جنبش «فمسل» چیست؟
دستورالعملهایی نظیر «پیدا کردن شوهری که از نظر مالی حمایتتان کند»، «اجتناب از رابطه جنسی خارج از روابط جدی» و «زیبا کردن خود برای جذب مردان» شاید شبیه توصیههای دهههای گذشته باشد. اما اینها همان توصیههایی هستند که توسط اینفلوئنسرهای تیکتاک و یوتیوب در جنبش جدیدی به نام فِموسفیر (femosphere) مطرح میشوند.
این جنبش، نسخهای زنانه از مَنوسفیر (manosphere) است که توسط مردان سمی مشهوری مانند اندرو تیت، که به اشاعه ایدئولوژیهای زنستیزانه شناخته شده است، هدایت میشود.
اما در حالی که برخی افراد با جنبش اینسل (Incel) (مردانی که با وجود تمایل به شریک احساسی یا جنسی قادر به پیدا کردن آن نیستند) آشنا هستند، کارشناسان هشدار میدهند که جنبش مشابه فمسل (femcel) نیز میتواند خطرناک باشد. جایی که اینفلوئنسرهایی از سراسر جهان، دیگر زنان را تشویق میکنند تا قدرت زنانه خود را برای دستکاری روانی مردان ثروتمند در روابط به حداکثر برسانند.
زن اینفلوئنسر ضدفمنیستی که میگوید طلاق باید غیرقانونی شود
اینسل و منوسفیر
اینسل در انگلیسی یک واژه تقریباً تازه و به معنای مردی است که ناخواسته از داشتن رابطه جنسی محروم مانده است. شورش اینسل به یک گروه ممنوع شده آنلاین اشاره دارد که در آن مردان از محرومیتهای جنسی خود صحبت میکردند و مقصر آن را زنان میدانستند.
مَنوسفیِر (به معنی حیطه مرد یا مردستان)، مجموعهای از وبسایتها، وبلاگها و انجمنهای آنلاین است که برخی از اشکال خصومت با زنان، دستکاری روانی به منظور رسیدن به رابطه جنسی و زنستیزی اغراقآمیز را ترویج میکنند.
اندرو تِیت، اینفلوئنسر جنجالی بریتانیایی-آمریکایی، از سردمداران جنبش منوسفیر، به تجاوز، قاچاق انسان و تشکیل یک باند جرائم سازمانیافته برای بهرهکشی جنسی از زنان (بردهداری مدرن) در بخارست، پایتخت رومانی، متهم شده و در انتظار محاکمه است.
تیت در سال ۲۰۱۶ پس از انتشار ویدیویی که او را در حال حمله به یک زن نشان میداد، از شرکت در مجموعه تلویزیونی بریتانیایی «برادر بزرگ» (یک برنامه ریالیتیشو) حذف شد.
اظهار نظرهای او در شبکههای اجتماعی به رسواییهای بیشتر دامن زد. توییتر او را به دلیل یکی از پستهایش ممنوع کرد که نوسته بود زنان هم «تااندازهای مسئول» تجاوز به خود هستند. ممنوعیت او در توییتر بعدها برداشته شد.
باوجود ممنوعیتهایش در رسانههای اجتماعی، اندرو تیت با ترویج چیزی که به گفته خودش «سبک زندگی زیاده-مردانه و فوق-لوکس» بود، بهویژه در میان مردان جوان محبوبیت پیدا کرد.
دیدگاههای محافظهکارانه فمسلها در دنیای مدرن
به گفته دکتر جیل کِی، متخصص رسانه و مطالعات فرهنگی، «فمسلها» زنانی هستند که رفتارهای محافظهکارانهای را ترویج میکنند. این رفتارها شامل خودداری از رابطه جنسی برای حفظ «ارزش» فرد، تأکید بر نقش مرد به عنوان دنبالکننده در روابط، و انتظارات مالی از مردان است.
در حالی که بیشتر زنان حاضر در فِموسفیر خود را فمینیست معرفی میکنند، دیدگاههای آنها اغلب به شدت سنتگرا و جنسیتزده است.
بر اساس تحقیقات دکتر کِی، این جنبش واکنشی به ایدهآلهای فمینیستی است. بسیاری از زنان که از تلاش برای دستیابی به موفقیت در تمامی جنبههای زندگی خسته شدهاند، به سمت ارزشهای محافظهکارانه و سنتی حرکت کردهاند.
