آیا دوستان واقعا عمر ما را زیاد می کنند؟
راهنماتو-اگر به جدیدترین نظریات درباره رفاه و طول عمر توجه کرده باشید، احتمالاً افزایش تمرکز بر وضعیت روابط‌مان را دیده‌اید. به ما گفته می‌شود که افرادی که شبکه اجتماعی پویایی دارند، به طور کلی سالم‌تر از کسانی هستند که احساس انزوا می‌کنند.
به گزارش راهنماتو، تعاملات ما با دیگران آنقدر با طول عمرمان مرتبط است که سازمان بهداشت جهانی به تازگی کمیسیون جدیدی به نام “اتصال اجتماعی” تأسیس کرده و آن را “یک اولویت جهانی بهداشتی” نامیده است. شاید نسبت به این ادعاها و مکانیزم‌های مرموزی که قرار است رفاه جسمانی ما را به قدرت روابط‌مان پیوند دهند، کمی شک داشته باشید. اما درک ما از مدل “زیستی-روانی-اجتماعی” سلامتی دهه‌ها است که در حال رشد است.
دیوید رابسون، نویسنده، می‌گوید: «در حین تحقیق علمی برای کتابم “قوانین ارتباط”، کشف کردم که دوستی‌های‌مان می‌توانند بر همه چیز از قوت سیستم ایمنی بدن‌مان تا احتمال مرگ از بیماری قلبی تأثیر بگذارند.»
نتیجه‌گیری‌های این تحقیقات روشن است:
«اگر می‌خواهیم زندگی طولانی و سالمی داشته باشیم، باید شروع کنیم به اولویت دادن به افرادی که در اطرافمان هستند. ریشه‌های این علم به اوایل دهه ۱۹۶۰ بر می‌گردد. در آن زمان، لستر برسلو در اداره بهداشت عمومی ایالت کالیفرنیا یک پروژه بلندپروازانه را برای شناسایی عادات و رفتارهایی که به طول عمر بیشتر منجر می‌شوند آغاز کرد. برای این کار، او نزدیک به ۷۰۰۰ شرکت‌کننده از آلامدا و اطراف آن استخدام کرد. از طریق پرسشنامه‌های جامع، او تصویری فوق‌العاده دقیق از سبک زندگی آن‌ها ساخت و سپس رفاه آن‌ها را در سال‌های بعد دنبال کرد. در عرض یک دهه، تیم برسلو بسیاری از اجزایی را که اکنون می‌دانیم برای سلامتی ضروری هستند، شناسایی کرده بودند:
سیگار نکشید؛ مصرف الکل را به حداقل برسانید [این تحقیق روی جوامع غربی انجام شده است]؛ هفت تا هشت ساعت در شب بخوابید؛ ورزش کنید؛ از تنقلات پرهیز کنید؛ وزن متعادلی داشته باشید؛ صبحانه بخورید.
در آن زمان، نتایج آنقدر چشمگیر بود که وقتی همکارانش نتایج را به او ارائه دادند، او فکر کرد که شوخی‌شان گرفته است. “هفت آلامدا” اکنون پایه بیشتر دستورالعمل‌های بهداشت عمومی هستند. تحقیقات ادامه یافت و تا سال ۱۹۷۹، دو نفر از همکاران برسلو – لیزا برکمن و اس لئونارد سایم – عامل هشتمی را که بر طول عمر مردم تأثیر می‌گذارد، کشف کردند: ارتباط اجتماعی.
به طور میانگین، احتمال مرگ افرادی که بیشترین تعداد پیوندهای اجتماعی را داشتند، در مقایسه با کسانی که دایره روابط اجتماعی‌شان بسیار کوچک بود، به نصف کاهش پیدا کرده بود. نتیجه حتی پس از کنترل عوامل مختلفی مانند وضعیت اجتماعی-اقتصادی و سلامتی افراد در شروع نظرسنجی، همچنین مصرف سیگار، ورزش و رژیم غذایی، ثابت باقی ماند. با بررسی عمیق‌تر، مشخص شد که انواع مختلف روابط اهمیت دارند، اما برخی از آن‌ها معنادارتر از بقیه هستند.
احساس ارتباط با همسران و دوستان نزدیک بیشترین سلامتی را فراهم می‌کند، اما حتی آشنایی‌های سطحی در کلیسا یا باشگاه بولینگ نیز به دفع مرگ کمک می‌کرد.
