زی‌کی سینک (zkSync) چیست؟ – ارزدیجیتال
عجیب نیست که بسیاری از سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال تا این حد به آینده بلندمدت اتریوم امید بسته‌اند. از اکوسیستم عظیم اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز این شبکه گرفته تا انجام هزاران تراکنش در روز، اتریوم پیوسته در حال رشد و پذیرش بیشتر است. با‌این‌حال، اوضاع دومین بلاک چین برتر دنیا همیشه هم مساعد نیست. مخالفان این شبکه عواملی همچون هزینه بالای گَس (کارمزد) و کُندبودن تراکنش‌ها را دلیلی بر ناکارآمدی اتریوم می‌دانند. این‌جاست که راه‌حل‌های قدرتمند مقیاس‌پذیری همچون فناوری زی‌کی سینک (zkSync) وارد میدان می‌شوند.
زی‌کی سینک با استفاده از رول‌آپ‌های زی‌کی (ZK-Rollup) راه‌حل مقیاس‌پذیر منحصربه‌فردی برای اتریوم ارائه کرده است که می‌تواند کارمزد تراکنش بسیار اندک و امنیت چشمگیری برای کاربران مهیا کند. درواقع، این فناوری انقلابی می‌تواند مقیاس‌پذیری شبکه بسیار گسترده اتریوم را بدون به‌خطرانداختن امنیت آن افزایش دهد.
در این مطلب، قصد داریم شما را با این فناوری و رول‌آپ‌های زی‌کی سینک بیشتر آشنا کنیم. ازاین‌رو، نگاهی به تاریخچه زی‌کی سینک خواهیم انداخت و برخی از عناصر مهم شکل‌دهنده آن را مرور می‌کنیم. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
زی‌کی سینک (zkSync) چیست؟
زی‌کی سینک بلاک چین لایه‌دومی برای اتریوم است که از فناوری رول‌آپ‌های (Rollup) زی‌کی برای بهبود مقیاس‌پذیری این شبکه استفاده می‌کند. رول‌آپ به نوعی از فناوری گفته می‌شود که بخشی از داده‌ها را از لایه اول بلاک چین جمع‌آوری می‌کند و پس از اعتبارسنجی به‌طور‌ایمن؛ اما خلاصه‌شده در لایه دوم آن‌ها را به لایه اول می‌فرستد. بدین‌ترتیب، رول‌آپ‌ها می‌توانند بار ترافیک شبکه و هزینه موردنیاز برای پردازش حجم عظیمی از داده‌ها را به‌شدت کاهش دهند.
رول‌آپ‌های زی‌کی هم مانند همتای خود، رول‌آپ‌های آپتیمیستیک (Optimistic)، تراکنش‌ها را از شبکه اصلی اتریوم جمع‌آوری می‌کنند و پس از پردازش و اثبات اعتبار، آن‌ها را به لایه اول شبکه می‌فرستند. در این فرایند، صدها تراکنش در قالب تراکنشی واحد بسته‌بندی می‌شوند که به‌واسطه قوانین اتریوم اعتبارسنجی و ایمن شده است.
بیشتر بخوانید: آپتیمیزم (Optimism) چیست؟
سیستم‌های اثبات دانش صفر (Zero Knowledge یا همان ZK) تابع امنیت رمزنگاری ویژه‌ای هستند که بدون نیاز به ارائه اثبات اعتبار تراکنش، از معتبربودن آن مطمئن می‌شود. به‌بیان ساده، رول‌آپ‌های زی‌کی از رویکرد «به من اعتماد کن» استفاده می‌کنند. درواقع، آن‌ها اثبات می‌کنند که داده‌های موردنیاز برای پردازش تراکنش‌ها را در‌اختیار دارند، بدون اینکه به افشای این داده‌ها نیازی داشته باشند. اگرچه برای فردی که با مبانی فنی این رویکرد آشنا نیست اثبات دانش صفر ممکن است بحث‌برانگیز به‌نظر برسد، این فناوری یکی از راه‌حل‌های برتر بهبود مقیاس‌پذیری و حفظ حریم خصوصی در بلاک چین اتریوم به‌شمار می‌رود.
