یعنی هزاران عنوان مستقل و چند ناشر بزرگ که مهم‌ترین آن‌ها نینتندو به حساب می‌آید، اصلا داخل داده‌ها قرار نگرفته‌اند. پس یعنی هدف این آمار بیشتر در رابطه با عناوین AAA و AA است (به جز عناوین نینتندو).
طی چهل هفته اول امسال، صنعت ویدیوگیم شدیدا به سمت فروش‌های دیجیتالی بازی‌ها سوق پیدا کرده است. در سراسر اروپا، 75 درصد فروش بازی‌های امسال به شکل دیجیتالی و بقیه از طریق فروشگاه‌های فیزیکی خریداری شده‌اند. این یعنی تا همین موقع سال نسبت به سال 2023، خرید دیجیتالی از فروشگاه‌هایی نظیر PSN، Xbox Live، eShop و استیم 12 درصد رشد داشته است. البته یک مورد را در نظر باید داشت؛ سه ماه آخر سال میلادی به دلایلی مانند هدیه دادن کریسمس یا جمعه سیاه، آمار کمی به سمت فروش فیزیکی سوق پیدا می‌کند. به همین دلیل بود که فروش دیجیتالی چهل هفته ابتدایی سال گذشته طی سه ماه آخر از 63 به 58 درصد سقوط کرد.
دلیل این اتفاق را بیشتر می‌توان افزایش فضای دیجیتال پلی‌استیشن دانست. آمار و داده‌های سال 2023 نشان می‌دهند که 41 درصد خرید بازی‌های پلی‌استیشن 5 به صورت فیزیکی بوده است اما در سال 2024 این سبک فروش کمرنگ‌تر شد و نرخ خرید فیزیکی به 32 درصد کاهش یافت. برای اولین بار در تاریخ، فروش فیزیکی بازی‌های پلی‌استیشن کمتر از یک سوم شده است. این مسئله در بازار ایکس باکس هم شرایط مشابهی را دارد. کنسول مایکروسافت که همیشه دیجیتالی‌ترین دستگاه بازی صنعت ویدیوگیم بوده، امسال فقط 19 درصد فروش محصولاتش از طریق فروشگاه‌های فیزیکی بوده است اما سال قبل این عدد 26 بود.
شرایط برای نینتندو سوییچ اما کمی متفاوت پیش می‌رود. باید به این مورد تاکید کنیم که داده‌های زیادی از نینتندو سوییچ موجود نیستند چون شرکت ژاپنی، فروش دیجیتالی عناوین فرست پارتی خود را با GSD به اشتراک نمی‌گذارد. این یعنی داده‌های فعلی بیشتر بر اساس فروش آثار ترد پارتی هستند که خب بخش کوچکی از بازار نینتندو را شامل می‌شوند. روی سوییچ، 65 درصد فروش آثار ترد پارتی جدید تا این مقطع سال به شکل فیزیکی بوده است. همان‌طور که مشاهده می‌کنید هنوز هم عمده‌ی بازار نینتندو شکل فیزیکی دارد. جالب است که سال قبل همین مواقع فروش فیزیکی نینتندو 67 درصد بوده، رقمی که چندان به چشم نمی‌آید.
حال سوال این است که چه چیزی باعث تمایل بازار ایکس باکس و پلی‌استیشن به سمت دیجیتالی شدن بازار فروش آن‌ها شده است؟ ابتدا بگوییم در نگاه اول شاید تغییر و تمایل‌های فعلی چندان قابل توجه و زیاد نباشند. از طرفی درصد فروش دیجیتالی و فیزیکی بستگی به خود آن آثار هم دارد. برای مثال اگر نگاهی به عناوین شوتر مولتی‌پلیر اخیر بندازید، می‌بینید که بیش از 90 درصد فروش آن‌ها شکل دیجیتالی داشته اما در دست دیگر، عرضه استرو بات روی پلی‌استیشن 5 بیشتر با خرید و استقبال فیزیکی مخاطبان مواجه شده است. پس درصد فروش دیجیتالی یا فیزیکی یک سال ارتباط بسیار زیادی با تقویم عرضه‌ها و بازی‌های آن دوره دارد.
