آموزش پخت نان روغنی محلی در خانه
آیا با یادگیری طرز تهیه نان روغنی می‌توانیم، در خانه آن را بپزیم؟ تا انتهای مطلب همراه ما باشید تا علاوه بر پاسخ به سوالات ذکر شده، ترفندهایی برای پخت بهتر نان روغنی ارائه دهیم.
معرفی نان روغنی
نان روغنی یک نان سنتی و محلی ایرانی است که بافتی نرم و طعمی شیرین و معطر دارد. این نان از ترکیب آرد گندم، روغن حیوانی یا گیاهی، شکر، تخم‌مرغ و گاهی ادویه‌هایی مانند زعفران و هل تهیه می‌شود. نان روغنی به دلیل استفاده از روغن و مواد مغذی، ماندگاری بالایی دارد و به عنوان یک میان‌وعده یا صبحانه مقوی مصرف می‌شود.
تاریخچه این نان به فرهنگ غذایی مناطق مختلف ایران بازمی‌گردد، به‌ویژه در شهرهایی چون یزد، کرمان و اصفهان که در آن‌ها سنت‌های پخت نان و شیرینی جایگاه ویژه‌ای دارد. نان روغنی اغلب در مناسبت‌های خاص مانند عیدها یا مهمانی‌ها تهیه می‌شود و نمادی از سخاوت و مهمان‌نوازی است. این نان به دلیل طعم دلپذیر و انرژی‌بخش بودن، جایگاه خاصی در سفره‌های ایرانی دارد و می‌توان آن را با چای یا شیر میل کرد. نان روغنی یادآور اصالت و هنر آشپزی سنتی ایرانی است.
مواد اولیه تهیه نان روغنی
نان روغنی سنتی ایرانی معمولاً شامل موادی مانند آرد گندم، روغن حیوانی، شکر، تخم‌مرغ، شیر یا ماست و گاهی زعفران، هل یا کنجد می‌شود. در ادامه مواد اولیه نان روغنی سنتی به همراه مقادیر تقریبی برای تهیه ۴-۶ عدد نان آورده شده است:
آرد گندم: ۳ پیمانه به عنوان پایه اصلی خمیر که بافت نان را شکل می‌دهد.
روغن حیوانی یا گیاهی: ۱/۲ پیمانه برای ایجاد نرمی و عطر در نان استفاده می‌شود.
شکر: ۱/۴ پیمانه برای طعم شیرین ملایم نان.
تخم‌مرغ: ۱ عدد جهت انسجام و نرمی خمیر.
شیر یا ماست: ۱/۲ پیمانه برای مرطوب کردن خمیر و بهبود بافت.
پودر هل: ۱ قاشق چای‌خوری برای عطر و طعم سنتی.
زعفران دم‌کرده: ۱ قاشق غذاخوری جهت رنگ و عطر خاص.
مایه خمیر: ۱ قاشق غذاخوری برای ور آمدن خمیر و ایجاد پف در نان.
نمک: ۱/۴ قاشق چای‌خوری برای تعادل طعم نان.
کنجد: به مقدار دلخواه برای تزئین سطح نان.
مراحل پخت نان روغنی در خانه
حالا که با مواد اولیه لازم آشنا شده‌اید، وقت آن رسیده است تا طرز تهیه نان روغنی را بیاموزید. به طور کلی، پخت نان روغنی شامل موارد زیر می‌شود:
آماده‌سازی مایه خمیر
برای آماده‌سازی مایه خمیر، ۱ قاشق غذاخوری مایه خمیر خشک را با ۱ قاشق چای‌خوری شکر و ۱/۴ پیمانه آب ولرم مخلوط کنید تا مایه خمیر فعال شود. توجه داشته باشید که آب خیلی داغ یا سرد ممکن است عملکرد خمیر را مختل کند. مخلوط حاصل را برای ۵ تا ۱۰ دقیقه کنار بگذارید تا مایه خمیر کف کند و حباب‌دار شود. این نشان‌دهنده فعال شدن خمیر است و در نهایت باعث پف کردن نان می‌شود.
تهیه خمیر نان
حالا در یک کاسه بزرگ، ۳ پیمانه آرد گندم را الک کنید تا بافت خمیر نرم‌تر شود و از ایجاد گلوله‌های آردی جلوگیری شود. سپس ۱/۴ قاشق چای‌خوری نمک، ۱ قاشق چای‌خوری پودر هل، ۱/۲ پیمانه شکر، ۱ عدد تخم‌مرغ، ۱/۲ پیمانه روغن، و ۱/۲ پیمانه شیر یا ماست را به آرد اضافه کنید. حالا مایه خمیر فعال‌شده را به ترکیب پیش‌رو اضافه کنید و مواد را تا رسیدن به یک ترکیب یکنواخت، مخلوط کنید. خمیر را به مدت ۱۰ دقیقه ورز دهید تا نرم و یکدست شود. اگر خمیر بیش از حد چسبنده بود، می‌توانید مقدار کمی آرد اضافه کنید، اما مراقب باشید خمیر سفت نشود.
