خانه » دستهبندی نشده » رشد ۱۴۸ درصدی بدهی دولت به بانکها در دولت رئیسی؛ پزشکیان با ۱۶۰۰ همت بدهی دولت را تحویل گرفت
رشد ۱۴۸ درصدی بدهی دولت به بانکها در دولت رئیسی؛ پزشکیان با ۱۶۰۰ همت بدهی دولت را تحویل گرفت
بررسیها نشان میدهند که نرخ رشد بدهی دولت به بانکها در ماههای پایانی دولت سیزدهم شاهد افزایشی قابل توجه بوده و این رقم در پایان تیرماه به ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
به گزارش تجارت نیوز، بانک مرکزی اخیرا آمار متغیرهای پولی و اعتباری در تیرماه و مردادماه امسال را از طریق وبسایت رسمی خود منتشر کرد. یکی از بخشهای مهم این گزارش، به وضعیت بدهی دولت به بانک مرکزی و بانکهای دیگر اختصاص دارد.
بررسی این دادهها حاکی از آن است که دولت سیزدهم در ماههای پایانی عمر خود، به طور قابل توجهی بر رقم استقراض مستقیم خود از شبکه بانکی افزوده است. طوری که دولت قبل در پایان آخرین ماه فعالیت خود، یعنی تیرماه سال جاری، بدهی هزار و ۶۰۰ هزار میلیارد تومانی به بانکها را برای دولت چهاردهم به ارث گذاشت و بدهی دولت به بانک مرکزی نیز به حدود ۴۹۰ هزار میلیارد تومان رسید. این در حالیست که در زمان آغاز کار دولت سیزدهم، بدهی دولت به شبکه بانکی و بانک مرکزی به ترتیب ۶۴۴ هزار میلیارد تومان و ۲۰۱ هزار میلیارد تومان بود و این ارقام در طول کمتر از سه سال به ترتیب ۱۴۸ درصد و ۱۲۸ درصد جهش را تجربه کردند.
رشد ۱۴.۲ درصد بدهی دولت به بانکها در ۵ ماه
بر اساس جدیدترین آمارهای منتشر شده از وضعیت بدهی بخش دولتی به بانکها، این رقم در پایان مردادماه رقم هزار و ۶۵۴ هزار میلیارد تومان را ثبت کرد و نسبت به مردادماه سال قبل، ۳۸.۶ درصد افزایش یافت. نرخ رشد ۵ ماهه بدهی بخش دولتی به شبکه بانکی نیز ۱۴.۲ درصد ثبت شد. این در حالیست که در ۵ ماهه سال ۱۴۰۲، رقم این بدهی رشد ۶.۳ درصدی را ثبت کرده بود.
گفتنی است که از مجموع بدهی بخش دولتی به بانکها، تنها حدود ۲۶۰ هزار میلیارد تومان سهم شرکتهای دولتی است و دولت به طور مستقیم هزار و ۳۹۴ میلیارد تومان بدهی به بانکها دارد. افزون بر آن رقم رشد بدهی شرکتهای دولتی به بانکها که در ۵ ماهه سال گذشته ۱۲.۷ درصد بود، در سال جاری به ۲.۷ درصد کاهش یافت، اما همین نرخ رشد برای بدهی مستقیم دولت به بانک مرکزی، از ۵.۱ درصد به ۱۶.۶ درصد افزایش پیدا کرد.
بدهی دولت به بانک مرکزی ۴۹۲ همت شد
بررسیها نشان میدهند که رقم بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در پایان مردادماه ۱۴۰۳ به ۴۹۲ هزار میلیارد تومان رسیده که از این میزان، ۳۳۲ هزار میلیارد تومان سهم بدهی دولت و ۱۶۰ هزار میلیارد تومان سهم شرکتهای دولتی است.
مطابق این دادهها، بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی چه در بازه زمانی ۱۲ ماهه و چه در بازه زمانی پنجماهه منتهی به مرداد ۱۴۰۳ در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. نرخ رشد نقطه به نقطه این بدهی در مردادماه ۱۴۰۲ معادل ۱۹.۶ درصد بود که در مردادماه ۱۴۰۳ به ۴۵.۶ درصد افزایش یافت.
