جادوی یک ناو: چند هواپیما می‌تواند در آن قرار بگیرند؟

ناو هواپیمابر معمولاً توسط تعدادی کشتی مختلف همراهی می‌شود و می‌تواند در صورت وقوع درگیری حتی در برابر نیروهای نظامی یک کشور ایستادگی کند. هرچند همیشه این سوال مهم وجود داشته که در یک ناو هواپیمابر چه تعداد هواپیما وجود دارد؟

نگاهی به مشخصات، ویژگی‌ها و تعداد هواپیماهای موجود در ۱۵ ناو هواپیمابر برتر جهان

بیشتر قدرت‌های نظامی جهان یا دارای حداقل یک ناو هواپیمابر هستند و یا اینکه سفارش ساخت آن را ثبت کرده‌اند تا از منافع دریایی خود حفاظت کنند. به‌طورکلی ۴۷ ناو هواپیمابر در جهان وجود دارند و ۱۴ کشور از آنها بهره می‌برند.

برخی از ناوهای هواپیمابر می‌توانند میزبان تعداد بسیار زیادی هواپیما باشند و برخی دیگر نیز فقط مناسب تعداد نسبتا کمی جنگنده عمود‌پرواز هستند. گروهی از ناوها نیز بیشتر برای نشستن و برخواستن هلیکوپتر کارایی دارند. اخیرا هم در اخبار نظامی مشاهده شد که چین می‌خواهد اولین ناو پهپادبر جهان را توسعه دهد. در ادامه ۱۵ ناو هواپیمابر برتر جهان را در کنار تعداد هواپیما های حاضر در عرشه هرکدام مشاهده خواهید کرد.

ناو هواپیمابر HTMS Chakri Naruebet – تایلند

در سال ۱۹۹۷ بود که تایلند تنها ناو هواپیمابر خود را دریافت کرد. مردم تایلند به این ناو افتخار می‌کنند؛ زیرا عنوان اولین ناو هواپیمابر آسیای شرقی را به‌خود اختصاص داده است. ناو هواپیمابر HTMS Chakri Naruebet حدود ۱۸۲ متر طول دارد و عرض آن نیز به ۳۰.۵ متر می‌رسد.

این ناو هواپیمابر می‌تواند با حداکثر وزن ۱۱۶۷۰ تن حرکت کند. همچنین برد عملیاتی آن ۱۸۵۰۰ کیلومتر (با سرعت ۲۲ کیلومتر بر ساعت) است و می‌تواند با حداکثر سرعت ۴۷ کیلومتر بر ساعت پیش برود. تنها ناو هواپیمابر تایلند ۶۷۵ نفر خدمه دارد و می‌تواند میزبان تعداد ۱۰ فروند هواپیما جنگی باشد.

این ناو هواپیمابر بیشتر مناسب هواپیماهای عمودپرواز و هلیکوپترها است و می‌تواند در طول درگیری نقش فرماندهی ناوگان دریایی و نظارت بر دفاع هوایی را بر عهده بگیرد.

ناو هواپیمابر جوزپه گاریبالدی – ایتالیا

در سال ۱۹۸۵ ناو هواپیمابر جوزپه گاریبالدی به نیروی دریایی ایتالیا پیوست. این ناو هواپیمابر ۱۸۰ متر طول دارد و پهنای آن در عریض‌ترین بخش به ۳۳.۴ متر می‌رسد. گاریبالدی می‌تواند با حداکثر وزن ۱۴۱۵۰ تن حرکت کند. بر اساس مشخصات اعلامی ارتش ایتالیا، برد عملیاتی این ناو هواپیمابر با سرعت ۳۷ کیلومتر بر ساعت حدود ۱۳ هزار کیلومتر است. هرچند که سرعت ناو در بیشترین حالت می‌تواند تا ۵۵ کیلومتر بر ساعت نیز افزایش یابد.