یکی از مزایای به‌کارگیری فناوری دانش صفر در زی‌کی سینک، هزینه بسیار اندک گَس (Gas) در بلاک چین لایه دوم است. شبکه زی‌کی سینک می‌تواند هزینه گَس شبکه اتریوم را تا ۱۰۰ برابر کاهش دهد؛ درحالی‌که همچنان مطابق با قوانین امنیتی بلاک چین اصلی اتریوم فعالیت می‌کند. علاوه‌بر‌این، زی‌کی سینک تا پایان سال ۲۰۲۲ و هم‌زمان با دسترس‌پذیری شاردینگ (Sharding) داده‌ها در اتریوم ۲.۰ قرار است نسخه دوم خود را نیز با توان عملیاتی بیش از ۱۰۰,۰۰۰ تراکنش‌بر‌ثانیه عرضه کند.
این دستاورد حاصل عملکرد پروتکلی به نام زی‌کی پورتر (zkPorter) است که فناوری رول‌آپ‌های زی‌کی و شاردینگ را باهم ترکیب می‌کند. در تصویر زیر، شاهد توییتی هستید که شرکت پشتیبان زی‌کی سینک در ۲۲ژوئن۲۰۲۲ (۱تیر۱۴۰۱) منتشر کرد تا از نسخه دوم این فناوری پرده‌برداری کند.
توییت پروژه زی‌کی سینک درباره راه‌اندازی نسخه دوم شبکه
همچنین، نسخه دوم زی‌کی سینک از قابلیت‌های قرارداد هوشمندی پشتیبانی می‌کند که دو زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) و زینک (Zinc) آن را نوشته‌اند. همان‌طور‌که می‌دانید، سالیدیتی زبان برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند اتریوم و زینک نیز زبان برنامه‌نویسی مخصوص زی‌کی سینک است.
مقایسه کارمزد تراکنش‌ها در راهکارهای لایه دوم مانند زی‌کی سینک و لایه اصلی اتریوم
تاریخچه زی‌کی سینک
زی‌کی سینک محصول شرکت مَتِر لبز (Matter Labs) است که تلاش می‌کند با ارائه فناوری رول‌آپ‌های زی‌کی، مشکل مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم را رفع کند. به‌طور‌کلی، مَتِر لبز مقیاس‌پذیری را نه صرفاً ازنظر افزایش توان پردازش تراکنش‌ها، بلکه آمادگی کلی سیستم‌های بلاک چینی برای پاسخ‌گویی به نیازهای میلیون‌ها کاربر در نظر می‌گیرد. راه‌حل مَتِر لبز بر‌پایه نیازنداشتن به اعتماد و حفظ حریم خصوصی و افزایش سرعت بنا شده است.
در سال ۲۰۱۸، الکس گلوچفسکی (Alex Gluchowski) شرکت مَتِر لبز را راه‌اندازی و چشم‌انداز خود را برای ارائه راه‌حل زی‌کی سینک در اواخر سال ۲۰۱۹ مطرح کرد. راه‌حل زی‌کی سینک را می‌توان اولین راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه دوم دانست که از امنیتی در سطح ایمنی لایه اول بهره می‌برد و از اکوسیستم قراردادهای هوشمند حمایت می‌کند.
در ۱۵ژوئن۲۰۲۰ (۲۶خرداد۱۳۹۹)، اولین نسخه از زی‌کی سینک عرضه شد. در‌حال‌حاضر، این نسخه از سیستم اثبات پلانک (PLONK) استفاده می‌کند که تنظیماتی یکسان و ایمن را برای پردازش تراکنش‌ها در هر تعداد از اپلیکیشن غیرمتمرکز می‌تواند به‌کار بگیرد. در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، زی‌کی سینک با به‌روزرسانی‌های متعدد توانست به سقف پردازش بیش از ۲,۰۰۰ تراکنش‌بر‌ثانیه برسد که درمقایسهبا سقف ۱۵ تراکنش‌بر‌ثانیه شبکه اصلی اتریوم، دستاورد درخشانی محسوب می‌شود.
زی‌کی سینک چگونه کار می‌کند؟
زی‌کی سینک پروتکل لایه‌دومی متکی به معماری رول‌آپ‌های زی‌کی است. همان‌طور‌که پیش‌تر اشاره کردیم، رول‌آپ راه‌حل لایه‌دومی است که تراکنش‌های بلاک چین اتریوم را خارج از شبکه پردازش می‌کند؛ اما اثبات صحت تراکنش‌ها را روی لایه اصلی نمایش می‌دهد. به‌جای اعتبارسنجی جداگانه تک‌تک تراکنش‌ها، رول‌آپ زی‌کی تعداد زیادی تراکنش را در لایه‌دومی خارج از زنجیره اصلی جمع‌آوری می‌کند و آن‌ها را پس از پردازش در قالب تراکنشی واحد به شبکه اتریوم می‌فرستد.
