آیا قیمت بیت کوین می‌تواند به صفر برسد؟
سقوط شدید قیمت بیت کوین و رسیدن به صفر روی کاغذ ممکن است، اما این اتفاق برای آینده نزدیک بعید به نظر می‌رسد. مثلاً شاید فکر کنید اگر مقدار خیلی خیلی زیادی معامله‌گر لیکویید شوند، قیمت بیت کوین به صفر برسد یا اگر اینترنت قطع شود، بیت کوین هم نابود شود! پس آیا قیمت بیت کوین ممکن است به صفر برسد؟ بله، ولی نه به این سادگی‌ها!
چرا قیمت بیت کوین باید به صفر برسد؟
دلیل اصلی پرتکراربودن این پرسش بین افراد درباره بیت کوین، مشخصاً ماهیت متفاوت این دارایی با سایر چیزهایی است که مردم با خرید آنها وارد یک سرمایه‌گذاری می‌شوند یا اینکه از آنها برای جابه‌جایی ارزش استفاده می‌کنند. بیت کوین بر خلاف طلا قابل‌لمس نیست و ماهیتی دیجیتالی دارد، مثل سهام شرکت‌ها پشتوانه ملموس و مشخصی ندارد، مانند دلار آمریکا توسط یک دولت پشتیبانی نمی‌شود و مردم با آن مالیات پرداخت یا دستمزد دریافت نمی‌کنند.
روی کاغذ، اتفاقات زیادی می‌تواند به بیت کوین به‌عنوان یک دارایی، سیستم یا فناوری خدشه وارد کند، به‌نحوی که باعث کاهش شدید ارزش آن یا بی‌ارزش‌شدن این ارز دیجیتال شود. با وجود این، تعداد سناریوهایی که جدی گرفته و مرتب درباره آنها صحبت می‌شوند، زیاد نیست.
علت های صفر شدن قیمت بیت کوین
تهدید کامپیوترهای کوانتومی
تهدید که درباره کامپیوترهای کوانتمی مطرح می‌شود، این است که قدرت پردازشی این سیستم‌ها در آینده به سطحی برسد که امکان شکستن سیستم رمزنگاری شبکه بیت کوین و حدس کلید خصوصی هر کیف پول از روی آدرس عمومی آن فراهم شود.
هر کلید خصوصی یکی از ۲ به توان ۲۵۶ حالت ممکن است که کامپیوتر کوانتمی باید در چنین سناریویی آن را حدس بزند. برای درک بزرگی این عدد باید گفت که تعداد کل اتم‌های موجود در جهان احتمالاً کمتر از آن است. کامپیوترهای امروزی هم قادر به حدس‌زدن این عدد نیستند؛ مگر اینکه چندصد سال مدام در حال پردازش باشند. شکستن رمزنگاری بیت کوین به یک کامپیوتر کوانتومی با ۱.۹میلیارد کیوبیت (Qubit) قدرت پردازشی نیاز دارد. این رقم بسیار زیادی است؛ مخصوصاً وقتی در نظر بگیرید که در حال حاضر بهترین کامپیوترهای کوانتومی شرکت «IBM» تنها ۱۲۷ کیوبیت توان پردازشی دارند.
از طرفی، حتی در صورتی که روزی کامپیوترهای کوانتمی تا این اندازه قدرتمند شوند، به‌روزرسانی و مقاوم‌سازی شبکه بیت کوین در برابر چنین حملاتی همواره یکی از گزینه‌های روی میز توسعه‌دهندگان است. ضمن اینکه باید توجه داشت در شرایطی که تهدید کامپیوترهای کوانتمی جدی شود، این تنها بیت کوین نیست که در معرض خطر قرار می‌گیرد و تقریباً تمام سیستم‌های بانکی، سامانه‌های مهم و اطلاعات خصوصی کاربران فعال در فضای آنلاین یا خطری جدی مواجه خواهد بود.