طول عرشه پرواز جوزپه گاریبالدی ۱۷۴ متر و عرض آن ۳۰ متر است. بدین‌ترتیب ناو هواپیمابر ایتالیایی می‌تواند میزبان تعداد ۱۸ فروند هواپیما باشد. همچنین این ناو هواپیمابر می‌تواند با ۸۳۰ پرسنل خود جنگنده‌های عمود پرواز و هلیکوپترها را برای عملیات‌های گوناگون آماده کند. ایتالیا از ناو هواپیمابر گاریبالدی تاکنون در درگیری‌های لیبی، افغانستان، کوزورو و سومالی استفاده کرده است.

ناو هواپیمابر خوآن کارلوس یکم – اسپانیا

خوآن کارلوس نام بزرگترین کشتی ساخته شده در تاریخ اسپانیا است. این ناو هواپیمابر ۲۳۰ متر طول و ۳۲ متر عرض دارد و می‌تواند با حداکثر وزن ۲۶ هزار تن حرکت کند. ناو هواپیمابر اسپانیایی از یک سیستم پیشرانش دیزلی-الکتریکی بهره می‌برد و قادر است به حداکثر سرعت ۳۹ کیلومتر بر ساعت برسد. همچنین در صورتی که خوآن کارلوس یکم با سرعت ۲۷ کیلومتر بر ساعت حرکت کند، برد عملیاتی آن ۱۶۵۰۰ کیلومتر خواهد بود.

عرشه پرواز ۲۰۲ متری ناو هواپیمابر اسپانیایی به آن اجازه می‌دهد تا میزبان ۳۰ هلیکوپتر یا تعداد ۱۰ فروند هواپیما AV-8B Harrier II باشد. همچنین ۱۲ جنگنده لاکهید مارتین اف ۳۵ می‌توانند روی این ناو هواپیمابر حضور داشته باشند. خوآن کارلوس یکم دارای ۱۴۰۰ نفر خدمه است و می‌تواند در عملیات‌های گوناگون جنگی و انسان‌دوستانه شرکت کند.

ناو هواپیمابر تی‌سی‌جی آنادلو – ترکیه

آنادلو یک کشتی تهاجمی است که می‌توان آن را در دسته ناوهای هواپیمابر سبک نیز قرار دارد. پروژه ساخت این کشتی در سال ۲۰۱۶ اغاز شد و در سال ۲۰۲۳ نیز آنادلو توانست وارد خدمت شود. گفته می‌شود که ۷۰ درصد این کشتی با استفاده از منابع محلی ساخته شده است و می‌تواند نیازهای نیروهای مسلح ترکیه و نیروهای امدادی را برطرف کند.

ناو هواپیمابر ترکیه ۲۳۱ متر طول و ۳۲ متر عرض دارد. همچنین می‌تواند با حداکثر وزن ۲۷۰۷۹ تن حرکت کند. ناو هواپیمابر تی‌سی‌جی آنادلو ۲۶۱ نفر خدمه دارد و قادر است تعداد ۱۰ فروند هواپیما جنگنده F-35B و ۱۸ هلیکوپتر متوسط را در خود جا دهد.

ناو هواپیمابر کاوور – ایتالیا

بهترین ناو هواپیمابر ایتالیا کاوور نام دارد که می‌تواند با حداکثر وزن ۳۰ هزار تن حرکت کند. نیروهای مسلح ایتالیا در سال ۲۰۰۰ سفارش ساخت این ناو هواپیمابر را دادند. در نهایت نیز کاوور در سال ۲۰۰۹ وارد خدمت شد. این ناو هواپیمابر ۲۴۴ متر طول دارد و پهنای آن به ۲۹ متر می‌رسد. کاوور با سرعت ۳۰ کیلومتر بر ساعت می‌تواند برد عملیاتی ۱۳ هزار کیلومتر را ارائه دهد. هرچند که حداکثر سرعت آن به ۵۴ کیلومتر بر ساعت می‌رسد.

کاوور دارای عرش پروازی به‌طول ۲۳۲ متر است و می‌تواند از تعداد ۱۰ فروند هواپیما جنگنده F-35B و ۱۲ هلیکوپتر متوسط میزبانی کند. همچنین بهترین کشتی جنگی ایتالیا می‌تواند ۲۴ تانک اصلی میدان نبرد را به نقاط مختلف جهان انتقال دهد. تعداد خدمه کاوور نیز ۱۲۰۲ نفر است.

