بلیت پروازتان به قیمت سیاره زمین/ بحران اقلیمی در صنعت هوانوردی
به گزارش تجارت نیوز،
هوانوردی یکی از بخش‌های حیاتی و در عین حال چالش‌برانگیز برای تحقق اهداف زیست‌محیطی جهان است. افزایش مداوم سفرهای هوایی و وابستگی این صنعت به سوخت‌های فسیلی باعث افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای شده و تهدیدی جدی برای دستیابی به انتشار خالص صفر تا سال 2050، به‌ویژه در اتحادیه اروپا، محسوب می‌شود. مقابله با این چالش نیازمند تحول سیستمی، بهره‌گیری از نوآوری‌های فناورانه، سیاست‌گذاری‌های کارآمد و مشارکت همه‌جانبه در سطوح مختلف است.
چالش‌های اساسی بخش هوانوردی
هوانوردی، که زیرساخت‌های پیچیده‌ای شامل 500 فرودگاه بزرگ و کوچک در اروپا را در بر می‌گیرد، پس از بحران ناشی از کووید-19 به سرعت بهبود یافته است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، نرخ رشد سالانه ترافیک هوایی تا دو دهه آینده به 4.7 درصد خواهد رسید و این امر می‌تواند تا سال 2050 باعث سه برابر شدن انتشار گاز CO₂ شود.
علاوه بر انتشار دی‌اکسید کربن، هوانوردی مواد دیگری مانند:
اکسیدهای نیتروژن (NOx)
آئروسل‌های سولفات
بخار آب
را تولید می‌کند که اثرات گرمایشی بالاتری نسبت به انتشار مستقیم CO₂ دارند. به دلیل همین پیچیدگی‌ها، هوانوردی به‌عنوان بخشی سخت برای کاهش انتشار شناخته می‌شود.
سه راهکار کلیدی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای
به نقل از Techxplore، برای رسیدن به اهداف زیست‌محیطی و کربن‌زدایی این صنعت، سه اقدام کلیدی باید مورد توجه قرار گیرد:
جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی پاک
توسعه و استفاده از سوخت‌های پایدار هوانوردی (SAF) که قابلیت ترکیب با سوخت‌های فعلی را دارند.
مقررات RefuelEU Aviation الزام می‌کند که ترکیب SAF از 2 درصد در سال 2025 به 70 درصد در سال 2050 برسد.
استفاده از فناوری‌های نوین مانند پیشرانه‌های هیدروژنی و برقی که در حال توسعه هستند اما هنوز برای استقرار گسترده آماده نیستند.
افزایش بهره‌وری انرژی
به‌کارگیری هواپیماهای مدرن و کارآمد که مصرف سوخت کمتری دارند.
بهینه‌سازی مدیریت ترافیک هوایی برای کاهش زمان پرواز و مصرف انرژی.
مدیریت و اصلاح تقاضای سفر هوایی
استفاده از مکانیسم‌های مالی مانند قیمت‌گذاری کربن و مالیات بر پروازهای غیرضروری.
ترویج گزینه‌های جایگزین مانند حمل‌ونقل ریلی سریع‌السیر برای سفرهای کوتاه‌مدت.
نقش سوخت‌های پایدار هوانوردی (SAF)
سوخت‌های پایدار هوانوردی (SAF) به‌عنوان یک راه‌حل میان‌مدت و قابل اجرا شناخته می‌شوند. SAF می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی انتشار کربن را کاهش دهد و نقش مهمی در کربن‌زدایی صنعت ایفا کند. با این حال، تولید SAF در مقیاس بزرگ هنوز محدود است و برآوردها نشان می‌دهد که در سال 2024 تنها 0.53 درصد از کل سوخت مورد نیاز هواپیماها را تأمین خواهد کرد.
برای رفع این چالش، لازم است:
سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در توسعه و تولید SAF انجام شود.
مشوق‌های مالی و یارانه‌ها برای افزایش استفاده از این نوع سوخت در نظر گرفته شود.
همکاری میان دولت‌ها و شرکت‌های تولیدکننده سوخت گسترش یابد.
سیاست‌گذاری و هماهنگی چندسطحی
موفقیت در کربن‌زدایی هوانوردی تنها از طریق نوآوری‌های فناورانه ممکن نیست و نیاز به سیاست‌های هماهنگ و هم‌زمان در سطح محلی، ملی و اروپایی دارد. برخی از سیاست‌های پیشنهادی شامل موارد زیر است:
سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای تسریع فناوری‌های هیدروژنی و برقی.
حمایت مالی و یارانه برای شرکت‌های هواپیمایی و تولیدکنندگان سوخت‌های پایدار.
تشویق به استفاده از گزینه‌های حمل‌ونقل جایگزین برای سفرهای کوتاه مانند قطارهای پرسرعت.
اعمال سیاست‌های قیمت‌گذاری کربن برای ایجاد تعادل بین هزینه‌های زیست‌محیطی و اقتصادی.
سیاست‌های مکان‌محور که بر اساس نیازهای محلی طراحی می‌شوند، می‌توانند با سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های پاک مانند هیدروژن و الکتریسیته، فرودگاه‌های محلی را به قطب‌های حمل‌ونقل پایدار و انرژی پاک تبدیل کنند.
چشم‌انداز آینده و ضرورت تغییرات سیستمی
تحقق هدف انتشار خالص صفر در بخش هوانوردی نیازمند تغییرات بنیادین و سیستمی است. این تغییرات شامل:
ارتقای فناوری‌های نوین
افزایش تولید سوخت‌های پایدار
اصلاح تقاضای سفر
هماهنگی در سیاست‌گذاری در سطوح مختلف.
برای موفقیت این برنامه‌ها، باید به مشارکت و مشاوره با همه ذینفعان، از جمله مسافران، خطوط هوایی، دولت‌ها و تولیدکنندگان انرژی توجه ویژه‌ای شود تا انتقال به سیستم جدید عادلانه و بدون تبعیض صورت گیرد.
تحقق اهداف اقلیمی اتحادیه اروپا در بخش هوانوردی تا سال 2050 به تلاش‌های مشترک و سیاست‌گذاری‌های هوشمند نیاز دارد. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پاک مانند هیدروژن و الکتریسیته، توسعه و استفاده از سوخت‌های پایدار و اجرای سیاست‌های اصلاح تقاضای سفر می‌تواند مسیر دستیابی به این هدف را هموار کند. هماهنگی بین دولت‌ها، صنایع و جوامع محلی در این مسیر حیاتی است تا با تحول سیستمی و پایدار، صنعت هوانوردی به بخشی کم‌کربن و سازگار با محیط‌زیست تبدیل شود.
اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