درحقیقت، این تراکنش واحد اثبات اعتبار رمزنگاری‌شده‌ای به نام اسنارک (SNARK) یا همان «اثبات مختصر و غیرتعاملی دانش صفر» (Succinct Non-interactive Knowledge Argument) است که روی لایه اصلی اتریوم نمایش داده می‌شود. اثبات اعتبار را می‌توان به لایه اول ارسال و در قراردادی هوشمند اعتبارسنجی کرد. این فناوری انتقال داده را بین لایه اول و لایه دوم تسهیل می‌کند.
درواقع، فرض اساسی رول‌آپ‌های زی‌کی این است که تمام دارایی‌ها در قرارداد هوشمندی روی زنجیره اصلی نگه‌داری می‌شوند؛ درحالی‌که محاسبات و ذخیره‌سازی داده‌ها به‌صورت برون‌زنجیره‌ای انجام می‌شود. اعتبارسنجی اسنارک بسیار ارزان‌تر از اعتبارسنجی جداگانه هر تراکنش است و ذخیره‌سازی برون‌زنجیره‌ای وضعیت تراکنش‌ها هم بسیار ارزان‌تر از ذخیره‌سازی آن روی ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. این مسئله امکان بهبود مقیاس‌پذیری را بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ برابر ظرفیت شبکه اصلی افزایش می‌دهد و به‌طور چشمگیری از هزینه پردازش تراکنش‌ها می‌کاهد.
کاربردهای زی‌کی سینک
به‌غیر از انتقال مجدد اتر به شبکه لایه اول که هزینه تراکنش به‌همراه خواهد داشت، زی‌کی سینک چندین عملکرد و ویژگی در‌اختیار کاربرانش قرار می‌دهد که درادامه به تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
بررسی تاریخچه تراکنش‌ها: می‌توانید وارد بخش «تاریخچه» (History) در سربرگ وب‌سایت zkSync شوید تا تاریخچه تراکنش‌هایتان را پیدا کنید.مبادله توکن: در لایه دوم زی‌کی به صرافی مخصوصی به نام زیگ‌زاگ (ZigZag) نیز دسترسی دارید که با استفاده از آن می‌توانید توکن‌های خود را معامله و مبادله کنید.ایجاد NFT: کاربران می‌توانند توکن‌های غیرمثلی (NFT) خود را با استفاده از این شبکه ایجاد یا مبادله کنند و انتقال دهند. همچنین، امکان انتقال توکن‌های غیرمثلی به لایه اول نیز وجود دارد. وب‌سایت ویژه‌ای برای ایجاد توکن‌های غیرمثلی روی zkSync وجود دارد که می‌توانید از آن بازدید کنید.واریز اتر به کیف پول زی‌کی: امکان واریز اتر به کیف پول زی‌کی سینک نیز وجود دارد. برای این کار، ابتدا در صفحه اصلی zkSync روی گزینه اتریوم در سمت راست پایین صفحه کلیک کنید.
درادامه، گزینه «شبکه اصلی» (Mainnet) و سپس «Top up» را انتخاب کنید.
در این مرحله، در قسمت پایین صفحه روی گزینه «Bridges» و سپس «zkSync» کلیک کنید تا آدرس کیف پول خود را روی زی‌کی سینک ببینید.
این آدرس باید متناظر با آدرس کیف پول اتریوم شما (مثلاً آدرس اتریوم در متامسک) باشد. درنهایت، باید مقدار اتری را که قصد دارید ارسال کنید، انتخاب و روی گزینه «تاپ‌آپ» کلیک کنید.
تفاوت‌های زی‌کی سینک با رول‌آپ‌های آپتیمیستیک و استارک‌وِر
زی‌کی سینک در خدماتی که ارائه می‌دهد، بی‌رقیب نیست؛ بنابراین، خالی از لطف نیست اگر برخی از تفاوت‌های زی‌کی سینک و همتایان اصلی‌اش را نیز مرور کنیم. به‌طور‌کلی، فناوری لایه دوم زی‌کی سینک دو رقیب اصلی دارد:
شبکه‌های لایه‌دومی مانند آربیتروم (Arbitrum) و آپتیمیزم (Optimism) که از راه‌حل لایه دوم رول‌آپ آپتیمیستیک استفاده می‌کنند.راه‌حل لایه دوم دیگری به نام استارک‌ور (Starkware) که از فناوری مقیاس‌پذیری زی‌کی بهره می‌برد.
