NFT چیست؟ همه چیز درباره ان اف تی – آپدیت 2024
ازآنجاکه NFT مفهومی جدید در دنیای فناوری است، ممکن است درک آن در ابتدا کمی پیچیده به‌نظر برسد. اما جای نگرانی ندارد؛ چراکه در این مقاله با زبانی ساده و خودمانی و با مثال‌های متنوع این پدیده جدید را توضیح می‌دهم تا درک آن برای هرکسی آسان باشد: از اینکه NFT چیست شروع می‌کنم و بعد مروری خواهم داشت بر انواع روش‌های کسب درآمد از ان‌اف‌تی‌ها و به شما یاد می‌دهم که چگونه توکن غیرقابل تعویض بسازید و معامله کنید.
NFT چیست؟
NFT یک سند مالکیت دیجیتالی است که روی بلاک چین ثبت و ذخیره میشود و مالکیت یک دارایی دیجیتال خاص مانند آثار هنری، عکس، موسیقی یا ویدیو را تأیید می‌کند. به NFT یا همان Non-Fungible Token، توکن غیرقابل تعویض یا توکن غیرمثلی هم می‌گویند.
اگر تعریف بالا برایتان پیچیده و عجیب است، جای تعجب ندارد؛ چراکه احتمالاً بسیاری از مفاهیم موجود در تعریف بالا مانند غیرقابل‌تعویض‌بودن (غیرمثلی‌بودن)، سند مالکیت دیجیتالی و بلاک چین هنوز برایتان جا نیفتاده است. ادامه مقاله را بخوانید تا پله‌پله NFT را باهم یاد بگیریم.NFT (مخفف Non-Fungible Token) یک سند مالکیت دیجیتالی است که روی بلاک چین ثبت و ذخیره میشود و مالکیت یک دارایی دیجیتال خاص مانند آثار هنری، عکس، موسیقی یا ویدیو را تأیید می‌کند. به NFT یا همان Non-Fungible Token، توکن غیرقابل تعویض یا توکن غیرمثلی هم می‌گویند.
با یک مثال شروع می‌کنیم (مثال زیر را ساده و بدون جزئیات فنی نوشته‌ام تا برای همه و بدون هیچ پیش‌نیازی قابل‌فهم باشد. بنابراین، شاید از نظر فنی بعضی از توضیحات کامل نباشد؛ اما غلط نیست.)
مثلاً فرض کنید شما یک عکس (مثلاً یک فایل JPEG) دارید که خودتان آن را گرفته‌اید. می‌توانید این عکس را در سایت‌هایی مانند اوپن‌سی (Opensea) با چند کلیک ساده به NFT تبدیل کنید. یا اگر توسعه‌دهنده (برنامه‌نویس) باشید، می‌توانید قرارداد هوشمند خودتان را کدنویسی کنید تا نیاز به استفاده از این سایت‌ها هم نباشد.
فقط قبل از آن، باید یک نرم‌افزار کیف پول ارز دیجیتال (مانند متامسک) روی گوشی یا کامپیوترتان نصب کنید و مقداری هم ارز دیجیتال نسبت به شبکه‌ای که قصد دارید روی آن توکن غیرقابل تعویض را بسازید (مثلاً اتریوم یا پالیگان) برای پرداخت کارمزدها داشته باشید.
وقتی در سایتی مثل اوپن‌سی برای عکسِ مدنظرتان NFT ایجاد (یا در حقیقت ضرب یا mint) کنید، در حقیقت، چند اتفاق رخ می‌دهد:
روی یک سیستم ثبت اطلاعات به نام بلاک چین (Blockchain) نوشته میشود: شما (آدرس کیف پول شما) مالک یک سند دیجیتال برای آن عکس هستید؛ شاید مثل سندهای سنتی که مثلاً وقتی خانه می‌خرید، در دفتر ثبت و اسناد، ثبت میشود که شما مالک سند خانه هستید.آن سند دیجیتال که ما به آن می‌گوییم NFT، روی کیف پول ارز دیجیتال شما ذخیره شده است و مثل ارزهای دیجیتال (مثل بیت کوین و اتریوم) به‌راحتی قابل‌انتقال است و حتی می‌توانید آن را روی همان سایت اوپن‌سی یا Blur یا هر بازار NFT دیگری، برای فروش قرار دهید که البته اگر هنرمند مشهوری باشید یا آن عکس خیلی خیلی خاص باشد، شاید کسی آن را از شما بخرد و پولدار شوید.چیزهای دیجیتالی دیگر هم به همین صورت NFT می‌شوند. می‌تواند ویدیو باشد، می‌تواند موسیقی باشد یا یک توییت یا حتی می‌تواند بلیت کنسرت باشد.
بلاک چین و NFT
بلاک چین به‌زبان ساده یک سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستم‌های ثبت اطلاعات دیگر این است که اطلاعات ثبت‌شده روی آن میان همه اعضای شبکه توزیع میشود و کسی نمی‌تواند داده‌های ثبت‌شده را تغییر دهد.