منسوخ‌شدن فناوری و کاهش استقبال عمومی
رسانه‌های عمومی مرتب فهرست فناوری‌هایی که ممکن است در آینده نزدیک منسوخ شوند، به‌روز می‌کنند. برخی از فناوری‌های قدیمی هم هستند که همین حالا عملاً منسوخ و با فناوری‌های جدید جایگزین شده‌اند. برای نمونه، استفاده از سی‌دی یا دی‌وی‌دی در دهه‌های ۹۰ و ۲۰۰۰ میلادی رونق بسیار زیادی داشت. با افزایش سطح دسترسی به اینترنت در سراسر جهان اما، این فناوری به حاشیه رفت و طی سال‌ها اخیر به‌طور جدی از آن استفاده نمی‌شود.
درست است که بیت کوین و بلاکچین همچنان جزو فناوری‌های نوظهور و در حال تکامل محسوب می‌شوند، اما منسوخ‌شدن این فناوری غیرممکن نیست. ممکن است در آینده نه‌چندان نزدیک شبکه‌های بلاکچینی به‌طور کلی با یک فناوری جدید و قدرتمندتر جایگزین شوند یا اینکه حتی در فضای بلاکچین و ارزهای دیجیتال، پروژه‌های دیگری ظاهر شده و بیت کوین را به‌نوعی به حاشیه ببرند.
در این شرایط فرضی که در آینده نزدیک احتمال بسیار کمی برای وقوع آن وجود دارد، قیمت بیت کوین مستقیماً تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. ارزش این ارز دیجیتال با پذیرش آن بین مردم گره خورده است و اگر روزی میل مردم برای خرید بیت کوین و استفاده از این شبکه کاهش بسیار شدیدی را تجربه کند، ارزش آن مطمئناً سقوط خواهد کرد. هرچند سقوط ارزش بیت کوین به صفر یا بی‌ارزش‌شدن آن به‌طور کامل در حال حاضر دور از ذهن به نظر می‌رسد.
بحران انرژی در جهان و توقف ماینینگ
پایداری و حفظ امنیت در شبکه بیت کوین کاملاً با فعالیت ماینرها گره خورده است. ماینرها نیز به‌طور طبیعی برای روشن نگهداشتن دستگاه‌های استخراج خود به انرژی الکتریکی نیاز دارند. یک سناریوی فرضی که می‌تواند به توقف فعالیت در شبکه بیت کوین منجر شود، شکل‌گیری بحران انرژی در سطح جهانی است.
شرایطی را فرض کنید که به‌دلیل کمبود سوخت، به‌ویژه سوخت‌های فسیلی مثل گاز طبیعی که از آنها برای تولید انرژی الکتریکی در نیروگاه‌ها استفاده می‌شود، قیمت برق افزایش شدیدی داشته باشند. در این شرایط بحرانی، احتمالاً ماینرهای بیت کوین در اولویت دریافت برق برای ادامه فعالیت خود نخواهند بود. بنابراین، این احتمال وجود دارد که به‌دلیل افت شدید هش ریت شبکه بیت کوین با چالش‌های جدی مواجه و در بدترین شرایط، پردازش تراکنش‌های متوقف شود. توقف فعالیت شبکه نیز طبیعتاً بیت کوین را فاقد ارزش خواهد کرد.
شکل‌گیری بحران انرژی در جهان ممکن است سناریویی شبیه به فیلم‌های علمی‌تخیلی به نظر برسد، اما تلاش‌های جهانی در جایگزین‌کردن سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های تجدیدپذیر طی دهه‌های گذشته نشان می‌دهد این خطر مدت‌هاست که جدی گرفته شده و افرادی به‌طور متمرکز در این زمینه مشغول کار هستند.
