معنی باسماچیان در دیکشنری فارسی چیست؟

در این مطلب از سایت انتخاب روز پاسخ دقیق باسماچیان در دانشنامه آزاد واژگان فارسی را پیدا خواهید کرد.

باسماچیان در دانشنامه آزاد فارسی:

[ویکی فقه] باسماچی،نام قیام، حرکت جماعاتی از مسلمانان ترکستان، برضد حکومت شوروی است.
باسماچیان، قیام، حرکت جماعاتی از مسلمانان ترکستان، برضد حکومت شوروی، عمدتاً از ۱۹۱۸ تا ۱۹۳۰. «باسماچی» (املای ترکی: باصماچی) در زبان روسی به معنای یاغی است و ریشه آن «باسماق» ترکی و به معنای هجوم آوردن و حمله کردن است. «باسماچگی» در تاجیکی، یا به عبارت دقیق تر از نظر مقامات دولتی تاجیکستان، به معنای حرکت ضدانقلاب شورایی بود. در واقع باسماچی لقب اهانت آمیزی است که روسها به قیام کنندگان مسلمان آن صفحات داده اند و این لقب توسّع معنی پیدا کرده و بمرور به بسیاری از انواع حرکتهای مسلحانه سیاسی نیز اطلاق شده است. صدرالدین عینی نیز از آن قیام کنندگان با نام «باسمه چیان» یاد کرده و دزد و تاراجگرشان خوانده است. احمد زکی ولیدی طوغان می گوید که باشقیرها باسماچیان را به اصطلاح خراسانی عیار می نامیدند.

← چگونگی شروع قیام
قیام باسماچیان دوازده سال ادامه داشت و سه مرحله اصلی را گذراند:
مرحله اول قیام :
از جمادی الاولی ۱۳۳۶/ فوریه ۱۹۱۸ با سقوط حکومت مسلمان خوقند علناً آغاز شد و تا محرم ۱۳۳۹/ سپتامبر ۱۹۲۰، که بخارا به تصرف ارتش شوروی درآمد، یعنی حدود دو سال، ادامه داشت. نابسامانی اقتصادی موجب شدّت گرفتن اعمالی چون راهزنی و دزدی و آزار و قتل شده بود و دسته هایی به ربودن اموال و بستن راهها دست می زدند و طبعاً این تبه کاریها و سرکردگان تبهکاران نمی توانستند برای مردم سرمشق اخلاقی باشند، اما اشتباهات حکومت شوروی و تندرویها و تیربارانهای بی حسابِ دهقانان به ظنّ هواداری از باسماچیان و تعدیّات ارتش سرخ، که در آغاز انضباط نظامی لازم را نداشتند، از حیثیت شورویها نزد مردم کاست و در عوض بر شهرت و اعتبار باسماچیان افزود، خاصه آن که از میان اینان کسانی برخاسته بودند که به سبک عیّاران عمل می کردند و نام و آوازه یافته بودند. این افراد به روسها حمله می کردند و اموالشان را به تاراج می بردند و غنایم را میان مردم تقسیم می کردند، حال آن که مسلمانان از تعرّضشان مصون بودند. باسماچیان در گروههای مختلف متشکل بودند و هر گروه به سرکرده ای نظامی، که به او قورباشی می گفتند، وابسته بود. مناسبات خانوادگی و قومی و قبیله ای و نظایر آن در تشکیل این گروهها و چگونگی رفتار رهبر با افراد گروه بسیار مهم بوده است.

← اقدامات محمدامین بیگ
مرحله دوم قیام در پی اقدامهای نظامی شوروی در خیوه آغاز شد. جمهوری خلقِ خوارزم (خیوه) در رجب ۱۳۳۸/ آوریل ۱۹۲۰ اعلام موجودیّت کرد و جمهوری خلق بخارا در محرم ۱۳۳۹/ سپتامبر ۱۹۲۰ تأسیس شد. رفتارِ خشن سربازان روسیِ مأمور مصادره مواد غذایی، و احضار ناگهانی مشمولان مسلمان در تابستان ۱۳۳۸ برای خدمت در ارتش سرخ آتش شورش باسماچیان را از نو برافروخت و سبب شد که مسلمانان دسته دسته به آنان بپیوندند. از یک سو، بر عده نیروهای باسماچی افزوده می شد و، از سوی دیگر، واحدهای مسلمان ارتش سرخ روزبروز ناآرامتر می شدند، تا آن جا که دولت شوروی حتی فرمان خلع سلاح تیپ یکم سوار ارتش سرخ را صادر کرد، ولی همه افراد تیپ، جز معدودی، به باسماچیان پیوستند.

← موقعیت برتر باسماچیان
…

wikifeqh: قیام_باسماچیان