درباره توکن‌های غیرقابل تعویض، وقتی سند دیجیتال روی بلاک چین امنی مثل اتریوم ذخیره میشود، با توجه به توزیع‌شدگی و تمرکززدایی در بلاکچین اتریوم، حذف یا دستکاری آن سند دیجیتال غیرممکن است. مثلاً کسی نمی‌تواند مالک سند دیجیتال یک عکس را تغییر دهد و بگوید از این به بعد یک آدرس دیگر مالک اثر است.
با توجه به این حقیقت که داده‌های ثبت‌شده روی بلاک چین‌های امن و شفاف قابل‌‌حذف یا دستکاری نیستند، NFTها می‌توانند تکه گمشده پازل اینترنت باشند که همان مالکیت دیجیتال است. درباره این موضوع در ادامه بیشتر توضیح می‌دهم؛ اما خلاصه بدانید که بدون بلاک چین برای ثبت داده‌های NFTها، عملاً هدف اصلی آنها از بین می‌رود.
عبارت NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token به معنای توکن غیرمثلی یا توکن غیرقابل تعویض است و اخیراً در یک مقاله ویکیپدیا هم به با واژه «رمز غیرمثلی» هم تعریف شده است. اما غیرقابل تعویض بودن یعنی چه؟
دارایی مثلی چیست؟ دارایی غیرمثلی چیست؟
تفاوت دارایی مثلی (قابل تعویض) و غیرمثلی (غیرقابل تعویض) در یک نگاه
در اقتصاد یا علوم مالی، یک چیز (پول، کالا و …) در صورتی مثلی یا قابل تعویض (Fungible) است که واحدهای آن در مقابل یکدیگر تعویض‌پذیر باشد.
بیت کوین، دلار، ریال و به‌طور کلی پول‌ها، نمونه‌های بارز از دارایی‌های مثلی یا تعویض‌پذیر هستند. یک اسکناس ۱۰هزار تومانی در مقابل اسکناس ۱۰هزار تومانیِ دیگر، از نظر ارزش کاملاً برابر است و هر دو می‌توانند با یکدیگر تعویض شوند و مقدار کالای یکسانی را خریداری کنند.
برای مثال، زمانی که اسکناسی ۱۰هزار تومانی به دوستتان قرض می‌دهید، انتظار ندارید که بعداً دقیقاً همان اسکناس را پس بگیرید و ارزش همه اسکناس‌های دیگر برایتان یکسان است.
در مقابلِ دارایی‌های مثلی، چیزهای غیرمثلی (Non-fungible) قرار دارند که دورتادور ما را فرا گرفته‌اند. به‌طور کلی، میشود گفت هر چیزی که ابزار مبادله نباشد، غیرمثلی یا غیرقابل تعویض است.
مثلاً لپ‌تاپ شما، تلفن همراه شما و خودروی شما اقلام غیرمثلی و غیرقابل تعویض هستند. اگر خودروی خودتان را به دوستتان قرض بدهید تا به مسافرت برود، انتظار دارید دقیقاً همان خودرو را پس بگیرید نه خودرویی دیگر.
تابلوی مونالیزا، شاهکار لئوناردو دا وینچی؛ نمونه بارز از یک دارایی غیرقابل تعویض
برای درک بهتر، مثلاً بلیت بازی پرسپولیس و استقلال هم غیرمثلی است.
نمونه‌ای دیگر: تابلوی «مونالیزا»، شاهکار لئوناردو داوینچی، کاملاً غیرمثلی است. آیا کسی می‌تواند این اثر تاریخی را با تابلوای معمولی مبادله کند، با این فکر که هر دوی آنها تابلوی نقاشی هستند؟
فراموش نکنید قابل تعویض بودن یا نبودن نسبی است؛ مثلاً دربارهٔ بلیت مسابقه فوتبال، اگر ما سه نوع بلیت طبقه پایین، طبقه بالا و جایگاه ویژه داشته باشیم، ممکن است تمام بلیت‌های طبقه پایین در مقابل یکدیگر مثلی باشند؛ اما بلیت‌های طبقه بالا و جایگاه ویژه غیرمثلی محسوب می‌شوند.
همچنین، مثلی‌بودن یا نبودنِ یک چیز می‌تواند وابسته باشد به تفکر فردی. گفتیم یک اسکناس ۱۰هزار تومانی قابل‌تعویض و مثلی است؛ اما ممکن است اسکناسی به‌خصوص با یک امضای خاص که برای بقیه معادل همان ۱۰هزار تومان ارزش دارد، برای شما یادگاریِ فردی عزیز باشد و حاضر نباشید آن را با چندمیلیون تومان هم معاوضه کنید.
هدف و کاربرد NFT چیست؟
بالاتر هم نوشتم؛ اما اینجا بیشتر توضیح می‌دهم: هدف توکن‌های غیرقابل تعویض، ارائه شکل صحیحی از مالکیت دیجیتال و امکان انتقال آسان دارایی‌های دیجیتال است.
ویژگی اصلی NFTها این است که غیرقابل تعویض هستند؛ یعنی هر NFT منحصر به فرد است و نمی‌توان آن را با NFT دیگری جایگزین کرد؛ برخلاف ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین که قابل تعویض هستند.