برخی از تفاوت‌های مهم زی‌کی سینک و رول‌آپ‌های آپتیمیستیک ازاین‌قرارند:
سرعت پردازش درون‌زنجیره‌ای در راه‌حل‌های مبتنی‌بر اثبات زی‌کی بیشتر است؛ زیرا برخلاف رول‌آپ‌های آپتیمیستیک به هیچ دوره انتظاری برای بررسی تراکنش احتیاج ندارد.راه‌حل‌های زی‌کی از قدرت محاسباتی بسیار بیشتری استفاده می‌کنند؛ بنابراین، برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی که فعالیت درون‌زنجیره‌ای‌شان زیاد است، چندان مناسب نیستند.برخلاف رول‌آپ‌های زی‌کی، رول‌آپ‌های آپتیمیستیک قراردادهای هوشمند را مستقیماً روی شبکه اتریوم اجرا می‌کنند.
اگرچه هر دو فناوری زی‌کی سینک و استارک‌وِر از راه‌حل‌های مبتنی‌بر اثبات دانش صفر استفاده می‌کنند، وجوه تمایزی نیز بین آن‌ها وجود دارد؛ ازجمله:
استارک‌وِر قدیمی‌تر از زی‌کی سینک است (اوایل سال ۲۰۱۸ درمقایسهبا اواخر سال ۲۰۱۹) و تاکنون پول بیشتری جمع کرده است.استارک‌وِر راه بیشتری در مسیر توسعه پیموده است و اکوسیستم بزرگ‌تری دارد.فناوری رول‌آپ استارک‌ور درمقایسهبا فناوری زی‌کی سینک اندکی برتر و سریع‌تر است.هر دو راهکار مبتنی‌بر اثبات دانش صفر هستند و رویکردهای معتبری برای بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم به‌شمار می‌روند. نکته دیگر اینکه زی‌کی سینک اکوسیستمی «مردمی‌تر» دارد؛ درحالی‌که شرکت‌هایی نام‌آشنا و بزرگ در صنعت و فناوری بلاک چین از استارک‌وِر و محصولات آن پشتیبانی می‌کنند.
اقتصاد توکنی زی‌کی سینک
زی‌کی سینک هنوز توکن بومی ندارد؛ با‌این‌همه، این شرکت در صفحه مربوط به اقتصاد توکنی خود به‌صراحت از به‌کارگیری توکن بومی زی‌کی سینک در آینده‌ای نزدیک صحبت کرده که قرار است به‌منظور سهام‌گذاری و اعتبارسنجی در شبکه زی‌کی سینک به‌کار گرفته شود. مشابه با ایردراپی که در رول‌آپ‌های آپتیمیستیک اتفاق افتاد، در این مورد هم احتمالاً کاربران زی‌کی سینک از ایردراپ توکنی این شبکه بهره‌مند می‌شوند.
بهترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز زی‌کی سینک
به‌‌گزارش حساب توییتری zkSync، این شبکه در بیش از ۱۰۰ پروژه و اپلیکیشن برتر دیفای ازجمله صرافی استیبل کوین «کِرو»، بهینه‌ساز سود «یرن فایننس»، صرافی غیرامانی «زیگ‌زاگ»، صرافی مبتنی‌بر بازارساز خودکار «میوت» و پروتکل نقدینگی «تیکر» استفاده شده است. درادامه، تعدادی از این اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را معرفی می‌کنیم:
نمایی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز زی‌کی سینک
کِرو (Curve)
کرو صرافی غیرمتمرکز استیبل کوین و یکی از اولین صرافی‌هایی است که در‌کنار یونی‌سواپ از مدل بازارساز خودکار (AMM) استفاده کرد. اگرچه کرو هنوز روی شبکه زی‌کی سینک ارزش قفل‌شده (TVL) چندان زیادی ندارد، در سایر بلاک‌چین‌ها از TVL بسیاری برخوردار است و می‌تواند با محبوبیت بیشتر زی‌کی سینک به ارزش بیشتری روی این شبکه نیز دست پیدا کند.
