نقد انیمیشن Spellbound | تربیت خانواده توسط فرزند
اگر بخواهیم برای سنجش ارزش انیمیشن سنگ محکی برگزینیم، آن چیست؟ به نظرم این است که با وجود ساخته شدن برای ردههای سنی پایین، باز هم شامل لایههای عمیقتری شود تا بزرگسالان هم به سهم خود از آن مطالبی دریافت کردند، یا بهتر بگویم چیزی داشته باشد که فرد پا به سن گذاشته را هم با خود همراه کند. اما انیمیشن Spellbound فاقد چنین ویژگی است و تنها چیزی که دارد، یک داستان کودکانه است، مناسب برای همان کودکان. داستانی در مورد رسیدن به سن بلوغ، مسئولیتهایی که با فرا رسیدن این سن آغاز میشود و رابطه فرزند با والدین که اکنون، شکل متفاوتی به خود میگیرد. اما آیا انیمیشن Spellbound همین کار را هم خوب انجام میدهد؟ برای فهم این موضوع با نقد ویجیاتو همراه باشید.
انیمیشن Spellbound اثری در ژانر فانتزی و موزیکال است که توسط ویکی جنسون کارگردانی شده است. ویکی جنسون که بیشتر برای کارگردانی انیمیشن شرک شناخته میشود، نتوانسته فاکتور بداعت و نوآوریهای انیمیشن شرک را به این جا بیاورد. انیمیشن از لیست صداپیشگان معروفی بهره میبرد که معروفترین آنها شامل نیکول کیدمن، ریچل زگلر، جان لیسگو و خاویر باردم میشود. لیست صداپیشگان دهان پر کن است اما محصول نهایی مقاربتی با آن ندارد.
پرنسس الیان (با صداپیشگی ریچل زگلر) شاهدخت پادشاهی لابریا، بلای عجیبی به سرش آمده است. پدر و مادر او که روزی برای ماجراجویی به مکان تاریکی ابدی رفتند، در آن جا تحت تأثیر طلسمی، به دو هیولا تبدیل شدهاند. یک سالی از این موضوع میگذرد و الیان بیشتر از این نمیتواند چنین راز بزرگی را از مردم پنهان نگه دارد. به همین علت در تولد ۱۵ سالگیاش، قصد میکند هر طور شده راه چارهای برای برگرداندن پدر و مادرش به نسخه اصلی و انسانیشان پیدا کند. این کلید آغاز ماجراجویی الیان به مکانهای ناشناخته و جادوهای اسرارآمیز است.
همانطور که میبینید، انمیشن به حس دوگانهای میپردازد که فرزندان در هنگام بلوغ نسبت به والدینشان دارند. وقتی که فرزند به این سن میرسد و شروع به استقلال فکری میکند، فاصلهاش با والدین بیشتر میشود و آن وقت در نگاه او، بسیاری از کارهای والدینش بیمعنی و حتی مضر هم برای خودشان و هم فرزندشان است، به همین علت وقتی فرزند پس از دعوای پدر و مادر با ناامیدی و عصبانیت در اتاق را به روی خودش میبندد، حداقل برای آن لحظه، پدر و مادرش در ذهنش به مثال دو هیولا تصور میشوند، که انگار از عمد کمر به نابودی او بستهاند. اما هر چه باشد، آن دو پدر و مادرش هستند و خیلی از چیزهاشان را پای محافظت و محبت به او دادهاند. افرادی که نسبت به آنها کشش عاطفی دارد.
انیمیشن Spellbound، به این ایده تجسم میبخشد و پدر و مادر الیان را، واقعا تبدیل به هیولا میکند! حالا این دختر که به سن بلوغ رسیده، باید جهان را بر پایهی ذهن و احساس خودش تجربه کند و برای پیشبرد مسائل، خودش تصمیم بگیرد، تا به حدی که حالا به علت هیولا شدن پدر و مادرش، این دختر است که باید به آنها اصول و چم و خم زندگی را یاد بدهد. به بیانی دیگر، دختر باید از منظر جهانبینی خودش، از نو پدر و مادرش را تربیت کند تا آنها بفهمند فرزند داشتن و مسئولیت در قبال او یعنی چه.
انیمیشن پیام و معنای خوبی دارد و میشود آن را به دختر پسرهای در حال بلوغ و کمتر از این سن، پیشنهاد کرد تا به آنها از نظر ذهنی کمک کند. به این صورت که به آنها بفهماند با وجود این که با رسیدن به این سن پدر و مادرتان در ذهن شما تبدیل به هیولا میشوند و این که باز همچنان پیوند عاطفی هم میانتان برقرار است، چطور از عذاب وجدان مربوط به این حس دوگانه در بیایید و بتوانید با فهم بیشتر از ذهنیات و روحیاتتان، فاعلانه در بهبود روابط خانواده مشارکت داشته باشید، تا این که به صورت منفعل فقط خود را از خانواده جدا کنید.
به جز این، انیمیشن حرفی برای گفتن و چیز خاصی برای ارائه ندارد. البته باید شخصیت الین، دخترک قهرمان قصه را جدا کنم، چون او به اندازه کافی بامزه و تو دل برو است و با طراحی مناسب و دلنشین، به سرعت شما را مجذوب خود میکند. غیر از این نه مکانهای جادویی فیلم چیز شگفتانگیزی در طراحیشان دارند، نه موجودات فیلم از طراحی خاص و جالبی برخوردارند. حتی دو هیولای اصلی قصه، یعنی پدر و مادر الین هم طراحی بسیار معمولی دارند، انگار کسی برای اولین پروژههای دستگرمیاش بخواهد هیولا طراحی کند.
البته توجه کنید برای کودکان، تمام موارد ذکر شده شاید بسیار هم جذاب باشد، چون به هر حال ذهن کنجکاو و در حال شکوفایی آنان تقریبا هر چیز فانتزی را به خود جذب میکند، اما برای افرادی که با انیمیشنهای معروف بزرگ شدهاند، شاید این انیمیشن را تا انتها ادامه هم ندهند، مگر این که در کنار کودک پای بحث تصمیم شخصیتها در حین تماشا بنشیند، چون به هر حال برای کودکان پیام خوبی دارد. پس اگر دلتان میخواهد برای افراد کمسن نزیک به خود یک انیمیشن معرفی کنید، انیمیشن Spellbound میتواند کار خوبی باشد.
موزیکالهای فیلم هم چیز خاصی ندارند و یک ریتم کاملا معمولی را تکرار میکنند که در طول انیمیشن به ورطهی تکرار میافتد. شخصیتهای فرعی به جز وزیر بولینار بود و نبودشان فرقی ندارد و شاید اصلا در طول ماجرا حضورشان را فراموش کنید، آنهایی که میمانند هم شوخیهایشان جالب نیست. اصولا قرار نیست در این فیلم به خنده بیافتید. تنها چیزی که میماند همان پرنسس الین است که درخشانترین نکتهی این انیمیشن معمولی به شمار میرود.
35
امتیاز ویجیاتو
انیمیشن Spellbound، با وجود صداپیشگان دهان پر کنش، حرف خاصی برا گفتن و چیز جدیدی برای ارائه ندارد. انیمیشنی کودکانه است درست مناسب کودکان، که فرد بالغ شاید تا انتها هم آن را ادامه ندهد. نه دنیای جادویی خاصی دارد، نه طراحی موجوداتش لذتبخش است. موزیکالهایش هم به ورطهی تکرار میافتد. شاهدخت اصلی انیمیشن اما، درخشانترین ویژگی این اثر به شمار میرود.