کیفیت مجله تصویر زندگی: کشف اسرار فدیه عید قربان، برای چه کسانی این رسم اساسی واجب است؟
قربانی یا قربانی کردن از مناسک حج که حیواناتی مانند گوسفند و شتر را به نیت تقرب به خدا در روز عید قربان ذبح می‌کنند. این کار بر کسانی که در حج تمتع شرکت کرده و در سرزمین منا باشند واجب و بر دیگران مستحب موکد است. قربانی کردن از آداب و رسومی است که در دیگر ادیان نیز وجود داشته و دارد.
قربانی و قربانی کردن، به کشتن گوسفند، گاو، شتر و مانند آنها به نیت تقرب به خدا اطلاق می‌گردد.[۱] قربانی یکی از قدیمی‌ترین سنت‌های بشری است و در هر دوره‌ای دارای آداب و رسوم ویژه‌ای بوده است. طبق آنچه در روایات و تفاسیر قرآن آمده، قربانی کردن گوسفند در مناسک حج یادبودی از ماجرای ذبح اسماعیل است که خداوند قربانی ابراهیم را از وی پذیرفته و آن را ذبح عظیم دانست.
قربانی، از قوانین اسلامی در مناسک حج است که از قبل از اسلام در بین اعراب شبه‌جزیره عربستان مرسوم بوده است اسلام آن را با شرایط خاصی در کنار ماه حرام و بیت الله الحرام بیان نموده است.
احکام قربانی
در اسلام دو نوع قربانی وجود دارد؛ قربانی واجب و قربانی مستحب؛ قربانی کردن در چند صورت واجب است؛ از جمله در مناسک حج، کفاره برخی اعمال در حج، و همچنین نذر و عهد و قسم.
علاوه بر موارد واجب، قربانی کردن در روز عید قربان، به شرط تمکن مالی، مستحب مؤکد است؛ چه کسانی که سال قبل یا سالها قبل حج را به جای آورده باشند، و چه کسانی که به حج نرفته‌اند. عقیقه، قربانی کردن در روز هفتم ولادت فرزند، یکی دیگر از موارد مستحب قربانی است.
شرایط قربانی
برای قربانی در حج فقط می‌توان شتر یا گاو یا گوسفند قربانی نمود. این قربانی باید شرایطی داشته باشد که عبارتند از:
قربانى‌اگر شتر است باید سن آن کمتر از پنج سال نباشد و داخل در شش سال شده باشد و اگر گاو یا بُز است بنابر احتیاط کمتر از دو سال نباشد و داخل در سه سال شده باشد ودر گوسفند غیر از بُز باید هفت ماهش تمام و داخل در هشت ماه شده باشد و کمتر از آن کافى نیست.نباید بیمار باشد.باید خیلى پیر نباشد.ناقص نباشد. بنابراین حیوانى که یک چشم یا دو چشم او کور باشد یا لنگ یا گوش‌بریده باشد و یا دم‌بریده باشد کافى نیست و همین‌طور حیوانى که شاخ داخل او شکسته باشد و امّا اگر شاخ خارجى اش (که شاخ سخت یا سیاهى است که به منزلۀ غلاف براى شاخ داخل که سفید است)، شکسته باشد اشکال ندارد. و همین‌طور شکاف داشتن گوش و سوراخ بودنش اشکال ندارد.باید عرفاً لاغر نباشد و اگر در گرده او پیه باشد کافى است.باید خَصّى نباشد یعنى دو بیضه او را بیرون نیاورده باشند و بهتر است بیضۀ او را نکوبیده و نتابیده باشند.در اصل خلقت بدون بیضه نباشد ولى اگر در اصل خلقت بدون دم یا بى‌شاخ یا بى‌گوش باشد مانع ندارد.[۷]