ممنوعیت بیت کوین توسط دولت‌ها
ممنوع‌شدن بیت کوین به‌طور گسترده توسط دولت‌های سراسر جهان، در مقایسه با سال‌های ابتدایی پیدایش این ارز دیجیتال، بسیار نشدنی‌تر به نظر می‌رسد. قانون‌گذاران سراسر دنیا مراحل قانون‌گذاری فضای ارزهای دیجیتال را آغاز و بعضاً چهارچوب‌های قانونی مشخصی را برای این حوزه تدوین کرده‌اند که به‌طور کلی نشان می‌دهد نهادهای رسمی در حال حاضر مخالفت سختی با این بخش ندارند.
به هر حال، ماهیت غیرمتمرکز و مقاومت بیت کوین در برابر سانسور، برخی دولت‌ها را نگران می‌کند و در گذشته هم دیده شده است که کشوری مانند چین تمام تراکنش‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال را برای شهروندان خود غیرقانونی اعلام کرده است؛ هرچند میزان تأثیرگذاری این ممنوعیت بر صنعت ارزهای دیجیتال چین جای بحث دارد.
همان طور که گفته شد، این سناریو طی سال‌های اخیر کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، اما در یک شرایط فرضی که دولت‌ها تصمیم به مقابله مستقیم و گسترده با بیت کوین بگیرند، ممکن است ارزش این ارز دیجیتال سقوط شدید را تجربه کند؛ هرچند مقابله با بیت کوین توسط دولت‌ها به‌دلیل ماهیت این شبکه، از نظر فنی کاری بسیار سخت به نظر می‌رسد.
لیکوییدشدن و ضررهای بسیار زیاد معامله‌گران
در گذشته، مثل مارس ۲۰۲۰ (اسفند ۱۳۹۸)، بازار بیت کوین شاهد لیکوییدشدن حجم زیادی موقعیت معاملاتی در صرافی‌های ارز دیجیتال بوده است. این لیکوییدشدن‌ها به دنبال ریزش شدید قیمت در مدت زمانی نسبتاً کوتاه اتفاق افتاد، اما در نهایت این روند نزولی متوقف و با حمایت سرمایه‌گذارانی که در کف‌های قیمتی اقدام به خرید می‌کردند بازیابی شد.
با توجه به ارزش بازار ۸۶۰میلیارد دلاری بیت کوین و حجم زیاد بیت کوین‌هایی که سال‌هاست خارج از پلتفرم‌های معاملاتی برای نگهداری طولانی‌مدت انباشت شده‌اند، لیکوییدشدن پشت سر هم معامله‌گران فعال در صرافی‌ها به تنهایی نمی‌تواند باعث سقوط بسیار شدید قیمت این ارز دیجیتال شود.
اگر قیمت بیت کوین صفر شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
با اینکه چنین اتفاقی برای آینده نزدیک بسیار دور از ذهن به نظر می‌رسد، در صورتی که روزی قیمت بیت کوین به هر دلیل به صفر برسد، با دو سناریو مواجه هستیم: بازیابی دوباره قیمت یا فراموشی بیت کوین برای همیشه.
قیمت بیت کوین در این شرایط فرضی در صورتی بازیابی می‌شود که عموم مردم دوباره به دلایلی به استفاده از این ارز دیجیتال روی بیاورند. فراموشی آن برای همیشه هم یک سناریو است که نشان می‌دهد بیت کوین در این شرایط فرضی کارایی خود را به‌طور کامل از دست داده است.
جمع‌بندی
عواملی مثل کاهش استقبال عمومی نسبت به بیت کوین، جایگزین‌شدن این شبکه با فناوری‌های جدیدتر و شکل‌گیری تهدید‌های امنیتی جدی مرتبط با کامپیوترهای کوانتمی جزو سناریوهایی هستند که ممکن است این ارز دیجیتال را با چالش‌های جدی و کاهش شدید قیمت مواجه کنند. با وجود این، هیچ کدام از مواردی که در این مطلب بررسی شد، برای آینده نزدیک محتمل به نظر نمی‌رسند.
