روزهای خوبی بر «سینماگران مستند» نمی‌گذرد/ «سینمای مستند» به دلیل محدودیت‌های مالی و امکانات مشکلات بیشتری دارد – اخبار سینمای ایران و جهان
سینماپرس: «کاوه بهرامی مقدم» کارگردان و فیلمساز پیشکسوت سینمای مستند، ضمن انتقاد نسبت به سیاست گذاری های مدیران فرهنگی به معضل پخش آثار سینمای مستند پرداخت و در این خصوص گفت: در بحث اکران هم همچنان با ضعف‌هایی روبرو هستیم. حتی فیلم‌هایی که در جشنواره‌ها مطرح می‌شوند، زمانی که به دنبال اکران عمومی هستند، با مشکلات فراوانی مواجه می‌شوند.
«کاوه بهرامی مقدم» کارگردان مستند «دره پروانه ها»، در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس به تشریح انگیزه اش برای ساخت این مستند پرداخت و در این خصوص تصریح کرد: فیلم مستند دره پروانه‌ها به زنده‌یاد شیون فومنی، شاعر بلندآوازه گیلانی، اختصاص دارد. شاعری که به دو زبان گیلکی و فارسی آثار ارزشمندی خلق کرد. آشنایی من با آثار شیون به سال ۱۳۶۷ برمی‌گردد. در آن زمان، بر اساس یکی از اشعار او به نام عروس مغرور، یک فیلم ۱۶ میلی‌متری ساختم. هرچند این فیلم در سال ۱۳۷۲ ساخته شد، اما دغدغه من نسبت به شخصیت و آثار او از همان سال‌ها شکل گرفت.
وی افزود: با گذشت زمان و شناخت عمیق‌تر از زندگی، آثار و فراز و نشیب‌های حیات شیون، تصمیم گرفتم پروژه‌ای جامع‌تر و جدی‌تر درباره او تولید کنم. این تصمیم باعث شد که بیش از ۵ سال از وقتم را صرف ساخت این مستند کنم. اما چرا این پروژه این‌قدر طول کشید؟ دلایل متعددی وجود داشت که سرعت کار را کاهش داد.
کارگردان مستند کمال الملک در ادامه گفت و گو ضمن بیان این مطلب که به نظر من، روزهای خوبی برای سینماگران مستند نمی‌گذرد؛ در این خصوص خاطر نشان کرد: در حال حاضر شرایط برای ساخت مستند مناسب نیست، اما یک جریان وجود دارد که آن هم عشق و علاقه‌ای است که مستندسازها به کارشان دارند. این افراد با مسئولیت‌پذیری و تعهد به مسیرشان ادامه می‌دهند و تاوانش را می‌پردازند. ممکن است کسانی هم باشند که در شرایط بهتر و با موضوعاتی کار کنند که به آنها تعلق دارند و شرایط بهتری برای ساخت مستند داشته باشند، اما کسانی که برای دل خود و به ضرورت تاریخ‌نگاری فیلم می‌سازند، در شرایط سخت‌تری کار می‌کنند.
بهرامی مقدم همچنین به مسئله کارگردانان مستقل پرداخت و در این خصوص اظهار کرد: چیزی که می‌خواهم بگویم در مورد مستندسازهای مستقل و کسانی است که دغدغه مسائل فرهنگی و اجتماعی دارند. در این حوزه، تمام هزینه‌های تولید فیلم به گردن خود مستندسازان است. چیزی که در طول این سال‌ها شاهدش بوده‌ایم و خودم تجربه کرده‌ام. سوال این است: چطور می‌توان این شرایط را بهبود بخشید؟ این سوالی است که برای من هم همیشه مطرح بوده. در این ۳۰ یا ۴۰ سال، هر وقت دوستان به ما نزدیک شده‌اند و سوالاتی مطرح کرده‌اند، من تجربیات شخصی خودم را به آنها گفته‌ام و همیشه سعی کرده‌ام با نگاه صادقانه و بدون حب و بغض جواب بدهم.
کارگردان مستند پرنده آبی با انتقاد نسبت به محدودیت در بودجه سینمای مستند به تبعات این اتفاق پرداخت و بیان کرد: حمایت‌ها در بخش داستانی سینما و شاید در بخش‌های کوتاه تا حدودی وجود داشته باشد، اما سینمای مستند به دلیل محدودیت‌های مالی و امکانات، مشکلات بیشتری دارد. حتی اگر مستندساز کهنه‌کار و شناخته‌شده ای باشی، باز هم در زمینه‌ی امکانات با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوی. خود من بعد از ساخت فیلم مستند «پرنده آبی» که مربوط به یک قهرمان ایرانی بود، که الان صد سال از تولدش می‌گذرد، هنوز نتوانستم فیلم جدیدی بسازم. ده سال از آن زمان گذشته و باوجود ۴۰ سال فعالیت در عرصه سینما، با تجربه‌های مختلفی که دارم، از داوری جشنواره‌ها تا کسب ۲۷ جایزه ملی و بین‌المللی، اما همچنان در شرایط فعلی نتوانستم پروژه‌ای جدید آغاز کنم.
این مستند ساز که امسال با اثر «دره پروانه ها» در هجدهمین دوره جشنواره بین المللی «سینما حقیقت» حضور داشت به معضل پخش آثار سینمای مستند پرداخت و در این خصوص بیان کرد: در بحث اکران هم همچنان با ضعف‌هایی روبرو هستیم. حتی فیلم‌هایی که در جشنواره‌ها مطرح می‌شوند، زمانی که به دنبال اکران عمومی هستند، با مشکلات فراوانی مواجه می‌شوند.
وی در خاتمه افزود: متاسفانه سیاست‌گذاران فرهنگی و سینمایی کشور، که متولیان دولتی هستند، صرفاً جشنواره‌ها را به عنوان ابزارهایی برای نمایش آثار هنری می‌بینند، در حالی که جشنواره‌ها به تنهایی نمی‌توانند فرهنگ‌سازی کنند. این سیاست‌گذاران باید شرایطی را فراهم کنند تا این آثار هنری در سطح جامعه نمایش داده شوند