همچنین بررسی رشد بدهی دولت به بانک مرکزی، بدون در نظر گرفتن شرکتهای دولتی نیز نشان میدهد نرخ رشد نقطه به نقطه بدهی دولت از ۲۵.۲ درصد در مردادماه ۱۴۰۲ به ۶۹.۴ درصد در مردادماه ۱۴۰۳ افزایش یافت. این رقم از ابتدای سال نیز ۴.۳ درصد رشد کرد که این نرخ رشد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود ۱.۶ درصد کاهش یافت.
بیستم آبانماه امسال بود که برای نخستین بار در چند دهه اخیر، اعمال خاموشیهای برنامهریزی شده در بخش خانگی را شاهد بودیم. برنامههایی بهمنظور قطع برق خانگی بهطوری که هر مشترک روزانه دو ساعت سهمیه قطع برق داشته باشد، تنظیم شد؛ اما در ادامه، سهم هر مشترک از خاموشی های برنامهریزی شده به دو یا سه نوبت قطع برق دوساعته در هفته رسید.
حدود 2 هفته این برنامههای خاموشی در سراسر کشور اجرا شد و در نهایت، از روز گذشته خاموشیهای برنامه ریزی شده پاییزه، متوقف شد.
چه شد که خاموشی های پاییزه آغاز شد؟
پایین بودن سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها دلیل اصلی اعمال خاموشی ها بود. به علت ناترازی موجود گاز در فصول سرد سال، نیروگاهها به دلیل افزایش مصرف گاز بخش خانگی، در گازرسانی دچار محدودیت میشوند و ناچار به استفاده از سوخت مایع به عنوان سوخت جایگزین هستند. از اینرو میبایست در فصل گرم سال، ذخایر سوخت مایع نیروگاهها تا حد قابل قبولی پُر شود تا نیروگاهها بتوانند در شرایط کسری تخصیص گاز، با تکیه بر ذخایر سوخت مایع، تولید برق پایداری در زمستان داشته باشند.
در نیمه نخست امسال، مصرف مازوت در بخش نیروگاهی رشدی دوبرابری و مصرف گازوئیل رشدی 1.8برابری داشته است. تخصیص سوخت مایع به نیروگاهها در نیمه نخست سال جاری، در بخش مازوت 50درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل و در بخش گازوئیل 26درصد رشد داشته، اما ازآنجایی که شیب رشد مصرف سوخت مایع در بخش نیروگاهی، بسیار بیشتر از رشد تخصیص بوده است، ذخایر نیروگاهها در فصل گرم بهاندازه مورد نیاز تکمیل نشد.
مجموع سطح ذخیره سوخت مایع در نیروگاهها در ابتدای شهریور سال 1403 نسبت به ابتدای شهریور سال 1402 بالغ بر 36درصد کمتر بود؛ در ابتدای شهریورماه 1403 که شروع استقرار دولت چهاردهم بوده، سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها نسبت به زمان مشابه سال قبل، 43 درصد کمتر و سطح ذخایر مازوت نیروگاهها نسبت به زمان مشابه سال قبل، 23 درصد کمتر بود.
در تابستان سال جاری، علاوه بر عدمتخصیص مناسب سوخت مایع به نیروگاهها، گاز کمتری نیز به نیروگاهها تحویل شد و این مسئله موجب شد نیروگاهها ناچار به استفاده از سوخت مایع بیشتر در روزهای گرم سال شوند.
محاسبات تجمیع مصرف سوخت نیروگاهی (گاز طبیعی، گازوئیل و مازوت) در نیمه نخست سال جاری نشان میدهد که در مجموع 6 درصد گاز کمتری به نیروگاهها نسبت به مدت مشابه سال قبل تخصیص داده شده که این میزان بالغ بر 3 میلیارد و 300 میلیون مترمکعب است.
این روند در مهرماه هم ادامه داشت بهطوری که نسبت به زمان مشابه سال قبل، حدود 1.9 میلیارد مترمکعب گاز کمتری به نیروگاهها تحویل شد و در نیمه نخست آبانماه نیز حدود یکمیلیارد مترمکعب گاز کمتری به نیروگاهها نسبت به زمان مشابه سال قبل، تخصیص پیدا کرد که بهدلیل ادامه تعمیرات دورهای و اساسی پالایشگاهها و معوق شدن تعمیراتی که باید در تابستان انجام میشد به ماههای مهر و آبان بود.