سال 2023 یک دوره فوق‌العاده بی‌نظیر در دنیای بازی‌های ویدیویی بود و شروعی عالی را هم با هاگوارتز لگسی تجربه کرد. این بازی که داخل دنیای هری پاتر جریان دارد به موفقیتی عظیم دست یافت و فروش فیزیکی بهتری هم درون بازار داشت. درست مانند بقیه پلتفرم‌ها، عنوان محبوب وارنر برادرز روی نینتندو سوییچ هم از محبوبیت بالایی برخوردار بود، یعنی کسب مخاطب بالا در کنسولی با بازار عمدتا فیزیکی. برعکس ماجرای پارسال اما در سال 2024 بازی ترد پارتی بسیار بزرگی برای نینتندو عرضه نشده است (بزرگ‌ترین آثار ترد پارتی سال 2024 روی کنسول نینتندو سوییچ Prince of Persia: The Lost Crown و FC 25 بودند).
عنوانی مثل Alan Wake 2 ابتدا به صورت کاملا دیجیتالی منتشر شد اما اخیرا نسخه فیزیکی آن هم منتشر شد
مسئله ما فقط شامل آثاری نظیر هاگواتز لگسی نمی‌شود. بازی‌های تک‌نفره و داستانی اکثرا فروش به مراتب بهتری از لحاظ فیزیکی داشتند و سال 2023 هم شامل چند موردیمثل Star Wars Jedi: Survivor و Resident Evil 4 Remake می‌شود. در عوض امسال بازی‌هایی این چنینی عرضه نشده‌اند. بزرگ‌ترین عرضه‌های سال 2024 مانند Helldivers 2 و Warhammer 40K: Space Marine 2 بودند که خب بیشتر تمایل به بازار دیجیتالی داشته‌اند. با وجود این اتفاق خیلی راحت می‌توانیم پیشروی صنعت بازی به سمت فروش دیجیتالی را احساس کنیم و بهترین راه برای درک قضیه، نگاه انداختن به عرضه‌های سالیانه علی‌الخصوص عناوین ورزشی است.
با نگاه به عناوین ورزشی‌ای نظیر FC 25، NBA 2K25، F1 2024 و WWE 2K24، خیلی راحت می‌توانیم افزایش فضای دیجیتال را مشاهده کنیم. برای بعضی از عناوین نرخ افزایش خرید دیجیتالی 1 یا 2 درصد بوده وبرای برخی دیگر خیلی بیشتر بوده است. البته این ارقام در مقابل درصدهای کلی چیزی نیستند، ولی همچنان قابل توجه و تاثیرگذار ظاهر می‌شوند.
در نهایت، تصمیم یک توسعه‌دهنده یا ناشر مبنی بر انتشار فیزیکی بازی شدیدا به خود اثر، پلتفرم‌ها، مخاطبین و محدوده عمل وابستگی دارد. برای مثال یک اثر AAA اکشن پلتفرمر برای نینتندو سوییچ یا بازی ترس و بقایی تک‌نفره مخصوص پلی‌استیشن ارزش سرمایه‌گذاری فیزیکی را خواهد داشت. ولی وقتی بحث یک بازی شوتر مولتی‌پلیر برای ایکس باکس و پی‌سی وسط می‌آید، نمی‌شود توقع چنین چیزی را داشته باشیم. طی 9 ماه اول سال 2024، 32 میلیون نسخه فیزیکی بازی‌های مختلف داخل اروپا به فروش رفته است، پس یعنی هنوز هم فضای قابل دوامی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌ها داخل این زمینه در سراسر جهان وجود دارد.
خب دوستان نظر شما چیست؟ به نظر شما تا چه زمانی بازار فروش فیزیکی بازی‌ها دوام خواهد آورد؟ شما کدام روش را برای خرید عناوین مدنظر خود انتخاب می‌کنید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
