آیا پای مافیای صید پرندگان به خوزستان رسید؟ / خطر مصرف لاشه‌های مسموم برای مردم
به گزارش تجارت نیوز،
صید پرندگان در شمال کشور به شکل‌گیری مافیایی با سود چند میلیارد تومانی تبدیل شده است. در حالی که کارشناسان محیط زیست معتقدند شکار این گونه جانواری هنوز در خوزستان به این مرحله نرسیده است، گاه اخبار نگران‌کننده‌ای از آن خطه منتشر می‌شود.
همین امروز، یکشنبه 30 دی، رسانه‌ها خبری را در مورد کشف لاشه دو هزار پرنده در خوزستان منتشر کردند؛ اداره کل حفاظت محیط زیست استان دلیل از بین رفتن آنها را «سم‌ریزی متخلفان» و دلیل این اقدام را «عرضه پرندگان مسموم در بازارهای محلی» اعلام کرده است.
لاشه این پرندگان در یک روستا نزدیک شهر اهواز یافت شده و شامل بیش از ۲ هزار بال از انواع کبوترها، گنجشک، سار و چند عقاب می‌شود که با مصرف دانه‌های گندم آغشته به سم، از بین رفته‌اند.
داود میرشکار، مدیر کل حفاظت محیط زیست خوزستان به مردم هشدار داده که ممکن است افراد سودجو تعداد نامعلومی از این پرندگان را پیش از حضور نیرو‌های محیط زیست، ذبح و به بازارهای محلی ارسال کرده باشند؛ بنابراین آنها باید از مصرف هرگونه پرنده شکار شده خودداری کنند (ایرنا).
صید پرندگان با سم، موضوع تازه‌ای نیست
در عین حال، علی طهماسبی، کنشگر محیط زیست خوزستان به تجارت‌نیوز می‌گوید موضوع صید پرندگان با انواع روشهای غیرقانونی از جمله سم در این استان جدید نیست؛ او دلیل رسانه‌ای شدن این خبر را کشف دو هزار لاشه پرنده به صورت یکجا می‌داند.
طهماسبی تاکید می‌کند: «صید پرندگان و فروش آنها در بازارهای محلی اهواز، به ویژه در محله‌ای معروف به کوت عبدالله و خیابان سلمان فارسی، حداقل در 15 سال اخیر وجود داشته است. پرندگان در این بازار، هم به صورت زنده و هم ذبح شده عرضه می‌شوند و بازار خاص خود را دارد.»
شکار پرندگان به پای شمال نمی‌رسد اما انجام می‌شود
این کنشگر محیط زیست البته معتقد است اکوسیستم خوزستان با شمال ایران تفاوت دارد و تعداد پرندگان مهاجر در این استان کمتر است. از سوی دیگر تعدادی از تالاب‌های خوزستان خشک شده‌اند و بخش‌هایی از آنها نیز در اختیار وزارت نفت قرار دارد که دسترسی به آنها آسان نیست. این دلایل باعث شده است که صید پرندگان در خوزستان به حد شمال کشور نرسد.
طهماسبی در عین حال تاکید می‌کند که شکار این گونه جانواری در بخش‌های باقیمانده از تالاب‌های استان همچنان ادامه دارد؛ بازار عرضه پرندگان نیز در اهواز دایر است و فروش در یک روال عادی انجام می‌شود.
به گفته او، سازمان حفاظت محیط زیست اقدام خاص و مشخصی برای توقف صید پرندگان انجام نداده و اطلاع‌رسانی‌ها و کارزارها بیشتر از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد بوده است.
مصرف گوشت پرندگان مسموم خطرناک است
علیرضا هاشمی، کارشناس حفاظت از طبیعت نیز به تجارت‌نیوز می‌گوید: «صید پرندگان در خوزستان هنوز به شکل‌گیری یک مافیا منجر نشده اما استفاده از دامگاه‌ها یا محمیه‌ها برای شکار آنها از قدیم در این استان رواج داشته است؛ روشی که به نوعی قتل عام پرندگان محسوب می‌شود.»
او می‌افزاید: «صیادان همچنین برای صید کبوترسانان از سم استفاده می‌کرده‌اند اما این روش خطراتی دارد و فروشنده و خریدار ریسک زیادی می‌کنند؛ چرا که مصرف گوشت پرندگان مسموم شده، ممکن است برای سلامتی مردم تبعات جدی داشته باشد.»
وضعیت اقتصادی، صید غیرقانونی را رواج می‌دهد
هاشمی تاکید می‌کند: «با وجودی که این روش‌ها جدید نیست اما متاسفانه وضعیت بد اقتصادی-اجتماعی عرصه را بر مردم تنگ کرده است و همواره در این شرایط اقدامات غیرقانونی افزایش مییابد.»