چه شد که خاموشی های خانگی متوقف شد؟
بالاخره در آبانماه تعمیرات پالایشگاهها به اتمام رسید. بیستوچهارم آبانماه شورایعالی اقتصاد برای واردات گازوئیل و گاز به وزارت نفت مجوز داد تا کسری سوخت نیروگاهی جبران شود.
روز گذشته که خاموشی های برق خانگی متوقف شد، بهموجب افزایش 3درصدی سطح ذخایر سوخت نیروگاهی و افزایش گازرسانی به نیروگاهها بود. گازرسانی به نیروگاهها از مجموع 230 میلیون مترمکعب سوخت معادل موردنیاز نیروگاهها به 180 میلیون مترمکعب رسید و همین مسئله موجب شد نیروگاهها از نظر سوخت، در شرایط پایداری برای تولید برق قرار بگیرند.
آیا خاموشی ها بازمیگردند؟
توقف خاموشی های برنامهریزیشده خانگی بهموجب افزایش سوخترسانی (چه از نظر گاز و چه از نظر سوخت مایع) بود. درشرایط فعلی از مجموع 830 میلیون مترمکعب گاز تزریقشده در شبکه حدود 450 میلیون مترمکعب در بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء مصرف میشود. با کاهش دمای هوا و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، گازرسانی به نیروگاهها بیش از پیش محدود میشود.
سازمان هواشناسی از ورود موج جدید سرما به کشور طی روزهای آتی و کاهش دما و بارش در 22 استان کشور خبر داده است، ازاینرو کاهش میزان گازرسانی به نیروگاهها در چنین شرایطی محتمل است، از سوی دیگر، در زمان حاضر سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها حدود 30درصد است؛ این درحالی است که سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها در زمان مشابه سال قبل 70 درصد بوده و اکنون 2 میلیارد لیتر گازوئیل کمتر در مخازن نیروگاهها نسبت به زمان مشابه سال قبل برای ورود به فصل سرما داریم.
مسئولان وزارت نیرو نیز تداوم توقف فعلی خاموشیهای پاییزه را، مشروط به تأمین مناسب سوخت نیروگاهی اعلام کردهاند، ازاینرو در صورت کاهش تخصیص گاز و نبود سوخت مایع کافی پشتیبان برای نیروگاهها، احتمال بازگشت خاموشی ها وجود دارد.
بیستم آبانماه امسال بود که برای نخستین بار در چند دهه اخیر، اعمال خاموشیهای برنامهریزی شده در بخش خانگی را شاهد بودیم. برنامههایی بهمنظور قطع برق خانگی بهطوری که هر مشترک روزانه دو ساعت سهمیه قطع برق داشته باشد، تنظیم شد؛ اما در ادامه، سهم هر مشترک از خاموشی های برنامهریزی شده به دو یا سه نوبت قطع برق دوساعته در هفته رسید.
حدود 2 هفته این برنامههای خاموشی در سراسر کشور اجرا شد و در نهایت، از روز گذشته خاموشیهای برنامه ریزی شده پاییزه، متوقف شد.
چه شد که خاموشی های پاییزه آغاز شد؟
پایین بودن سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها دلیل اصلی اعمال خاموشی ها بود. به علت ناترازی موجود گاز در فصول سرد سال، نیروگاهها به دلیل افزایش مصرف گاز بخش خانگی، در گازرسانی دچار محدودیت میشوند و ناچار به استفاده از سوخت مایع به عنوان سوخت جایگزین هستند. از اینرو میبایست در فصل گرم سال، ذخایر سوخت مایع نیروگاهها تا حد قابل قبولی پُر شود تا نیروگاهها بتوانند در شرایط کسری تخصیص گاز، با تکیه بر ذخایر سوخت مایع، تولید برق پایداری در زمستان داشته باشند.
در نیمه نخست امسال، مصرف مازوت در بخش نیروگاهی رشدی دوبرابری و مصرف گازوئیل رشدی 1.8برابری داشته است. تخصیص سوخت مایع به نیروگاهها در نیمه نخست سال جاری، در بخش مازوت 50درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل و در بخش گازوئیل 26درصد رشد داشته، اما ازآنجایی که شیب رشد مصرف سوخت مایع در بخش نیروگاهی، بسیار بیشتر از رشد تخصیص بوده است، ذخایر نیروگاهها در فصل گرم بهاندازه مورد نیاز تکمیل نشد.
