آیا گفتگو با اطفال پدیده‌ای جدید و پرفروش است؟
راهنماتو-در جهان غرب والدین را تشویق می‌کنند که از همان بدو تولد با نوزادان صحبت کنند و صحبت با آن‌ها را به صورت مداوم انجام دهند.
به گزارش راهنماتو، شبکه پرورش کودکان در استرالیا به والدین توصیه می‌کند که درباره همه چیز از مسائل روزمره، تا خواندن کتاب، داستان‌گویی و آوازخوانی با نوزادان حرف بزنند. این توصیه بی‌علت نیست. دهه‌ها تحقیق نشان می‌دهد که گفت‌وگوی مستقیم و مداوم با کودک اصلی‌ترین عامل توسعه زبانی اوست.
اما اغلب این تحقیقات ایرادی دارند که با عنوان ایراد WEIRD شناخته می‌شود که یعنی این تحقیقات در جوامع غربی، تحصیلکرده، صنعتی، ثروتمند و دموکراتیک انجام شده‌اند. در کشورهایِ WEIRD، افراد اغلب در خانواده‌های منزوی و کوچک زندگی می‌کنند و زندگی‌شان مملو از تکنولوژی است. اما انسان‌ها در بیش‌تر حضور خود روی این سیاره، اینطور زندگی نکرده‌اند. این شکاف اجتماعی دو پرسش مطرح می‌کند: آیا صحبت مستقیم و مکرر با کودک تنها شیوه مطلوب یادگیری و توسعه زبانی است؟ آیا می‌توان گفت کودکان در جوامع غربی به شکلی متفاوت از اجداد ما زبان را یاد می‌گیرند؟
گفت‌وگوی مستقیم با کودک
دانشمندان غربی قبلا جوامع بومی زیادی از جمله مایاهای یوکاتک در جنوب شرقی مکزیک و ساکنان جزیره رویل در پاپوآی گینه نو را ملاقات کرده‌اند. این گردشگران علمی دریافتند که، نوزادان این جوامع، برخلاف نوزادان جوامع غربی، در وهله اول شنونده گفت‌وگوهایی هستند که مخاطب آن مادرانشان هستند و خودشان مخاطب اصلی زبان قرار نمی‌گیرند. با این حال، این نوزادان به اندازه نوزادان غربی مهارت‌های زبانی‌شان را توسعه می‌دهند.
این اواخر، روت فوشی، استادیار روان‌شناسی در آزمایشگاه توسعه و زبان انسانی و ماهش سرینیواسان، دانشیار روان‌شناسی در آزمایشگاه توسعه شناختی و زبان در یوسی-برکلی، به جنوب مکزیک سفر کردند تا درباره جوامع مایای تسلتان تحقیق کنند.
آن‌ها می‌گویند: «با کودکان تسلتان به ندرت صحبت می‌شود، با این حال آن‌ها به دلیل آنکه همیشه روی پشت مادرانشان حمل می‌شوند، فرصت دارند که شنونده مکالمه مادرانشان با سایرین باشند.»
آن‌ها تقریبا هرگز زمین گذاشته نمی‌شوند یا به خوهران و برادران‌شان سپرده نمی‌شوند که به ما اطمینان می‌دهد تقریبا همیشه شاهد تعاملات مادرانشان در اجتماع هستند.
مطالعه‌ای که پیش از این انجام شده بود نشان داد که کودکان تسلتال در زیر سن 3سالگی فقط سه دقیقه و نیم در هر ساعت توسط سایر بزرگسالان یا کودکان مخاطب قرار می‌گیرند که این رقم سه برابر کم‌تر از زمانی است که کودکان در کانادا و آمریکا خطاب قرار می‌گیرند. اما کودکان تسلتال تقریبا 21دقیقه در هر ساعت شنونده مکالمات دیگران هستند. آیا مواجهه با زبان غیرمستقیم به توسعه توانایی زبانی آن‌ها به شکلی مشابه با نوزادان غربی کمک می‌کند؟ اگر چنین باشد دیگر نمی‌توان گفت که توسعه زبانی ضرورتا با مکالمات مستقیم مرتبط است.
«بر اساس این نظریه کودکان تسلتال باید دایره واژگانی محدودتری داشته باشند زیرا به ندرت گیرنده مستقیم زبان هستند. شواهدی که نشان دهد این نوزادان در این زمینه و در دوران رشد دارای چنین دانش واژگانی‌ای هستند، چالشی برای این نظریه رایج خواهد بود.»
محققان با استفاده از تکنیک‌های مشابه برای آزمایش دانش زبانی نوزادان در کشورهای WEIRD و کودکان تسلتال به این نتیجه رسیدند که کودکان تسلتان بین سنین 5 تا 16ماه مهارت‌های زبانی‌ای داشتند که با مهارت زبانی کودکان در کشورهای غربی هم‌رتبه بود. در آزمایش نخست، دانش اسامی مثل غذا، اشیاء و حیوانات آزمایش شد. در دومین آزمایش، آگاهی نوزادان تسلتال از معاشرت‌هایی که بین دو بزرگسال رخ می‌داد و صرفا از طریق استراق سمع آموخته می‌شد، مورد آزمایش قرار گرفت.
نتایج نشان می‌دهند که نوزادان انسان به وضوح قادرند زبان را از طریق مشاهده یاد بگیرند که نشان می‌دهد صحبت کردن مستقیم با نوزادان ضرورتی ندارد. بر طبق یک مطالعه که در سال 2022 منتشر شده است، جوامع WEIRD احتمالا در شیوه زبان آموزی به نوزادان بسیار عجیب و غریب هستند.
آن‌ها می‌نویسند: «میزان مکالمات مستقیم با نوزادان در جوامع WEIRD برای سایر نقاط جهان و بیش‌تر تاریخ بشر بسیار غیرمعمول است.» آن‌ها حتی مثالی از میمون‌های بزرگ که خویشاوندان ما محسوب می‌شوند، می‌آورند و به این نکته اشاره می‌کنند که حتی در میان آن‌ها مکالمات مستقیم با نوزادان به ندرت رخ می‌دهد که نشان می‌دهد انسان‌نماهای خویشاوند ما نیز به طور مشابه عمل می‌کردند.
محققان به شکل خانواده‌ها در جوامع غربی و غیرغربی اشاره می‌کنند که در انتخاب گفت‌وگوی مستقیم با نوزادان اثر گذشته است و البته پیامدهایی نیز دارد. اما آن‌ها توصیه نمی‌کنند که گفت‌وگو مستقیم با نوزادان در این جوامع کنار گذاشته شود بلکه صرفا می‌گویند این شیوه، تنها شیوه یادگیری زبان نیست.
عاطفه رضوان نیا