این کارشناس حفاظت از طبیعت در عین حال می‌افزاید: «به نظر نمی‌سد که موضوع صید پرندگان در خوزستان مانند استان‌های شمالی حالت مافیایی به خود گرفته باشد. اقلیم و بافت اقتصادی و اجتماعی منطقه این اجازه را نمی‌دهد و با وجود سابقه تاریخی، مساله به گسترگی شمال نیست.»
صید پرندگان در شمال با قدرت اقتصادی و سیاسی همراه است
او توضیح می‌دهد: «صید پرندگان در خوزستان هنوز گردش مالی میلیاردی ندارد. خریداران و فروشندگان نیز معمولا از قشر پایین جامعه هستند اما در استان‌های شمالی، صیادان بسیار ثروتمند و ملاک شده‌اند و به واسطه قدرت اقتصادی می‌توانند تاثیرگذاری‌هایی داشته باشند و روابطی را ایجاد کنند.»
این کارشناس حفاظت از طبیعت تاکید می‌کند: «در مقابل، خریداران نیز هزینه میلیونی برای خرید یک جفت از انواع پرندگان پرداخت می‌کنند و از قشر متمول جامعه هستند.»
اجرای قانون؛ تنها راه جلوگیری از شکل‌گیری مافیای صید پرندگان
اما چگونه می‌توان از تکرار تجربه‌ای که در مورد شکل‌گیری مافیای صید پرندگان در شمال کشور رخ داده است، در خوزستان جلوگیری کرد؟ هاشمی «اجرای قانون» را یگانه پاسخ این پرسش می‌داند.
او توضیح می‌دهد: «بحث مدیریت و قانونگذاری صید و شکار در کشور سابقه طولانی دارد و ایران یکی از نخستین کشورهای منطقه بود که به این موضوع ورود کرد. در نتیجه مشکل کمبود قانون در کشور وجود ندارد و مساله تنها عدم اجرای آنهاست. در واقع؛ مجری قانون توان لازم در این زمینه را ندارد.»
احساس بی‌عدالتی از عدم برخورد با مافیای شکار
این کنشگر محیط زیست می‌افزاید: «مساله این است که مافیای صید پرندگان مهاجر در شمال کشور هزاران بال پرنده را شکار می‌کند و سود میلیاردی از این طریق به دست می‌آورد؛ بدون اینکه گرفتار برخوردهای قضایی شود اما با یک نفر که در سیستان و بلوچستان دو بال پرنده را صید کرده است، برخورد قانونی می‌شود.»
هاشمی می‌گوید: «این موضوع نوعی حس بی‌عدالتی را در جامعه ایجاد می‌کند و افراد بیشتری را به سمت بی‌قانونی سوق می‌دهد؛ چرا که بسیاری احساس می‌کنند باید حق خود را بگیرند. در چنین شرایطی حتی برخی که تا کنون قبلا فعالیت قانونی داشتند ممکن است دست به اقدامات غیرمجاز بزنند و در نتیجه، کج اخلاقی‌های محیط زیستی افزایش مییابد.»
او پیش از این نیز درباره گسترش صید پرندگان مهاجر به استان‌های مرکزی همچون کاشان هشدار داده و تاکید کرده بود که اگر قانون به درستی اجرا نشود، استان خوزستان هم مسیر مازندران و گیلان را در این زمینه طی می‌کند.
هاشمی به تجارت‌نیوز گفته بود در این استان، روشی بومی برای صید پرندگان وجود دارد که در گذشته سازمان محیط زیست مجوزهایی برای آن صادر می‌کرد اما از جمله روشهای سبز و پایدار شکار نیست؛ چراکه افراد در این روش تعداد زیادی از گونههای پرندگان را به صورت غیرانتخابی صید می‌کنند.
به گفته او، در روشهای غیرپایدار شکار، حتی ممکن است گونههای جانوری و گیاهی دیگری که در اکوسیستم وجود دارند نیز آسیب ببینند؛ در حالی که در روشهای پایدار، صیاد تعداد محدودی از گونههای خاص را به صورت انتخابی شکار می‌کند.
فعالان محیط زیست معتقدند آگاه‌سازی، برای مقابله با صید پرندگان و شکار غیرقانونی کافی نیست و افزایش نظارت‌ها و برخوردهای قانونی الزامی است.
برای مطالعه بیشتر، مطالعه سه گزارش شکار غیرمجاز پرندگان مهاجر به کاشان رسید، تداوم صید و فروش پرندگان مهاجر با وجود تعطیلی بازار فریدونکنار و سود میلیاردی مافیای صید پرندگان مهاجر در مازندران پیشنهاد می‌شود.