برخی اینفلوئنسرها معتقدند که فمینیسم، زنان را مجبور به ایفای نقشهای «مردانه» کرده و آنها را از هویت زنانه خود دور کرده است. کَنیکا باترا، مدل اهل سیدنی، در یکی از پستهای خود اظهار داشت که «فمینیسم، زنان را به ایفای نقشهای مردانه مجبور کرده و این طبیعی نیست.»
مفهوم «زنان بهعنوان منابع طبیعی»
در برخی ویدیوهای تیکتاک، اینفلوئنسرها زنان را بهعنوان «منابع طبیعی» توصیف میکنند که «قابل پرورش» هستند و باید توسط مردان «تعقیب شوند». یکی از اینفلوئنسرها، مارگاریتا نازارنکو، بیان میکند که مردان «ذاتاً دنبالکننده» هستند و زنان باید با استفاده از انرژی «زنانگیِ الهی» خود، مردان را به سمت تعهد سوق دهند.
این ایدهها، که بهطور گسترده در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشته میشوند، تأکید دارند که زنان نباید بدون دریافت تعهد وارد رابطه جنسی شوند.
راهبردهای عجیب برای موفقیت در روابط
اینفلوئنسرهای جنبش «فمسل» از تاکتیکهایی مانند امتناع از قبول دعوتهای لحظه آخری، استفاده از لباسهای سنتی مانند دامن و لباسهای «بسیار زنانه» و کفش پاشنه بلند، و حتی ظاهری «مرموز و گیج» برای جذب مردان ثروتمند بهره میگیرند.
لیلا لیزل از بریتانیا در ویدئویی با عنوان «چگونه یک مرد ثروتمند را به دام بیندازیم»، توصیه میکند که زنان به مکانهای عمومی لوکس مانند بارها، رستورانها یا سوپرمارکتها در ساعات عصر که مردان از کار بازمیگردند مراجعه کنند.
میادیو، اینفلوئنسر دیگر، توصیه میکند که زنان در هتلهایی با هزینههای بالا اقامت کنند و با ظاهری مرموز و گرانقیمت توجه مردان را جلب کنند. او حتی تاکتیکهایی نظیر «نمایش غم و اضطراب» را بهعنوان راهی برای جلب همدلی پیشنهاد میدهد.
شیرا، یکی از شخصیتهای برجسته این حوزه، به زنان توصیه میکند که با استفاده از روانشناسی معکوس، مردان را مجبور به پرداخت تمام هزینههای زندگی کنند. او حتی مردان کمدرآمد را «بیارزش» مینامد و تأکید دارد که زنان باید تنها به دنبال شرکای ثروتمند ترجیحا مسن باشند.
اینفلوئنسرهایی مانند ویزارد لیز به زنان توصیه میکنند که انتظارات خود را برای دریافت پول و «تجملات شاهانه» از شرکای خود افزایش دهند. او بر اهمیت جذابیت فیزیکی برای موفقیت در روابط تأکید دارد و میگوید که مردان تنها به دنبال زنان جذاب هستند.
پیامدهای روانی و اجتماعی
اما افراط در این ایدئولوژیها به جنبههای تاریکتری از جنبش «فمسل» منجر شده است. جنبش «فمسل»، علاوه بر تقویت کلیشههای جنسیتی و رفتارهای محافظهکارانه، زنان آسیبپذیر را در معرض محتواهای خطرناک و مخرب قرار میدهد. ارتباط این انجمنها با گروههای «اینسل» باعث افزایش دسترسی به محتوای گرافیکی خشونتآمیز شده است، که پیامدهای جدی برای سلامت روانی اعضا به همراه دارد.
در مستندی از Channel 4، جزئیاتی درباره زنان جوانی ارائه شد که به دلیل احساس انزوا و نارضایتی از ظاهر خود، به انجمنهای آنلاین وابسته به «فمسل» روی آوردهاند. برخی از این انجمنها، محتوای خشونتآمیز و آزاردهندهای مانند ویدئوهای مربوط به آسیبزنی به خود و حتی صحنههای تجاوز را به اشتراک میگذارند.
فمسلها و بازتولید کلیشههای جنسیتی
جنبش «فمسل» که در ظاهر به دنبال توانمندسازی زنان است، در واقع نقشهای جنسیتی سنتی و روابط نابرابر را تقویت میکند. این جنبش، با تشویق به استراتژیهای اغواگری و تأکید بر وابستگی مالی به مردان، نهتنها استقلال زنان را تضعیف میکند، بلکه آسیبپذیریهای روانی و اجتماعی آنها را افزایش میدهد.