ناو هواپیمابر شارل دوگل – فرانسه

در سال ۱۹۸۶ بود که فرانسوی‌ها تصمیم گرفتند اولین ناو هواپیمابر هسته‌ای خود را بسازند. هرچند پروسه ساخت کمی طولانی شد و شارل دوگل توانست در سال ۲۰۰۱ وارد ناوگان دریایی فرانسه شود. این کشتی ۲۶۱ متر طول دارد و پنهای آن نیز به ۶۴.۳ متر می‌رسد. همچنین می‌تواند حداکثر ۴۰ هزار تن بارگیری کرده و به‌انجام عملیات‌های گوناگون بپردازد.

اگر آمریکا را نادیده بگیریم، فرانسه تنها کشور جهان است که به ناو هواپیمابر هسته‌ای مجهز شده است. همین نیز سبب می‌شود که شارل دوگل هر ۵ سال یکبار نیاز به سوختگیری داشته باشد و عملا برد عملیاتی آن نامحدود محسوب شود. هرچند که هر ۴۵ روز یکبار برای تجدید منابع غذایی باید به خشکی بازگردد. بهترین ناو هواپیمابر فرانسه ۲۷۵۰ نفر خدمه دارد و می‌تواند با حداکثر سرعت ۵۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کند.

ناو هواپیمابر شارل دوگل فضای کافی برای میزبانی از تعداد ۳۰ فروند هواپیما جنگنده داسو رافال یا سوپر اتاندارد و ۱۰ هلیکوپتر متوسط را دارد.

ناو هواپیمابر INS Vikrant – هند

در سال ۲۰۰۴ ارتش هند تصمیم گرفت یک ناو هواپیمابر قدرتمند را برای مقابله با تهدیدهای منطقه‌ای بسازد. پروژه در سال ۲۰۰۹ آغاز شد و ویکرنت توانست در سال ۲۰۲۲ به ناوگان دریایی هند ملحق شود. این ناو هواپیمابر ۲۶۲ متر طول و ۶۲ متر عرض دارد. همچنین دارای برد عملیاتی ۱۵ هزار کیلومتر و حداکثر سرعت ۵۶ کیلومتر بر ساعت است.

ساخت این ناو هواپیمابر برای هند ۳.۱ میلیارد دلار هزینه داشت؛ اما توانست جایگاه این کشور را در میان قدرت‌های برتر نظامی جهان تثبیت کند. ناو هواپیمابر ویکرنت ۱۷۰۰ نفر خدمه دارد و می‌تواند تعداد ۳۶ فروند هواپیما جنگنده میگ ۲۹K، هال تجاس و رافال را در خود جا دهد.

ناو هواپیمابر INS Vikramaditya – هند

ویکرامادیتیا نام ناو هواپیمابر پرچمدار نیروی دریایی هند است. این ناو هواپیمابر در سال ۱۹۸۷ با نام باکو به ناوگان دریایی شوروی پیوست. بعدا نیز با نام گورشکوف در نیروی دریایی روسیه خدمت کرد. هرچند مشکلات اقتصادی زیاد و هزینه‌های بالای نگهداری از این ناو هواپیمابر باعث شد که روسیه آن را در سال ۲۰۰۴ به‌قیمت ۲.۳۵ میلیارد دلار به هند بفروشد.

این ناو هواپیمابر ۲۸۴ متر طول و ۶۱ متر عرض دارد. همچنین دارای برد عملیاتی ۲۵ هزار کیلومتر است و می‌تواند با سرعت ۵۶ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. خدمه مورد نیاز برای عملیاتی نگه‌داشتن این ناو نیز ۱۶۰۰ نفر عنوان شده است. همچنین ناو هواپیمابر ویکرامادیتیا می‌توان از تعداد ۳۶ هواگرد شامل ۲۶ هواپیما جنگنده و ۱۰ هلیکوپتر میزبانی کند.