یرن فایننس (Yearn Finance)
یرن فایننس پروتکلی برای افزایش سود کاربران است که از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مختلفی برای افزایش بازده (ROI) در کیف‌پولش بهره می‌برد. یرن فایننس ابتدا روی بلاک چین اتریوم به‌شهرت رسید و پس‌از‌آن، راه خود را به سایر زنجیره‌ها نیز گشود. در‌حال‌حاضر، یرن فایننس روی شبکه‌های اتریوم و فنتوما (Fantoma) و آربیتروم دردسترس است؛ اما کاربران می‌توانند ازطریق آرجنت (Argent)، یکی از ارائه‌دهندگان کیف پول zkSync، هم به یرن دسترسی داشته باشند.
زیگ‌زاگ
زیگ‌زاگ صرافی غیرامانی و غیرمتمرکز مبتنی‌بر زی‌کی سینک است. معامله‌گران در زیگ‌زاگ با استفاده از فناوری رول‌آپ‌های زی‌کی می‌توانند توکن معامله کنند و به‌صورت مستقیم با استفاده از کیف پول خود دست به معامله بزنند، بدون اینکه به پرداخت هزینه گَس نیاز داشته باشند. علاوه‌بر‌این، زیگ‌زاگ دو راهکار «بریج» نیز ارائه می‌دهد که پلی بین زی‌کی سینک و اتریوم هستند.
میوت (Mute.io)
میوت صرافی‌مبتنی بر بازارساز خودکار و پلتفرم فارمینگ و لانچ‌پدی برای عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) است. این پلتفرم به ارائه تراکنش‌های بسیار سریع و سفارش‌های لیمیت و حریم خصوصی بهبودیافته کمک می‌کند و به‌لطف فناوری زی‌کی، کاربرانش را از مزیت هزینه گس اندک بهره‌مند کرده است.
پروتکل تیکر (Taker Protocol)
پروتکل تیکر پروتکل نقدینگی مبتنی‌بر دائو (سازمان مستقل غیرمتمرکز) برای دارایی‌های دیجیتال است. این پروتکل به کاربران خود اجازه می‌دهد تا انواع مختلفی از دارایی‌های دیجیتال، ازجمله توکن‌های غیرمثلی و دارایی‌های مصنوعی و توکن‌های دیگر را لیکوئید کنند و اجاره دهند. همچنین، کاربران این پروتکل می‌توانند در وام‌دادن و اجاره‌دادن توکن‌های غیرمثلی نیز سهیم باشند. در‌حال‌حاضر، پروتکل تیکر روی شبکه آزمایشی فعال است.
بهترین بازارهای NFT زی‌کی سینک
zkSync زیرساخت لازم برای فعالیت چندین بازار توکن غیرمثلی (NFT) را هم فراهم می‌کند که درادامه فهرستی از برخی از فعال‌ترین آن‌ها را می‌خوانید:
ردیو (Reddio)
بازار ردیو به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد بدون نیاز به پرداخت هزینه گَس، از NFTها در اپلیکیشن‌های موبایل و وب خود استفاده کنند. با استفاده از این پلتفرم، توسعه‌دهندگان می‌توانند زیرساختی اقتصادی مبتنی‌بر بلاک چین ایجاد کنند و روی آن اپلیکیشن‌های کاربرپسند خود را بسازند. این بازار به کسب‌وکارهای مختلف با هر اندازه‌ای کمک می‌کند تا بدون نیاز به پرداخت گَس در اپلیکیشن‌های خود توکن‌های غیرمثلی به‌کار بگیرند.
هوم‌اسپیس (Homespace)
هوم‌اسپیس متاورس غیرمتمرکزی با اقتصاد مبتنی‌بر توکن‌های غیرمثلی است. این پلتفرم آینده‌نگر تلاش می‌کند توکن‌های غیرمثلی و هوش مصنوعی را باهم ترکیب و جهان مجازی شخصی‌ای ایجاد کند که در آن کاربران بتوانند خانه رؤیایی خود را روی این پلتفرم غیرمتمرکز طراحی کنند. مبلمان و تزیینات خانه را می‌توان در قالب توکن‌های مثلی یا غیرمثلی به آن اضافه کرد. علاوه‌بر‌این، کاربران این پلتفرم می‌توانند به جهان مجازی عمومی شامل مکان‌های سرگرم‌کننده و مؤسسات آموزشی و سرزمین‌های بازی نیز دسترسی داشته باشند.