چرا دانشمندان در آزمایش‌های قبلی متوجه اهمیت ارتباطات اجتماعی در طول عمر نشدند؟
دانشمندان عادت کرده بودند که بدن را نوعی ماشین نگاه کنند که تا حد زیادی از حالت ذهنی و محیط اجتماعی ما جداست. اما از آن زمان، تحقیقات گسترده‌ای تأیید کرده‌اند که ارتباط و تنهایی بر آسیب‌پذیری ما در مقابل انواع بیماری‌ها اثر می‌گذارد.
مسئله اصلی
به عنوان مثال، حمایت اجتماعی می‌تواند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کرده و از شما در برابر عفونت‌ها محافظت کند. در دهه ۱۹۹۰، شلدون کوهن در دانشگاه کارنگی ملون در ایالات متحده از ۲۷۶ شرکت‌کننده خواست تا جزئیات کامل روابط اجتماعی خود را ارائه دهند. آن‌ها از نظر عفونت موجود آزمایش شدند، سپس در قرنطینه قرار گرفتند و از آن‌ها خواسته شد تا قطرات آبی حاوی رینوویروس – باکتری بسیاری از سرفه‌ها و عطسه‌ها – را استنشاق کنند. در پنج روز بعد، بسیاری از شرکت‌کنندگان علائم را نشان دادند، اما در میان افرادی که شبکه‌های اجتماعی وسیع‌تری داشتند، احتمال بروز علائم بیماری بسیار کم‌تر بود. در واقع، کسانی که کمترین سطح ارتباط اجتماعی را داشتند، نسبت به کسانی که شبکه‌های غنی‌تری از خانواده، دوستان، همکاران و آشنایان داشتند، سه تا چهار برابر بیشتر احتمال داشت که سرما بخورند.
آیا ممکن است عوامل دیگر مداخله کرده باشند؟
برای مثال می‌توان مفروض گرفت که آدم‌های تنها از تغذیه خوبی برخوردار نیستند و کم‌تر به دنبال حفظ تناسب اندام هستند اما آدم‌هایی که خانواده و شبکه غنی دوستان اجتماعی دارند، بیشتر حواس‌شان به سلامتی‌شان هست؟ این‌طور نبود، زیرا حتی با کنترل این موارد و در نظر گرفتن عوامل مداخله‌گر نیز، نتیجه یکسان بود.
تأثیر ارتباط با دیگران در حفظ سلامتی و تقویت سیستم ایمنی از مصرف مکمل‌ها برای بهبود سیستم ایمنی بیشتر بود. افزایش سلامتی اجتماعی در پیشگیری از خطرات سلامتی دیگر مثل دیابت نوع دوم و بیماری‌های مزمن نیز گسترش می‌یابد. دیابت نوع دوم زمانی رخ می‌دهد که پانکراس دیگر به اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کند و سلول‌های بدن به انسولینی که در خون جریان دارد پاسخ نمی‌دهند – هر دو از تجزیه قند خون برای غذارسانی به سلول‌ها جلوگیری می‌کنند. عواملی مانند چاقی می‌توانند به دیابت کمک کنند، اما علاوه بر آن به نظر می‌رسد که کیفیت روابط نیز می‌تواند مؤثر باشد. مطالعه‌ای روی ۴۰۰۰ شرکت‌کننده در مطالعه طولی انگلیس از سالمندان نشان داد که نمره بالاتر در مقیاس تنهایی، پیش‌بینی‌کننده بروز دیابت نوع ۲ در دهه بعد بود. حتی نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه افرادی که روابط اجتماعی قوی‌تری دارند، کم‌تر در معرض بیماری‌هایی مثل زوال عقل و آلزایمر هستند.
با این حال، قوی‌ترین شواهد مربوط به بیماری‌های قلبی عروقی است. مطالعات بزرگ که سلامت ده‌ها هزار نفر را در طول سال‌ها دنبال کرده‌اند بارها و بارها ارتباط روابط قوی اجتماعی با بیماری‌های قلبی و عروقی را نشان داده‌اند. افرادی که روابط اجتماعی ضعیفی دارند بیشتر احتمال دارد که فشار خون بالا بگیرند و در بدترین شرایط، تنهایی خطر حمله قبلی، آنژین و سکته را تا 30درصد افزایش می‌دهد.
با وجود این یافته‌ها همچنان بحث درباره رابطه علی بین شبکه‌های اجتماعی غنی و افزایش طول عمر زیاد است و همبستگی این دو متغیر مد نظر است.
عاطفه رضوان نیا
