بهترین کتاب‌های ویکتور هوگو – از بینوایان تا گوژپشت نوتردام
ویکتور هوگو، نویسنده برجسته فرانسوی قرن ۱۹ است که رمانتیسم (احساسات شدید منبع اصلی برای تجربیات) را در این کشور جان بخشید و در این مقاله به معرفی بهترین کتاب‌های داستانی ویکتور هوگو می‌پردازیم.
معرفی بهترین کتاب‌های ویکتور هوگو
هوگو علاوه بر رمان و داستان، نمایشنامه‌نویس نیز بود. همچنین او اشعار فراوانی از خود به جا گذاشته است. آثارش در زمینه‌های مختلفی مانند رمان، درام، شعر و مقالات سیاسی نقش مؤثری در تاریخ ادبیات فرانسه و جهان داشتند. اگر قصد دارید کتاب‌های ویکتور هوگو را به ترتیب بخوانید، بهترین ترتیب می‌تواند براساس پیچیدگی و تأثیرگذاری هر اثر و همچنین نوع محتوا (رمان، نمایشنامه، یا مقاله) تنظیم شود. ترتیب پیشنهادی زیر، معرفی بهترین کتاب‌های ویکتور هوگو بر اساس اهمیت تاریخی و ادبی این آثار می‌باشد.
آخرین روز یک محکوم به اعدام
اولین اثر، آخرین روز یک محکوم به اعدام (Le Dernier Jour d’un Condamné 1829) است. این رمان کوتاه و قدرتمند به موضوعاتی مانند عدالت و مجازات اعدام می‌پردازد و به شما نگاهی عمیق به نگرش اجتماعی ویکتور هوگو می‌دهد. این کتاب، تک‌گویی یک زندانی محکوم به اعدام است که لحظات پایانی زندگی‌اش را روایت می‌کند. هوگو از این اثر برای انتقاد از مجازات اعدام استفاده کرده است. تم عدالت و انسانیت در این اثر موج می‌زند. هوگو به شدت با مجازات اعدام مخالفت داشت و این اثر به نوعی دادخواستی علیه این نوع مجازات است. او تلاش می‌کند تا مخاطب را در جایگاه محکوم قرار دهد و به این ترتیب همدلی و ترحم را در آن‌ها برانگیزد. مرگ و هراس از ناشناخته‌ها، دومین تم داستان می‌باشد. این کتاب به درون‌نگری درباره مرگ، ناعادلانه بودن مجازات و حق انسانی برای زندگی می‌پردازد. از طریق توصیف لحظات پایانی یک محکوم، خواننده با احساسات عمیق ترس و ناامیدی مواجه می‌شود.
کلود ولگرد
کلود ولگرد (Claude Gueux) در قالب داستان کوتاه در سال ۱۸۳۴ منتشر می‌شود. این کتاب نیز به موضوعات اجتماعی مانند فقر و عدالت می‌پردازد و به نوعی مقدمه‌ای برای رمان‌های بزرگتر او است. در این داستان که در انتها باز به اعدام شخصیت منتهی می‌شود، تقابل فرد با فرد به تصویر کشیده می‌شود اما در دو جایگاه مختلف. یکی در بند و دیگری ریئس زندان!