به عبارت دیگر، NFTها امکان مالکیت و معامله دارایی‌های دیجیتال را به شکلی ایمن و قابل اعتماد فراهم می‌کنند و در حال حاضر در حوزه‌های مختلفی مانند هنر، کلکسیون‌داری، گیمینگ و حتی در کاربردهای مالی استفاده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: چهار تصور غلط درباره توکن‌های غیرمثلی؛ NFTها را بهتر بشناسیم
ترکیب فناوری رمزنگاری بلاک چین با خصوصیات منحصربه‌فرد NFTها کمک می‌کند تا ویژگی‌های کلیدی هر دارایی توکنیزه‌شده تأیید و اثبات شود. همچنین، توکن‌های غیرمثلی را میشود خریدوفروش کرد. ارزش این توکن‌ها که اغلب با واسطه ارزهای دیجیتال مبادله می‌شوند، به ارزش‌گذاری بازار و صاحبان توکن‌ها بستگی دارد.
این توکن‌ها به‌طور ویژه در حوزه‌هایی مهم هستند که یگانگی و اصالت حائز اهمیت است. به‌عنوان مثال در دنیای هنر، هنرمندان می‌توانند اثر خود را با استفاده از فناوری بلاک چین توکنیزه و به توکن غیرقابل تعویض تبدیل کنند تا راه را بر جعل و کپی‌برداری از آثار خود ببندند.
درواقع، توکن‌های غیرمثلی به هنرمندان و خالقان آثار هنری کمک می‌کنند تا از خلاقیت خود به‌شیوه‌ای درآمد کسب کنند که پیش‌تر امکان‌پذیر نبود.
مالکیت‌دادن در دارایی‌های دیجیتال و انتقال و معامله آسان، دو ویژگی مهم توکن‌های غیرقابل تعویض
این توکن‌ها ضامن صحت، اصالت، ارزش، اعتبار، یکپارچگی، کمیاب‌بودن و مالکیت دارایی‌ها هستند. حوزه‌هایی مانند املاک و مستغلات هم که با دارایی‌های ارزشمند و یگانه سروکار دارند، به قابلیت‌های NFTها علاقمند شده‌اند.
NFT چگونه کار می‌کند؟
NFT ها روی بلاک چین ایجاد و ثبت می‌شوند تا تغییرناپذیر و ایمن باقی بمانند. فرایند ایجاد هر توکن غیرمثلی «مینتینگ» (minting) نامیده میشود و شامل اعتبارسنجی و ثبت اطلاعات توکن در بلاک چین است.
فرایند مینتینگ اغلب به‌کمک قراردادهای هوشمند انجام میشود تا به هر NFT یک شناسه منحصربه‌فرد تعلق بگیرد که مستقیماً به یک آدرس بلاک چینی مرتبط است. البته همان طور که بالاتر هم اشاره کردم، کاربرانی که با کدنویسی و قراردادهای هوشمند آشنایی ندارند، می‌توانند در وب‌سایت‌هایی مانند Opensea در عرض چند دقیقه ان‌اف‌تی خود را ایجاد کنند.
درواقع، اطلاعات NFT به‌صورت عمومی دسترس‌پذیر است. حتی اگر چندین توکن غیرمثلی از یک آیتم واحد ایجاد شوند، هر توکن شناسه‌ای مجزا و متمایز از دیگر توکن‌ها دارد که روی بلاک چین ثبت میشود. بلاک چین و قراردادهای هوشمند از طریق کدگذاری توکن‌های غیرقابل‌معاوضه تضمین می‌کنند که هر NFT درهرزمان تنها یک مالک داشته باشد.
توکن‌های غیرمثلی را نمی‌توان بدون اجازه مالک توکن کپی یا منتقل کرد. کد و فایل‌های مرتبط با این توکن‌ها به‌شکلی شفاف، غیرمتمرکز و تغییرناپذیر روی بلاک چین ثبت شده‌اند. بنابراین، تاریخچه، اصالت و منشا هر توکن قابل‌ردیابی است.
استانداردهای NFT
چهارچوب‌های بلاک چینی مختلفی برای ایجاد و عرضه توکن‌های غیرقابل‌معاوضه وجود دارند که فرایند ایجاد و پیاده‌سازی NFTها را تسهیل می‌کنند.
محبوب‌ترین استانداردهای NFT در بلاک چین اتریوم شامل ERC721 و ERC1155 می‌شوند. سایر بلاک چین‌ها نیز استاندارد ویژه خود را برای مینت NFTها دارند؛ به‌عنوان مثال، بایننس اسمارت چین از استاندارد BEP721 استفاده می‌کند.
درکل، باید توجه داشته باشیم که توکن‌های غیرقابل‌معاوضه درمقایسه با سایر ارزهای دیجیتال زیرساخت متمایزی دارند و در بازارهای NFT خریدوفروش می‌شوند. این بازارها با فراهم‌کردن بستری برای اتصال خریداران و فروشندگان، تبادل NFTها را براساس ارزش‌ها و ویژگی‌های منحصربه‌فردشان تسهیل می‌کنند.
در ادامه مقاله، درباره نحوه فروش توکن‌های غیرمثلی بیشتر می‌خوانید.