مجموع سطح ذخیره سوخت مایع در نیروگاهها در ابتدای شهریور سال 1403 نسبت به ابتدای شهریور سال 1402 بالغ بر 36درصد کمتر بود؛ در ابتدای شهریورماه 1403 که شروع استقرار دولت چهاردهم بوده، سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها نسبت به زمان مشابه سال قبل، 43 درصد کمتر و سطح ذخایر مازوت نیروگاهها نسبت به زمان مشابه سال قبل، 23 درصد کمتر بود.
در تابستان سال جاری، علاوه بر عدمتخصیص مناسب سوخت مایع به نیروگاهها، گاز کمتری نیز به نیروگاهها تحویل شد و این مسئله موجب شد نیروگاهها ناچار به استفاده از سوخت مایع بیشتر در روزهای گرم سال شوند.
محاسبات تجمیع مصرف سوخت نیروگاهی (گاز طبیعی، گازوئیل و مازوت) در نیمه نخست سال جاری نشان میدهد که در مجموع 6 درصد گاز کمتری به نیروگاهها نسبت به مدت مشابه سال قبل تخصیص داده شده که این میزان بالغ بر 3 میلیارد و 300 میلیون مترمکعب است.
این روند در مهرماه هم ادامه داشت بهطوری که نسبت به زمان مشابه سال قبل، حدود 1.9 میلیارد مترمکعب گاز کمتری به نیروگاهها تحویل شد و در نیمه نخست آبانماه نیز حدود یکمیلیارد مترمکعب گاز کمتری به نیروگاهها نسبت به زمان مشابه سال قبل، تخصیص پیدا کرد که بهدلیل ادامه تعمیرات دورهای و اساسی پالایشگاهها و معوق شدن تعمیراتی که باید در تابستان انجام میشد به ماههای مهر و آبان بود.
چه شد که خاموشی های خانگی متوقف شد؟
بالاخره در آبانماه تعمیرات پالایشگاهها به اتمام رسید. بیستوچهارم آبانماه شورایعالی اقتصاد برای واردات گازوئیل و گاز به وزارت نفت مجوز داد تا کسری سوخت نیروگاهی جبران شود.
روز گذشته که خاموشی های برق خانگی متوقف شد، بهموجب افزایش 3درصدی سطح ذخایر سوخت نیروگاهی و افزایش گازرسانی به نیروگاهها بود. گازرسانی به نیروگاهها از مجموع 230 میلیون مترمکعب سوخت معادل موردنیاز نیروگاهها به 180 میلیون مترمکعب رسید و همین مسئله موجب شد نیروگاهها از نظر سوخت، در شرایط پایداری برای تولید برق قرار بگیرند.
آیا خاموشی ها بازمیگردند؟
توقف خاموشی های برنامهریزیشده خانگی بهموجب افزایش سوخترسانی (چه از نظر گاز و چه از نظر سوخت مایع) بود. درشرایط فعلی از مجموع 830 میلیون مترمکعب گاز تزریقشده در شبکه حدود 450 میلیون مترمکعب در بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء مصرف میشود. با کاهش دمای هوا و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، گازرسانی به نیروگاهها بیش از پیش محدود میشود.
سازمان هواشناسی از ورود موج جدید سرما به کشور طی روزهای آتی و کاهش دما و بارش در 22 استان کشور خبر داده است، ازاینرو کاهش میزان گازرسانی به نیروگاهها در چنین شرایطی محتمل است، از سوی دیگر، در زمان حاضر سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها حدود 30درصد است؛ این درحالی است که سطح ذخایر گازوئیل نیروگاهها در زمان مشابه سال قبل 70 درصد بوده و اکنون 2 میلیارد لیتر گازوئیل کمتر در مخازن نیروگاهها نسبت به زمان مشابه سال قبل برای ورود به فصل سرما داریم.
مسئولان وزارت نیرو نیز تداوم توقف فعلی خاموشیهای پاییزه را، مشروط به تأمین مناسب سوخت نیروگاهی اعلام کردهاند، ازاینرو در صورت کاهش تخصیص گاز و نبود سوخت مایع کافی پشتیبان برای نیروگاهها، احتمال بازگشت خاموشی ها وجود دارد.