گوژپشت نوتردام
سومین پیشنهاد، گوژپشت نوتردام (Notre-Dame de Paris 1831) است که یکی از کتاب‌های معروف ویکتور هوگو در سبک رمانتیسم و گوتیک به شمار می‌رود. این رمان تاریخی، داستانی بسیار تاثیرگذار و پیچیده از پاریس قرون وسطی و کلیسای نوتردام را تجسم می‌بخشد. این کتاب به شما تصویری جامع از توانایی هوگو در خلق فضای تاریخی می‌دهد. گوژپشت نوتردام، داستان زندگی کازیمودو گوژپشتی که وظیفه به صدا درآوردن ناقوس کلیسا را دارد، روایت می‌کند. هوگو با تصویر کردن عشق گوژپشت به اسمرالدای زیبا و جوان که از جغرافیای دیگری آمده است، تنش‌های اجتماعی و مذهبی را نقد می‌کند. همچنین، تم تقدیر و سرنوشت در این رمان پررنگ است. سرنوشت شخصیت‌های اصلی تحت تأثیر شرایط غیرقابل کنترل اجتماعی و مذهبی قرار می‌گیرد. گوژپشت نوتردام در واقع نقدی بر سیستم‌های حاکم و نگاه تبعیض‌آمیز جامعه به افرادی است که متفاوت به‌نظر می‌رسند.علاوه براین، پافشاری بر مفهوم زشتی و زیبایی دیگر درون مایه این اثر می‌باشد. کازیمودو نمایانگر زشتی ظاهری ولی زیبایی درونی است، در حالی که بسیاری از شخصیت‌های ظاهراً زیبا دارای زشتی‌های اخلاقی و روحی هستند. هوگو در این اثر به تضاد بین عشق و وظیفه نیز می‌پردازد. کشمکش شخصیت‌ها بین احساسات شخصی و وظایف اجتماعی و مذهبی یکی از تم‌های اصلی این رمان است.
بینوایان
بینوایان (1862 Les Misérables) یکی از پر ارزش‌ترین و معروف‌ترین اثار هوگو می‌باشد. این شاهکار ادبی به موضوعات عمیق اجتماعی، فقر، عدالت، رستگاری، بخشش و دگرگونی انسانی می‌پردازد. خواندن این کتاب تجربه‌ای غنی از دیدگاه‌های فلسفی و انسانی نویسنده را نیز فراهم می‌کند. ژان والژان، شخصیت اصلی این رمان حماسی و تاریخی، نماد تحولات اخلاقی انسان است. او پس از سال‌ها به‌خاطر یک جرم کوچک (دزدیدن نان) درگیر زندان شده و بعدها با تغییر و تحول عمیق اخلاقی به یک انسان متفاوت تبدیل می‌شود. تم اجتماعی در تمام آثار هوگو به چشم می‌خورد اما هوگو در بینوایان نگاهی ژرف‌تر به فقر و بی‌عدالتی دارد و از ظلم ساختارهای اجتماعی و نظام قضایی انتقاد می‌کند. از طریق شخصیت‌های مانند فانتین و کوزت، هوگو به ما چهره‌های بی‌پناه و تحت ستم جامعه را نشان می‌دهد. مسئله قانون و عدالت نیز بخش مهمی از داستان است. کشمکش ژان والژان با قانون، به خصوص با شخصیت ژاور(بازرس پلیس)، بیانگر برخورد دائمی بین قانون خشک و بی‌رحم و انسانیت است. البته هوگو مسیر داستان را به سمت رستگاری و بخشش سوق می‌دهد. در این رمان، هوگو به مسائلی مانند ایمان، محبت و بخشش فردی نیز می‌پردازد و نشان می‌دهد که حتی بدترین انسان‌ها هم قابلیت تغییر و بهتر شدن دارند.
کارگران دریا
پنجمین رمان پیشنهادی، کارگران دریا (Les Travailleurs de la Mer 1866) نام دارد. در این رمان، هوگو به دنیای دریانوردی و مبارزه انسان با طبیعت می‌پردازد. این اثر نسبت به آثار اجتماعی او تمرکز بیشتری بر فردیت و تلاش‌های انسان دارد. در واقع نیروی ضد در اینجا تقابل آدمی با آدمی نیست، بلکه روبه‌رویی بشر با محیط است. در داستان، ژیلایت که در جزیره‌ای دورافتاده با دریا و سختی‌های آن مبارزه می‌کند، به مفهوم اراده و قدرت فردی پی می‌برد. بنابراین تم فردیت و تلاش در این روایت پررنگ‌تر می‌باشد. برخلاف بینوایان که به مسائلی اجتماعی می‌پردازد، کارگران دریا بیشتر درباره نیروی انسان در برابر طبیعت است. این رمان تجسم ایده انسان رمانتیک است که با وجود سختی‌ها، تسلیم نمی‌شود و با سرنوشت می‌جنگد. پس مبارزه با طبیعت رکن دیگر این رمان به شمار می‌ورد. در کارگران دریا، طبیعت به عنوان نیرویی بی‌رحم و بزرگتر از انسان نمایش داده می‌شود که تنها با اراده و تلاش فردی می‌توان بر آن غلبه کرد.