انواع NFT
مهم‌ترین کاربردهای NFT
توکن‌های غیرمثلی کاربردهای فراوانی دارند و در صنایع و حوزه‌های متعددی موردتوجه قرار گرفته‌اند. از آیتم‌ها و شخصیت‌های درون‌بازی گرفته تا زمین‌های مجازی در جهان‌های متاورس همگی از NFT بهره می‌برند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای NFT عبارت‌اند از:
هنر دیجیتال و مجموعه‌های کلکسیونیبازی و گیم‌فایکارت‌های قابل‌معامله و کلکسیون‌های ورزشیدارایی‌ها در جهان‌های مجازیهنر و موسیقینام‌های دامنه و اسناد هویتی
هنر دیجیتال و مجموعه‌های کلکسیونی
توکن‌های غیرقابل تعویض با ارائه روشی برای اعتبارسنجی و احراز هویت آثار هنری، دنیای هنر را متحول کردند. هنرمندان می‌توانند با توکنیزه‌کردن اثر خود، منشا، اصالت و مالکیت آن را اثبات کنند.
بازارهای NFT هم به مجموعه‌داران امکان خرید، فروش و تجارت این آثار هنری دیجیتال را می‌دهند. گفتنی است NFTها می‌توانند نقش سند حق امتیاز یا مالکیت معنوی آثار دیجیتال را هم بازی کنند.
همچنین، توکن‌های غیرقابل تعویض می‌توانند شکل‌دهنده کلکسیون‌های دیجیتالی منحصربه‌فردی همچون مجموعه‌های کریپتوپانکس (Crypto Punks) یا بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) باشند. این مجموعه‌های دیجیتالی با جوامع و بازارهای ویژه خود به اقلامی پرطرفدار تبدیل شده‌اند.
بازی و گیم‌فای
صنعت گیمینگ هم با ظهور توکن‌های تعویض‌ناپذیر دستخوش تحولات انکارناپذیری شده است. توکن‌های NFT به گیمرها اجازه می‌دهند از راه بازی‌کردن درآمد به دست آورند و آیتم‌ها، شخصیت‌ها و سرزمین‌های مجازی درون‌بازی را ترید کنند. درواقع، این توکن‌ها راه را برای نوع جدیدی از درآمدزایی مبتنی بر بلاک چین به‌نام «بازی برای کسب درآمد» (P2E) باز کردند.
کارت‌های قابل‌معامله و کلکسیون‌های ورزشی
وقتی بچه بودم، بین بچه‌ها کارت‌بازی رواج داشت. با کارت‌هایی که بیشترشان هم کارت بازیکنان فوتبال بودند، به‌شکل‌های مختلف بازی می‌کردیم و درنهایت تلاشمان این بود که کارت‌های بیشتری جمع کنیم. کارت بعضی از بازیکنان هم برایمان ارزش بیشتری داشت.
کارت‌های فوتبالی؛ NFTهای دوران بچگی! – منبع: ایسام
حالا همین کارت‌بازی، دیجیتالی شده است و کارت‌ها حالا هرکدام یک توکن غیرقابل تعویض هستند.
کارت‌های بازیکنان، اتفاقات مهم ورزشی (مانند یک گل زیبا) و … به‌صورت NFT درمی‌آیند و افراد می‌توانند با هدف بازی‌کردن یا جمع‌آوری کلکسیون، آنها را روی کیف پول خود ذخیره کنند.
به‌عنوان مثال، سوریر (Sorare)، بازی فوتبال‌فانتزی مبتنی بر NFT است. پس از ثبت‌نام در این بازی، افراد می‌توانند تیم دلخواه خود را از بازیکنان دنیای واقعی بسازند و در لیگ‌ها با بازیکنان دیگر رقابت کنند.
عملکرد بازیکنان در دنیای واقعی (گل، پاس گل، اخراج و …) در امتیازها تأثیر می‌گذارد و در نهایت قهرمان لیگ‌ِ فوتبال‌فانتزی را مشخص می‌کند. به تیم‌های برتر هرلیگ، کارت‌های کمیاب فوتبالی (مثلاً کارت لیونل مسی) اهدا میشود که برای بهترکردن تیم می‌توانیم از آن استفاده کنیم.
دارایی‌ها در جهان‌های مجازی
NFTها مالکیت زمین، املاک و اموال مجازی را در جهان‌های مجازی و متاورسی امکان‌پذیر می‌کنند. کاربران می‌توانند دارایی‌های مجازی خود را در قالب این توکن‌ها بخرند، بفروشند یا توسعه دهند.
علاوه‌براین، NFTها می‌توانند آیتم‌های مجازی مُد یا محصولات برندهای مشهور را هم توکنیزه و اصالت کالاها و خدمات را در دنیای مجازی تضمین کنند. این مسئله اقتصاد مجازی و تجربیات منحصربه‌فردی را در متاورس و محیط‌های واقعیت مجازی امکان‌پذیر می‌کند که بدون NFTها قابل‌اجرا نبود.
هنر و موسیقی
توکن‌های غیرمثلی نقش مهمی در اعتباربخشی و اصالت‌سنجی آثار هنری دیجیتال ایفا می‌کنند. هنرمندان می‌توانند با توکنیزه کردن آثار خود، حقوق مالکیت یا دسترسی ویژه به خریداران ارائه دهند.