توا اِرا (Tevaera)
توا ارا متاورس گیم‌فای غیرمتمرکزی مبتنی‌بر توکن‌های غیرمثلی است. در جهان متاورسی این پلتفرم به نام تِواوِرس (Tevaverse)، بازیکنان می‌توانند تمدن‌های دیجیتالی در محیطی سه‌بعدی با تجربه واقعیت مجازی بسازند و از توکن‌های غیرمثلی کاربردی به‌عنوان دارایی‌های درون‌بازی استفاده کنند. توا ارا ادعا می‌کند که اولین متاورس گیمیفای‌شده و غیرمتمرکز در زی‌کی سینک است. این پلتفرم عرضه توکن بومی TEVA را نیز به کاربران خود وعده داده است.
توفوان‌اف‌تی (tofuNFT)
توفوان‌اف‌تی بازار NFT متمرکز بر گیم‌فای و آیتم‌های کلکسیونی است. در زمان نگارش این مطلب، پلتفرم توفوان‌اف‌تی روی ۲۱ بلاک چین فعالیت می‌کند و در آینده نزدیک نیز، قرار است روی zkSync راه‌اندازی شود.
مینت‌اسکوئر (Mintsquare)
مینت اسکوئر پلتفرم توکن غیرمثلی است که معاملات این توکن‌ها را با تراکنش‌هایی ارزان‌تر و زمان تأییدی سریع‌تر امکان‌پذیر می‌کند. این پلتفرم می‌کوشد با استفاده از رول‌آپ‌های زی‌کی راهکاری چندزنجیره‌ای ایجاد کند که قابلیت پذیرایی از میلیون‌ها کاربر علاقه‌مند به ایجاد و معامله NFTها را داشته باشد. پلتفرم مینت‌اسکوئر روی شبکه استارک‌نِت (StarkNet) نیز دردسترس است که با استفاده از فناوری رول‌آپ زی‌کی کار می‌کند.
جمع‌بندی
در این مطلب، ابتدا شما را نمایی کلی از فناوری zkSync و چگونگی کارکردش و تفاوت‌های مهم این فناوری و اصلی‌ترین همتایان آن آشنا کردیم. همچنین، درادامه توضیح دادیم که با استفاده از زی‌کی سینک از چه مزایا و خدماتی می‌توانید برخوردار شوید. در پایان نیز، تعدادی از اپلیکیشن‌های دیفای و بازارهای توکن غیرمثلی‌ای را مرور کردیم که این فناوری را به‌کار می‌گیرند.
چالش مقیاس‌پذیری اتریوم با‌‌توجه‌‌به پذیرش روزافزون این بلاک چین، هرروز به مسئله مهم‌تری تبدیل می‌شود. بدون امکان ایجاد پایگاه کاربری عمومی، بسیاری از ایده‌های نویدبخش بلاک چین هم محقق‌نشده باقی می‌مانند. zkSync انرژی و تمرکز زیادی برای تبدیل‌شدن به یکی از راه‌حل‌های اصلی بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم صرف می‌کند. برای این منظور، این فناوری امنیتی در حد ایمنی شبکه اصلی اتریوم ارائه می‌دهد و درعین‌حال با حفظ حریم خصوصی کاربران و تمرکززدایی، سعی می‌کند داده‌های شبکه را بسیار سریع‌تر و ارزان‌تر پردازش کند.
زی‌کی سینک با راهکارهای منحصربه‌فرد خود توان عملیاتی اتریوم را به ۱۰۰ تا ۲۰۰ برابر توان فعلی رسانده است و در به‌روزرسانی آتی خود قصد دارد گوی سبقت را از شبکه‌های پرداخت بین‌المللی همچون ویزا و مسترکارت برباید. همچنین، ادغام با کیف‌پول‌های متعدد و صرافی‌های مختلف و ارائه توکن بومی و ترکیب با فناوری شاردینگ اتریوم ۲.۰ برخی از مقاصد آینده زی‌کی سینک هستند. zkSync هرروز در حال شکوفایی و پذیرش بیشتر است؛ با‌این‌حال، به‌نظر می‌رسد گسترش این شبکه تا حد زیادی به گام بزرگ بعدی در تکامل اتریوم، یعنی راه‌اندازی کامل الگوریتم اثبات سهام، وابسته باشد.
