انقلاب در سیاست داخلی ایران: پیروزی پزشکان و گشایش غیرمنتظره

به گزارش تجارت‌نیوز، باب دریفاس در نشریه امریکایی «نیشن» نوشت: به همین سادگی سیاست داخلی به ظاهر سرد و گرفتار انجماد ایران به یکباره با گشایشی غیرمنتظره روبرو شده است. کمتر از دو ماه پس از سانحه سقوط هلی کوپتر حامل ابراهیم رئیسی و جان باختن رئیس جمهور مذهبی و محافظه کار ایران که سابقه ریاست دستگاه قضایی این کشور را در کارنامه داشت، در میان ناباوری بسیاری از ناظران سیاسی، یک سیاستمدار اصلاح طلب به عنوان رئیس جمهور بعدی ایران انتخاب شده که وعده داده به دنبال دیپلماسی باز با ایالات متحده خواهد بود و محدودیت های اعمال شده بر زنان در زمینه رعایت پوشش اسلامی را کاهش خواهد داد.

 در ادامه این مطلب آمده است: انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس جمهور جدید این امیدواری را ایجاد کرده که جنبش اصلاح طلبی به حاشیه رانده شده بار دیگر به متن سیاست ایران باز گردد. این جنبش در طول سال های ریاست جمهوری سید محمد خاتمی (2005-1997) به اوج خود رسید، اما پس از آن سال ها خاتمی به انزوا رفت و رسانه ها اجازه انتشار تصویر و نام او را نیز نداشتند. میرحسین موسوی، آخرین کاندیدای اصلاح طلب انتخابات ریاست جمهوری نیز از زمان انتخابات بحث برانگیز سال 2009 در حبس خانگی به سر می برد.

اکنون پزشکیان به عنوان رئیس جمهور جدید در موقعیتی قرار دارد که تهران را از رویکرد تقابلی با واشنگتن که از زمان خروج یکجانبه دونالد ترامپ از برجام در سال 2018 همواره رو به تشدید بوده است دور کند. قطعا وی برای ایجاد این تغییرات با مقاومت مواجه خواهد شد. اما در عین حال پزشکیان از حمایت مردم ایران که تحت فشارهای فزاینده اقتصادی ناشی از تحریم های اقتصادی آمریکا قرار دارند برخوردار خواهد بود.

در جریان مناظره های تلویزیونی پزشکیان یک ارتباط مستقیم بین اقتصاد آشفته و انزوای بین المللی ایران که پس از خروج آمریکا از برجام و وضع سیاست فشار حداکثری تشدید شده برقراری کرد. پزشکیان وعده داد که تیم متشکل از مشاوران و دیپلمات هایی که برجام را با دولت اوباما و نمایندگان روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان مذاکره کردند مجددا تشکیل دهد. در میان چهره هایی که انتظار می رود در دولت وی به پست های کلیدی منصوب شوند، محمدجواد ظرف، وزیر خارجه سابق مسلط به زبان انگلیسی و تحصیلکرده در دانشگاه های آمریکا به چشم می خورد که در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی توافق برجام را به سرانجام رساند.

جلیلی، رقیب تندروی پزشکیان در جریان مناظره آخر پزشکیان را متهم کرد که قصد دارد تیم برجام را احیا نماید. جلیلی گفت: «آیا افرادی که در اطراف شما هستند، وزرای دولت روحانی نیستند؟… آیا ظریف با عملکرد ناموفقش بخشی از ستاد شما هست یا خیر؟» 

علاوه بر ظریف که به دلیل فهم مسائل جهانی فردی مورد احترام در محافل غربی به شمار می رود، این نکته نیز می تواند حائز اهمیت باشد که پزشکیان حمایت کمال خرازی، وزیر امور خارجه دوران خاتمی را نیز به خود جلب کرده است. به نوشته روزنامه تهران تایمز، خرازی «آماده کمک به دولت در حل مشکلات ناشی از تحریم های ظالمانه غربی علیه مردم ایران و تامین منافع کشور با عزت و اقتدار است.»

در سال 2003، ظریف خرازی و برادرزاده اش، صادق از نزدیک در ارائه پیشنهاد صلح به ایالات متحده تحت عنوان معامله بزرگ دخیل بودند. آن طرح حاوی پیشنهاد حل طیف گسترده ای از اختلافات بین تهران و واشنگتن بود.

هم در صحنه داخلی و هم صحنه بین المللی، پزشکیان راهی بس دشوار در پیش دارد. بدون شک او به یاد دارد که چگونه تندروها ریاست جمهوری خاتمی را با چالش های متعددی روبرو کردند. در جریان کارزار انتخاباتی، او بارها نحوه برخورد با زنانی که حجاب ندارند را محکوم کرد، اما به صراحت اذعان نمود که به عنوان رئیس جمهور قادر به تغییر قوانین نیست زیرا چنین کاری در اختیار پارلمان تحت کنترل محفاظه کاران است. با این حال او باید بتواند اقدامات مجریان قانون را که زنان را کشان کشان سوار ون های پلیس می کنند مهار نماید.

برای سال های متمادی، نئومحافظه کاران آمریکایی و تندروهای مخالف ایران که خواهان تغییر رژیم، بمباران تاسیسات هسته ای و وضع تحریم هایی نظیر تحریم های کره شمالی علیه ایران بوده اند استدلال می کردند که ایران یک دیکتاتوری است که انتخابات در آن اهمیتی ندارد. ( این در حالی است که آنها کمتر چنین انتقاداتی را علیه عربستان، یکی از متحدان آمریکا در منطقه که هیچ انتخاباتی را برگزار نمی کند مطرح می نمایند.)

این بار نئوکان های آمریکایی و متحدان آنها که می گفتند رهبری ایران هر طور شده خواسته های خود را به کرسی می نشاند، دریافتند که پیش بینی هایشان به کلی اشتباه از آب درآمده است. 

در واشنگتن، این حلقه جنگ طلب اکنون روی افزایش سطح تنش های مسلحانه در عراق، سوریه، لبنان و یمن حساب باز کرده است، یعنی همان مناطقی که ایران نفوذ بالایی را از طریق حمایت از دولت های ضد اسرائیل و ضد آمریکایی و گروه های شبه نظامی برای خود اندوخته است. این گروه جنگ طلب به دنبال آن است که هر دستاوردی را که پزشکیان بتواند در حوزه دیپلماتیک به دست آورد تضعیف نماید. و اگر بر اساس احتمالات موجود ترامپ مجددا به کاخ سفید برگردد، پزشکیان باید انتظار و آمادگی رویارویی با یک تهدید وجودی را داشته باشد.

 

منبع :

انتخاب