ناو هواپیمابر لیائونینگ – چین

داستان ناو هواپیمابر لیائونینگ چین با همه ناوهای هواپیمابر جهان متفاوت است. در دوران جنگ سرد رقابت شدیدی بین آمریکا و شوروی برای تولید سلاح‌های مدرن و قدرتمند وجود داشت. هرچند این رقابت فشار اقتصادی شدیدی را به دو کشور وارد می‌کرد. در نهایت نیز شوروی دچار فروپاشی شد. پس از این اتفاق تاریخی آنها دیگر تمایلی به طرح‌های بلند‌پروازانه خود نداشتند و آنها را یکی پس از دیگری لغو می‌کردند. یکی از این موارد ناو کلاس کوزنتسوف بود که پس از پیشرفت ۶۸ درصدی رها شد.

در سال ۱۹۹۸ چین اعلام کرد که می‌خواهد یکی از ناوهای هواپیمابر کوزنتسوف را برای تبدیل به هتل دریایی خریداری کند. برای این هدف نیز ۲۰ میلیون دلار پرداخت کرد. هرچند مصر اجازه نمی‌داد این ناو هواپیمابر از کانال سوئز عبور کند. به‌همین‌خاطر کوزنتسوف پس از طی مسافت ۲۲ هزار کیلومتر در سال ۲۰۰۲ به چین رسید. چینی‌ها نیز کمی بعد تلاش‌های مخفیانه خود برای اضافه کردن تجهیزات نظامی به این ناو را آغاز کردند. هرچند که همیشه از آن به‌عنوان یک پروژه آموزشی یاد می‌کردند.

ناو هواپیمابر لیائونینگ با ۳۰۶ متر طول و ۷۵ متر عرض چهارمین ناو هواپیمابر بزرگ جهان محسوب می‌شود. این ناو دارای حداکثر ظرفیت بارگیری ۶۱ هزار تن است و می‌تواند با حداکثر سرعت ۵۹ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. چینی‌ها برد عملیاتی ناو هواپیمابر لیائونینگ را ۷۱۳۰ کیلومتر عنوان کرده‌اند؛ اما باید هر ۴۵ روز یکبار برای تجدید منابع غذایی به بندر مراجعه کند.

ناو هواپیمابر چینی ۲۷۰۰ نفر خدمه دارد و می‌تواند تعداد ۲۴ فروند هواپیما و ۱۴ هلیکوپتر را در خود جای دهد. انرژی مورد نیاز این غول دریایی توسط توربین‌های بخار تامین می‌شود.

آدمیرال کوزنتسوف – روسیه

آدمیرال کوزنتسوف در دوران شوروی ساخته شد و هم‌اکنون نیز تنها ناو هواپیمابر ارتش روسیه محسوب می‌شود. طول ناو روسی به ۳۰۵ متر می‌رسد و عرض آن نیز ۷۲ متر است. آدمیرال کوزنتسوف می‌تواند حداکثر برد عملیاتی ۱۵۷۰۰ کیلومتر را ارائه دهد و تا ۴۵ روز بدون تجدید منابع در آب باقی بماند. همچنین حداکثر سرعت این ناو هواپیمابر به ۵۴ کیلومتر در ساعت می‌رسد.

ناو هواپیمابر آدمیرال کوزنتسوف از ۸ دیگ بخار بهره می‌برد که به ۴ توربین گازی متصل هستند. سوخت این غول روسی مازوت است و برای گستره قابل‌توجهی از عملیات‌های جنگی استفاده شود. این ناو حداکثر ظرفیت بارگیری ۵۸۶۰۰ تن را دارد و می‌تواند تعداد ۳۳ فروند هواپیما جنگنده و ۱۲ هلیکوپتر را در خود جای دهد. تعداد خدمه ناو هواپیمابر روسی نیز ۲۳۵۰ نفر عنوان شده است.

آدمیرال کوزنتسوف از سال ۲۰۱۸ برای تعمیر به بندر مراجعه کرد؛ اما هنوز نتوانسته عملیاتی شود. مجموعه‌ای از رخدادهای پیش‌بینی‌ نشده باعث شدند که آسیب زیادی به کشتی وارد شود. همین نیز سبب شده که ارتش روسیه مجبور باشد هزینه سنگینی را برای عملیاتی کردن این کشتی غول‌پیکر تحمل کند.