استراحت خمیر
خمیر آماده‌شده را در یک ظرف چرب‌شده با روغن یا کره قرار دهید و روی آن را با پارچه تمیز یا پلاستیک بپوشانید. ظرف را در مکانی گرم قرار دهید و اجازه دهید خمیر برای ۱ تا ۲ ساعت استراحت کند تا حجم آن دو برابر شود. این مرحله به مایه خمیر اجازه می‌دهد گاز تولید کند و بافت نان را سبک و پف‌دار کند.
شکل‌دهی نان
پس از استراحت، خمیر را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنید و هر قسمت را به شکل دایره یا بیضی پهن کنید. می‌توانید از وردنه برای پهن کردن خمیر استفاده کنید. حالا روی نان‌ها زعفران دم‌کرده بمالید تا رنگ و عطر خاصی به نان بدهد. سپس سطح نان را با کنجد یا هر نوع دانه دلخواه مانند چیا یا سبزیجات خشک تزئین کنید.
پخت نان
فر را از قبل با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد گرم کنید. نان‌های آماده‌شده را در سینی فر چرب‌شده یا کاغذ روغنی بچینید و برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در فر قرار دهید. زمانی که سطح نان طلایی شد، آن را از فر خارج کنید. در صورت تمایل می‌توانید چند دقیقه آخر، گریل فر را روشن کنید تا روی نان‌ها برشته شود.
سرو نان
نان‌های روغنی را پس از خنک شدن، سرو کنید. این نان‌ها بافتی نرم و طعمی شیرین دارند و بهترین گزینه برای همراهی با چای، شیر یا مربا هستند. نگهداری نان در ظرف دربسته به حفظ تازگی آن کمک می‌کند.
نکات پخت نان روغنی ترد و خوشمزه
حالا که طرز تهیه نان روغنی را یاد گرفته‌اید، احتمالا از خودتان بپرسید که چطور، طعمی و ظاهری مانند نان روغنی‌های محلی ایجاد کنیم؟ در ادامه، ترفندهای پخت نان روغنی ترد را توضیح می‌دهیم که بیش از هر چیز به روغن آن بستگی دارد.
انتخاب مواد اولیه باکیفیت
استفاده از آرد مرغوب، روغن تازه حیوانی و زعفران باکیفیت، تاثیر مستقیمی بر طعم و عطر نان دارد. برای نرمی بیشتر نان، از شیر یا ماست پرچرب استفاده کنید.
فعال‌سازی صحیح مایه خمیر
دمای آب برای فعال‌سازی مایه خمیر باید ولرم باشد. زیرا آب داغ یا سرد می‌تواند خمیر را غیرفعال کند. همچنین، اضافه کردن کمی شکر به مایه خمیر به تسریع فرآیند کمک می‌کند.
ورز دادن خمیر به اندازه کافی
ورز دادن خمیر به مدت ۸-۱۰ دقیقه باعث می‌شود گلوتن موجود در آرد فعال شود و خمیری یکدست و کشسان ایجاد کند. این کار به پف کردن و ترد شدن نان کمک می‌کند. اگر خمیر چسبناک است، به تدریج آرد اضافه کنید، اما مراقب باشید خمیر بیش از حد سفت نشود.
استراحت مناسب خمیر
خمیر باید در محیطی گرم و بدون جریان هوا استراحت کند. برای جلوگیری از خشک شدن سطح خمیر، آن را با پارچه مرطوب یا پلاستیک بپوشانید. استراحت کافی باعث می‌شود خمیر حجیم و سبک شود.
شکل‌دهی صحیح و تزئین
خمیر را به ضخامت مناسب پهن کنید. طوری که نه خیلی نازک و نه خیلی ضخیم باشد. برای طعم بهتر، روی نان را با زعفران دم‌کرده و کنجد تزئین کنید.
دمای فر را روی ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید و آن را از قبل گرم کنید. اگر نان تردتر می‌خواهید، چند دقیقه آخر گریل فر را روشن کنید.
نان را پس از پخت در پارچه تمیز بپیچید تا نرم بماند و عطر آن حفظ شود. نگهداری در ظرف دربسته نیز از خشک شدن آن جلوگیری می‌کند.
نتیجه‌گیری
ما در این مطلب طرز تهیه نان روغنی را به شما آموختیم. با وجود این آموزش می‌توانید برای میان وعده‌هایتان، نانی مغذی آماده کنید که ضمن اطمینان از باکیفیت بودن مواد اولیه، انرژی شما در طول روز را تامین کند.