مردی که می‌خندد
مردی که می‌خندد (L’Homme qui rit 1869) کتابی کمتر شناخته شده ولی بسیار عمیق و نمادین است و به نقد جامعه اشرافی و ساختارهای اجتماعی می‌پردازد. در این رمان نیز موضوعات اجتماعی و سیاسی به شدت مطرح شدند. داستان درباره گوئین پلین است که چهره‌اش به طرز وحشتناکی تغییر داده شده و همیشه در حال لبخند زدن است. نقد نابرابری‌های اجتماعی، بن اصلی این رمان می‌باشد. هوگو از طریق شخصیت‌هایی که قربانی ظلم و نابرابری هستند، به فقر، بی‌عدالتی و بی‌توجهی اشراف‌زادگان به رنج فقرا می‌پردازد. علاوه بر این، زیبایی ظاهری و باطنی را در ترازو قرار می‌دهد. درست مانند گوژپشت نوتردام، در اینجا نیز موضوع زشتی و زیبایی مطرح می‌شود. گوئین پلین به‌رغم ظاهر ترسناک خود، دارای قلبی مهربان و پاک است.
نود و سه
نود و سه ( 1874 Quatrevingt-treize) آخرین رمان هوگو می‌باشد. این رمان تاریخی به وقایع انقلاب فرانسه، به ویژه سال ۱۷۹۳ می‌پردازد و درگیری‌های سیاسی و نظامی آن دوران را نشان می‌دهد. برخورد ایدئولوژی‌ها در این رمان به خوبی تصویر شده است. در نود و سه، هوگو به کشمکش‌های بین نیروهای سلطنت‌طلب و انقلابی پرداخته است. او سعی می‌کند تا تعادل و همدردی برای هر دو طرف نشان دهد، بدون اینکه به‌طور کامل به یکی از طرف‌ها گرایش پیدا کند. نویسنده مسئله قدرت و اخلاق را نیز وارد داستان می‌کند. این رمان به چالش‌های اخلاقی و انسانی دوران انقلاب می‌پردازد و شخصیت‌ها بین وظیفه و احساسات انسانی خود گرفتار می‌شوند.
جمع بندی
در میان کتاب‌های ویکتور هوگو ابتدا آثار کوتاه‌تر و ساده‌تر او را بخوانید تا با سبک و تفکر او آشنا شوید، سپس به سراغ رمان‌های پیچیده‌تر و طولانی‌تر بروید. این ترتیب به شما کمک می‌کند تا به تدریج با مفاهیم و مضامین بزرگتر و پیچیده‌تر آثار او روبرو شوید. آثار ویکتور هوگو به عنوان یکی از برجسته‌ترین نویسندگان رمانتیک، نمایانگر طیف گسترده‌ای از موضوعات اجتماعی، سیاسی، فلسفی و انسانی است. هر یک از آثار او در دوران مختلف زندگی‌اش نوشته شده و به مسائل مهم زمان خود و نیز مسائل جهانی پرداخته است. ویکتور هوگو همیشه تلاش کرده است تا با نقد نظام‌های اجتماعی و سیاسی، به بهبود شرایط انسان‌ها کمک کند. درون‌مایه اصلی بیشتر آثار او انسانیت، عدالت و آزادی است. هوگو در آثار خود به خوبی توانسته است تنش‌های میان انسان و جامعه، قانون و اخلاق و عشق و وظیفه را به تصویر بکشد.
هرنانی، کرامول، ماریون دلورم، شاه تفریح می‌کند
برگ‌های پاییزی، آواهای درونی، شرقی‌ها، پاپ، پرتو‌ها و سایه‌ها، افسانه قرون، سال‌های ترسناک