ملکه الیزابت – انگلستان

بزرگترین ناو هواپیمابر نیروی دریایی سلطنتی انگلستان عنوان سومین ناو هواپیمابر بزرگ جهان را در اختیار دارد. ناو هواپیمابر کلاس ملکه الیزابت شامل دو مدل ملکه الیزابت و پرنس ولز می‌شود. در سال ۲۰۰۸ نیروی دریایی بریتانیا سفارش ساخت ناو هواپیمابر ملکه الیزابت را ثبت کرد. سرانجام نیز در سال ۲۰۱۷ و پس از صرف ۳ میلیارد دلار این ناو وارد ناوگان دریایی بریتانیا شد.

ناو هواپیمابر ملکه الیزابت ۲۸۴ متر طول دارد و عرض آن نیز در بیشترین قسمت به ۷۳ متر می‌رسد. برد عملیاتی بهترین کشتی نیروی دریایی بریتانیا ۱۹ هزار کیلومتر است و می‌تواند با حداکثر سرعت ۵۹ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. حداکثر ظرفیت بارگیری این ناو هواپیمابر نیز ۶۵ هزار تن عنوان شده است. برخلاف اکثر ناوهای هواپیمابر حاضر در جهان، ملکه الیزابت با سیستم‌های پیشرفته بسیار زیادی همراه شده است. به‌همین‌خاطر برای انجام عملیات به تنها ۶۷۹ نفر خدمه نیاز دارد.

ناو هواپیمابر ملکه الیزابت می‌تواند میزبان تعداد ۳۶ فروند هواپیما جنگنده F-35B و ۴ هلیکوپتر مرلین باشد.

ناو هواپیمابر شاندونگ – چین

شاندونگ اولین ناو هواپیمابر ساخته شده در چین است. پروژه ساخت این غول دریایی در سال ۲۰۱۳ آغاز شد و در سال ۲۰۱۸ به‌پایان رسید. ناو هواپیمابر چینی ۳۰۵ متر طول و ۷۵ متر عرض دارد. شاندونگ می‌تواند با حداکثر سرعت ۵۷ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. حداکثر ظرفیت بارگیری آن نیز ۷۰ هزار تن عنوان شده است.

متاسفانه چین در مورد تولیدات نظامی خود تا حد زیادی پنهان‌کاری می‌کند. به‌همین‌خاطر نمی‌توان با اطمینان از مشخصات و ویژگی‌های این ناو هواپیمابر صحبت کرد. گفته می‌شود که ناو هواپیمابر بومی چین می‌تواند تعداد ۳۶ هواگرد شامل ۲۴ فروند هواپیما جنگنده J-15 و ۱۲ هلیکوپتر را در خود جای دهد. هرچند برخی منابع ظرفیت هواگرد این غول دریایی را ۴۴ فروند عنوان کرده‌اند.

در مورد تعداد خدمه مورد نیاز ناو هواپیمابر شاندونگ نیز اطلاعات خاصی منتشر نشده است. فقط می‌دانیم که این ناو هواپیمابر نسبت به لیائونینگ برتری قابل‌توجهی دارد.

ناو هواپیمابر فوجیان – چین

آغاز به‌کار ناو هواپیمابر فوجیان در سال ۲۰۲۲ باعث شد که تعداد ناوهای هواپیمابر چین به ۳ عدد برسد. بدین‌ترتیب می‌توان گفت که چین پس از آمریکا بیشترین تعداد ناو هواپیمابر را دارد. فوجیان ۳۱۶ متر طول و ۷۶ متر عرض دارد. همچنین حداکثر وزن آن ۸۰ هزار تن اعلام شده است. این میزان نه‌تنها از دو ناو هواپیمابر دیگر چینی‌ها بیشتر است، بلکه می‌تواند با رقبای آمریکایی قابل مقایسه باشد.

ناو هواپیمابر چینی کاملا به‌صورت بومی طراحی و ساخته شده است. به‌همین‌خاطر اطلاعات چندانی از آن در دسترس نیست. به‌عنوان مثال ما نمی‌دانیم که چند خدمه در ناو هواپیمابر فوجیان کار می‌کنند و می‌تواند میزبان چه تعداد هواپیما جنگنده و هلیکوپتر باشد.