بیشتر بخوانید: چگونه نقاشی NFT بکشیم؟ تبدیل آثار هنری به ان اف تی
درحقیقت NFTها ارتباط مستقیم بین هنرمندان و مخاطبان را تسهیل می‌کنند و امکان کسب درآمد بدون واسطه را برای هنرمندان فراهم می‌آورند.
نام‌های دامنه و اسناد هویتی
یکی از کاربردهای جدید توکن‌های غیرمثلی مالکیت نام‌های دامنه برای وب‌سایت‌ها و آدرس‌های اینترنتی مختلف است. به‌این‌ترتیب، افراد می‌توانند آدرس اینترنتی مخصوص خود را درقالب NFT مینت کنند یا با ایجاد و ترید نام‌های مشهور سود کسب به دست آورند.
به‌طور کلی، هرنوع سندی که نشان‌دهنده هویت، نشانی اینترنتی، مجوزهای ویژه و گواهینامه‌های حرفه‌ای افراد باشد، قابل‌تبدیل به توکن غیرمثلی است.
همه کاربردهای NFT در یک نگاه – برای مشاهده اندازه کامل، روی تصویر بزنید.
روش‌های کسب درآمد از NFT چیست؟
در کنار ارزش و ویژگی‌های مثبتی که NFT ها دارند، روش‌های مختلفی برای کسب درآمد از این توکن‌های جذاب هم وجود دارد. پراستفاده‌ترین روش‌های کسب درآمد از NFT ها را می‌توان در این فهرست خلاصه کرد:
مینت و فروش NFTترید NFTاجاره NFTبازی برای کسب درآمد (P2E)سهام‌گذاری NFTNFT رایگان (فری‌مینت‌ها)
مینت و فروش NFT
می‌توانید از طریق فرایند مینتینگ در پلتفرم‌های ایجاد و معامله NFT، توکن غیرمثلی خود را بسازید و آن را برای فروش در بازارهای NFT فهرست کنید. برای بازاریابی و جذب خریداران بیشتر، می‌توانید توکن‌هایتان را در شبکه‌های اجتماعی هم معرفی و تبلیغ کنید. کمی پایین‌تر بیشتر درباره مینت و فروش NFT توضیح داده‌ام.
ترید NFT
یکی از روش‌های محبوب برای کسب درآمد از توکن‌های غیرمثلی، خرید آنها در قیمت پایین و فروش با قیمتی بالاتر پس از رشد NFT موردنظر است. مشابه با معامله سایر ارزهای دیجیتال، می‌توانید توکن‌های غیرمثلی کم‌ارزش‌گذاری‌شده را که پتانسیل افزایش محبوبیت و قیمت دارند، شناسایی کنید. برای موفقیت بیشتر در ترید NFT، بهتر است روندهای بازار و محبوبیت مجموعه‌های مختلف توکن‌های غیرمثلی را دنبال کنید.
اجاره NFT
می‌توانید توکن‌های غیرقابل‌معاوضه خاصی را که در بازی‌ها یا پلتفرم‌ها کاربرد دارند، به دیگران اجاره دهید. درواقع، اجاره‌دادن توکن غیرمثلی به سایر کاربران روشی برای کسب درآمد از توکن غیرمثلی بدون نیاز به فروش آن است. شرایط اجاره NFT در قراردادهای هوشمند ویژه‌ای در بلاک چین ثبت می‌شوند تا پرداخت خودکار و بازگشت NFT به مالک آن تضمین شود.
بازی برای کسب درآمد (P۲E)
بازی برای کسب درآمد (play-to-earn) یا به‌اختصار P۲E روش نوینی برای کسب درآمد درکنار سرگرم‌شدن با بازی‌های کامپیوتری است. این بازی‌ها از توکن‌های غیرمثلی به‌عنوان امتیازها و آیتم‌های درون‌بازی استفاده می‌کنند.
می‌توانید با شرکت در بازی‌های P2E، آیتم‌های درون‌بازی به دست آورید. اگر بازی و توکن‌های غیرمثلی مرتبط با آن محبوب شوند، می‌توانید با فروش این آیتم‌های ارزشمند درآمد داشته باشید.
سهام‌گذاری NFT
یکی از روش‌های جدید کسب درآمد از طریق توکن‌های غیرقابل‌تعویض، سهام‌گذاری آنها در پلتفرم‌های ویژه سهام‌گذاری NFT مانند اسپلینترلندز (Splinterlands) و ان‌اف‌تی‌اکس (NFTX) به‌منظور دریافت سود سهام‌گذاری است. سود سهام‌گذاری NFT اغلب درقالب توکن بومی پلتفرم مربوطه و باتوجه به مدت‌زمان سهام‌گذاری توکن ارائه میشود.
NFT رایگان
فری‌مینت (free mint) یا مینت NFT رایگان به معنی ضرب و انتشار توکن‌های غیرمثلی بدون پرداخت هزینه است.
گاهی اوقات پروژه‌ها برای افزایش آگاهی از کالکشن خود و جذب کاربران بیشتر، تعدادی از توکن‌های غیرمثلی را به‌صورت رایگان در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌دهند. گاهی برای دریافت فری‌مینت‌ها باید ابتدا در وایت‌لیست پروژه ثبت‌نام کرد و گاهی هم امکان مینت کردن رایگان برای همه فراهم است. این پروژه‌ها معمولاً در توییتر و دیسکورد برنامه‌های خود را برای مینت رایگان اعلام می‌کنند.
بنابراین، بهترین راه برای پیداکردن NFTهای رایگان، دنبال‌کردن فعالان حوزه NFT در توییتر است: فهرست فعالان مطرح حوزه NFT در توییتر
کسب درآمد از فری‌مینت‌ها هم به این صورت است که توکن‌های رایگان را دریافت می‌کنید و پس از مدتی که ارزش آنها افزایش یافت، می‌فروشید. بااین‌حال توجه داشته باشید که اکثر پروژه‌هایی که فری‌مینت ارائه می‌دهند، پروژه‌های کوچکی هستند که لزوماً موفقیت و سودآوری آنها تضمین‌شده نیست.
مراقب کلاهبرداری NFTها باشید
باید یادآوری کنم که پیش از به‌کارگیری هریک از روش‌های بالا برای کسب درآمد از توکن غیرمثلی، باید ریسک‌های سرمایه‌گذاری و عدم قطعیت بازارهای NFT را هم در نظر بگیرید و پیش از هرگونه اقدام به سرمایه‌گذاری، خودتان تحقیق کنید.
همانند هر فناوری نوظهور دیگری، NFT زمینه را برای سوء استفاده هم فراهم می‌کند. متأسفانه برخی افراد سودجو از حباب قیمتی NFTها و هیجان و اشتیاق مردم نسبت به این حوزه سوء استفاده کرده و با فریب‌دادن خریداران و عرضه پروژه‌های بی‌ارزش یا حتی کپی غیرمجاز آثار دیجیتال دیگران، اقدام به کلاهبرداری می‌کنند.
توجه داشته باشید که صرف وجود NFT برای یک دارایی دیجیتال، لزوماً به معنای مالکیت قانونی و معتبر نیست.
چگونه NFT بسازیم؟
مراحل ساخت یک NFT ساده
شاید یکی از بهترین راه‌ها برای پاسخ به پرسش NFT چیست، این باشد که راهنمایی‌تان کنم یکی برای خودتان بسازید.
اگر تازه‌کار هستید می‌خواهید بدون پیچیدگی‌های فنی و کدنویسی NFT بسازید، گام‌های زیر را طی کنید:
۱. بلاکچین مدنظر خود را انتخاب کنید.
ابتدا بلاکچینی برای میزبانی از ان‌اف‌تی خود انتخاب کنید. اتریوم امن‌ترین و بزرگترین پلتفرم موجود است؛ اما در مقابل سایر بلاکچین‌ها کارمزد شبکه بیشتری دارد. پس از اتریوم، پالیگان، سولانا، بایننس اسمارت چین و اولنچ می‌توانند انتخاب‌های بعدی باشند.
۲. کیف پول نصب کنید.
نسبت به بلاکچینی که انتخاب کرده‌اید، کیف پول مناسب نصب کنید. کیف پول باید از قابلیت تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز (Dappها) بهره‌مند باشد. به‌عنوان نمونه، اگر بلاکچین مدنظر شما اتریوم، پالیگان یا اولنچ باشد، یکی از بهترین گزینه‌ها کیف پول متامسک (Metamask) است. برای سولانا هم می‌توانید از کیف پول فانتوم استفاده کنید.
۳. محتوای ان‌اف‌تی خود را آماده کنید.
فایلِ عکس، ویدیو، صدا یا مدل سه‌بعدی خود را آماده کنید. برای محتوای NFT نهایت خلاقیت خود را به‌کار بگیرید و هرآنچه را در چنته دارید رو کنید.
۴. ان‌اف‌تی خود را بسازید (مینت کنید).
اگر تازه‌کار هستید، بهترین کار این است که در یکی از بازارهای NFT مانند اوپن‌سی (Opensea)، ان‌اف‌تی خود را مینت (mint) کنید. منظور از مینت‌کردن (=ضرب‌کردن) همان ساختن و ثبت NFT روی بلاکچین است.
در سایت Opensea.io از طریق دکمه «Create» با چند کلیک ساده می‌توانید ان‌اف‌تی خود را بسازید.
۵. برای ان‌اف‌تی خود بازاریابی کنید.
اول از همه، انتظار نداشته باشید کسی ان‌اف‌تی شما را بخرد؛ چون بازار پر است از NFTهای جذاب که لزوماً خریداری هم ندارند. بنابراین، اگر مشهور نباشید، کار دشواری برای فروش NFT پیش روی شماست.
با این حال، می‌توانید در شبکه‌های اجتماعی برای NFT خود تبلیغات کنید و با ساخت جامعه فعال، برای آن بازاریابی کنید. دست‌ِکم حالا می‌دانید توکن غیرقابل تعویض چیست و می‌توانید از NFT خود برای تصویر پروفایل شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید.
برای آموزش بیشتر در این باره، مقاله « چگونه NFT بسازیم و بفروشیم » را بخوانید.