بر اساس اطلاعات غیررسمی فوجیان ظرفیت ۵۰ هواگرد را دارد. همچنین این ناو هواپیمابر از توربین‌های بخار و منجنیق الکترومغناطیسی استفاده می‌کند.

یو اس‌ اس نیمیتز – آمریکا

کلاس نیمیتز شامل ۱۰ ناو هواپیمابر هسته‌ای می‌شود که هر ۲۰ سال یکبار به‌ سوختگیری مجدد نیاز پیدا می‌کنند. مدت زمان عملیاتی بودن آنها نیز ۵۰ سال تخمین زده می‌شود. نیمیتز در جایگاه دومین ناو هواپیمابر جهان قرار می‌گیرد و از تجهیزات و ویژگی‌های پیشرفته‌ای برای مواجهه با تهدیدات گوناگون بهره می‌برد.

اولین عضو این خانواده با نام USS Nimitz در سال ۱۹۷۵ وارد خدمت شود و آخرین عضو نیز با نام USS George H.W. Bush در سال ۲۰۰۹ به ناوگان دریایی ایالات متحده پیوست. جالب است بدانید که هزینه ساخت این ناو هواپیمابر پیشرفته با احتساب تورم حدود ۱۱.۲ میلیارد دلار است.

ناوهای کلاس نیمیتز ۳۳۲ متر طول و ۷۶.۸ متر عرض دارند. همچنین وزن آنها در بارگیری کامل به ۱۰۰ هزار تن می‌رسد. راکتورهای هسته‌ای مورد استفاده در این ناو هواپیمابر باعث می‌شود که از نظر برد عملیاتی هیچ محدودیتی وجود نداشته باشد. همچنین نیمیتز می‌تواند با سرعت ۵۶ کیلومتر بر ساعت حرکت کند.

یکی از بهترین کشتی‌های جنگی آمریکا برای انجام عملیات به ۵۲۰۰ نفر خدمه نیاز دارد. همچنین ناو هواپیمابر نیمیتز می‌تواند تعداد ۶۰ فروند هواپیما جنگنده اف ۳۵ را در خود جای دهد. هرچند که با احتساب هلیکوپتر، ظرفیت هواگرد این ناو هواپیمابر به ۹۰ فروند نیز می‌رسد.

یو اس‌ اس جرالد آر فورد – آمریکا

بزرگترین، گرانترین و پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابر جهان به آمریکا تعلق دارد. ارتش آمریکا قصد دارد کلاس جرالد آر فورد را جایگزین ناوهای هواپیمابر کلاس نیمیتز کند. اولین ناو از این رده در سال ۲۰۱۷ وارد ناوگان دریایی آمریکا شد و قرار است به‌زودی دومین ناو نیز با ناو جان اف کندی به‌صورت کامل عملیاتی شود. ارتش آمریکا برنامه ساخت ۸ ناو دیگر از این کلاس را در سر می‌پروراند.

ناو هواپیمابر جرالد آر فورد ۳۳۳ متر طول و ۷۸ متر عرض دارد. همچنین وزن این ناو در حداکثر ظرفیت بارگیری به ۱۰۰ هزار تن می‌رسد و می‌تواند با حداکثر سرعت ۵۶ کیلومتر بر ساعت حرکت کند.. آمریکا در این ناو از راکتورهای هسته‌ای استفاده کرده است که یعنی محدودیت برد عملیاتی ندارد و می‌تواند هر ۲۵ سال یکبار سوختگیری کند. هرچند که فرآیند این سوختگیری ممکن است تا سه سال طول بکشد.

ارتش آمریکا اعلام کرده است که ساخت هر ناو هواپیمابر کلاس فورد حدود ۱۳ میلیارد دلار هزینه دارد. این ناو برای انجام عملیات‌های گوناگون به ۴۵۳۹ نفر خدمه نیاز دارد. همچنین گفته می‌شود که ناو هواپیمابر جرالد آر فورد می‌تواند از تعداد ۷۵ فروند هواپیما میزبانی کند. وزارت دفاع آمریکا تلاش می‌کند هرکدام از ناوهای هواپیمابر کلاس جرالد آر فورد را در مدت ۳ تا ۴ سال عملیاتی کند.