چگونه NFT معامله کنیم؟
مراحل ساخت یک NFT ساده
پس از اینکه درک کردید توکن غیرقابل تعویض چیست و نحوه ساخت آن را فرا گرفتید، برای معامله NFT هم چند قدم ساده پیش روی شماست:
۱. بازار NFT پیدا کنید.
برای معامله NFTها بازار آنلاین پیدا کنید. بهترین بازارهای NFT در سال ۲۰۲۴:
اوپن‌سی (Opensea)بلر (Blur)مجیک ادن (Magiceden)رریبل (Rarible)
۲. ان‌اف‌تی‌ها را تحلیل و بررسی کنید.
درمیانِ هزاران و شاید میلیون‌ها NFT بررسی کنید. با امکان فیلترکردن، کالکشن‌های مناسب را پیدا کنید. فراموش نکنید ممکن است بعد از خرید NFT هرگز نتوانید آن را به فروش برسانید. بنابراین، حتماً و حتماً ساعات‌ها زمان برای تحلیل و تحقیقات خودتان صرف کنید. مهم‌ترین معیارهایی که می‌توانید بررسی کنید:
حجم معاملاتتیم سازندهکامیونیتی و اخباروضعیت بازار کریپتوتوکنومیکز (اقتصاد توکنی NFT)
۳. ان‌اف‌تی بخرید و بفروشید.
پس از تحقیق فراوان، با واریز ارز دیجیتال به کیف پول خود و متصل‌کردن آن به بازار NFT، ان‌اف‌تی مدنظر خود را بخرید و پس از مدتی با سود بفروشید. فراموش نکنید ریسک این بازار می‌تواند از بازار ارزهای دیجیتال هم بیشتر باشد.
گران‌ترین NFTهای تاریخ
به‌عنوان قسمت پایانی مقاله قصد داریم چند مورد از مشهورترین و گران‌ترین NFTهای ساخته‌شده تابه‌امروز را معرفی و بررسی کنیم.
کوانتومکریپتوپانکسبورد ایپ یات کلابهمه روز: ۵۰۰۰ روز اولکریپتوکیتیزگربه نیانهمیشه رزاولین توییت توییتر
کوانتوم
گفته میشود توکن کوانتوم (Quantum) ساخته کِوین مک‌کوی (Kevin McCoy) اولین NFT ساخته‌شده با تصویری رنگی و متحرک است. این توکن روی بلاک چین نِیم‌کوین ایجاد شد و در سال ۲۰۲۱ در یک حراجی به قیمت ۱ میلیون دلار به فروش رفت.
کریپتوپانک‌ها
مجموعه NFT کریپتوپانکس (CryptoPunks) شامل ۱۰,۰۰۰ آواتار کامپیوتری است که هریک ویژگی متمایزی دارند. برخی از توکن‌های کمیاب مانند کریپتوپانک‌های زامبی (Zombie) و بیگانه (Alien) با قیمت‌های میلیون دلاری به فروش رفته‌اند و بین مشهورترین و گران‌قیمت‌ترین توکن‌های بازار NFT جای می‌گیرند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با ۱۰ NFT گران‌قیمت تاریخ
بورد ایپ یات کلاب
مجموعه بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) ساخت شرکت یوگا لبز (Yuga Labs) است. توکن‌های این مجموعه که هریک ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند، دسترسی به یک جامعه انحصاری و محدود را امکان‌پذیر می‌کنند. این پروژه مفهوم مجوز عضویت با NFT را به دنیای توکن‌های غیرمثلی معرفی کرد و الهام‌بخش پروژه‌های مشابه در این فضا بود.
همه‌روز: ۵۰۰۰ روز اول
اثر مشهور همه‌روز: ۵۰۰۰ روز اول (Everydays: The First ۵۰۰۰Days) ساخته هنرمند آثار دیجیتالی مایک وینکلمن (Mike Winkelmann) مشهور به بیپل (Beeple) است. این توکن شامل کلاژی از ۵,۰۰۰ اثر هنری است که درطول ۵,۰۰۰ روز ساخته شده‌اند.
در سال ۲۰۲۱، اثر همه‌روز: ۵۰۰۰ روز اول در یک حراجی با قیمت حیرت‌انگیز ۶۹.۳ میلیون دلار به فروش رفت تا نه‌تنها در دنیای NFTها، بلکه در صدر اخبار فناوری خبرساز شود و نقطه عطف مهمی برای هنر NFT رقم بزند.
کریپتوکیتیز
توکن‌های بامزه کریپتوکیتیز (CryptoKitties)، ساخته دپرلبز (Dapper Labs) یکی از اولین مجموعه‌های NFT و یکی از پیشگامان بازی‌های مبتنی بر NFT به شمار می‌روند. این توکن‌ها متعلق به یک بازی بلاک چینی هستند که به محبوبیت قابل‌توجهی دست یافت و افراد بسیاری را وارد فضای NFT کرد.
بازیکنان در بازی کریپتوکیتیز باید گربه‌های دیجیتالی با ویژگی‌های متمایز را جمع‌آوری کنند و پرورش دهند. سپس، می‌توانند این گربه‌ها را بفروشند و از آنها درآمد کسب کنند.
گربه نیان
توکن گربه نیان (Nyan Cat) ساخته کریس تورِس (Chris Torres) یک میم متحرک نمادین است که به NFT تبدیل شده و نقطه تلاقی فرهنگ مدرن و رسانه NFT محسوب میشود. این توکن غیرمثلی نسبتاً قدیمی در آخرین فروش خود رقم ۵۹۰,۰۰۰ دلار را ثبت کرد.
همیشه رُز
توکن همیشه رز (Forever Rose) اثر کِوین ابوش (Kevin Abosch) عکسی از یک گل رز قرمز را نشان می‌دهد و نماد استقبال فضای توکن‌های غیرمثلی از هنر عکاسی است. این توکن در سال ۲۰۱۸ به قیمت ۱ میلیون دلار به فروش رفت.
اولین توییت توییتر
یکی از توکن‌های غیرمثلی جنجالی اولین توییت شبکه اجتماعی توییتر است که توسط جک دورسی در سال ۲۰۰۶ نوشته شده است. این توکن که لحظه مهمی را در تاریخ شبکه‌های اجتماعی به تصویر می‌کشد، ارزشی معادل با ۲.۹ میلیون دلار دارد.
آینده NFTها
تصور کنید در آینده‌ای نه چندان دور، NFTها به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی روزمره ما تبدیل شده‌اند. مالکیت دارایی‌های دیجیتال مانند آثار هنری، موسیقی، ویدئو، اسناد مهم و حتی داده‌های شخصی، همگی به شکل NFT ثبت و نگهداری می‌شوند. خرید و فروش، انتقال مالکیت و اثبات اصالت این دارایی‌ها به سادگی و با اطمینان کامل در بستر بلاک چین انجام میشود.
NFTها کاربردهای گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف پیدا می‌کنند. در دنیای هنر، NFT راهی برای ارتباط مستقیم هنرمندان با مخاطبان و کسب درآمد عادلانه‌تر است. در حوزه گیمینگ، NFTها به عنوان آیتم‌های درون بازی مورد استفاده قرار می‌گیرند که قابلیت جمع‌آوری، معامله و حتی انتقال بین بازی‌های مختلف را دارند. در بخش املاک و مستغلات، سندهای مالکیت به شکل NFT ثبت شده و معاملات ملکی را تسهیل می‌کنند.
همچنین NFTها زیرساخت‌های نوینی را برای اقتصاد غیرمتمرکز و کسب‌وکارهای مبتنی بر توکن فراهم می‌کنند. افراد می‌توانند با مشارکت در پروژه‌های NFT، از منافع و سودهای آنها بهره‌مند شوند. حتی NFT ها به عنوان وثیقه در وام‌های غیرمتمرکز مورداستفاده قرار می‌گیرند.
البته این آینده رؤیایی مستلزم حل چالش‌های موجود و تکامل فناوری NFT است. باید راه‌حل‌هایی برای مشکلاتی مانند مصرف بالای انرژی، کارمزدهای گزاف، عدم تعامل‌پذیری بین پلتفرم‌ها و همچنین موضوعات حقوقی و قانونی مرتبط با مالکیت معنوی پیدا شود. اما با وجود این چالش‌ها، به نظر می‌رسد که NFTها پتانسیل شگرفی برای تحول در عرصه‌های مختلف دارند و می‌توانند آینده‌ای هیجان‌انگیز را برای ما رقم بزنند.
پرسش‌های متداول
درپایان، مروری بر چند مورد از رایج‌ترین سوال‌ها درخصوص NFT داریم.
تفاوت NFT با ارزهای دیجیتال چیست؟
برخلاف ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین که قابل تعویض هستند، هر NFT منحصر به فرد و غیرقابل تعویض است. به عبارت دیگر، نمی‌توان یک NFT را با NFT دیگری جایگزین کرد، زیرا هر کدام ارزش و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
NFTها چگونه خرید و فروش می‌شوند؟
NFTها در بازارهای آنلاین مخصوص مانند OpenSea و Blur خرید و فروش می‌شوند. خریداران و فروشندگان می‌توانند با استفاده از کیف پول‌های دیجیتال خود و عمدتاً با ارزهای دیجیتال مانند اتریوم، معاملات را انجام دهند.
کاربردهای NFT چیست؟
NFTها کاربردهای متنوعی دارند. هنرمندان از آنها برای فروش آثار دیجیتال خود استفاده می‌کنند، بازی‌های ویدئویی از NFTها برای ایجاد آیتم‌های درون‌بازی بهره می‌برند و حتی برخی شرکت‌ها از NFTها برای فروش املاک و مستغلات مجازی استفاده می‌کنند.
آیا سرمایه‌گذاری در NFTها بی‌خطر است؟
سرمایه‌گذاری در NFTها مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری، با ریسک‌هایی همراه است. ارزش NFTها می‌تواند بسیار نوسانی باشد و هیچ تضمینی برای سودآوری وجود ندارد. قبل از سرمایه‌گذاری، تحقیق کافی انجام دهید و تنها مقداری را سرمایه‌گذاری کنید که توانایی از دست دادن آن را دارید.
