دولتهای بیتوجه به فرهنگ: هنرمندان، تنها زینت مجالس – نقدی بر نگاه حاکمیت به فرهنگ و هنر در ایران
سینماپرس: سیدضیاء هاشمی رئیس جامعه صنفی تهیه کنندگان سینما ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت رئیس جمهوری، وزیر امور خارجه و همراهان آنها در خصوص انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و و اهمیت توجه کاندیداها به مقوله فرهنگ و هنر نکاتی را بیان کرد.
تهیه کننده فیلم های سینمایی «عروس» و «روز فرشته» در پاسخ به پرسش خبرنگار سینماپرس مبنی بر اینکه داشتن برنامه جامع و هدفمند فرهنگی توسط نامزدهای ریاست جمهوری تا چه میزان حائز اهمیت است اظهار داشت: معتقدم در این چهل سال گذشته رئیس جمهور و کابینه ای که اساسا دغدغه و مساله فرهنگ به طور خاص داشته باشند و در کنار سایر حوزه ها مثل سیاست داخلی و … به حوزه فرهنگ اهمیت بدهند، نداشته ایم. در برخی دولت ها اقداماتی شده، توجهاتی به اصحاب فرهنگ و هنر صورت گرفته ولی اگر بخواهم بطور اتم و اکمل بگویم، من شاهد چنین دولتی نبوده ام.
وی یادآور شد: در مقطعی به واسطه حضور برخی مدیران همچون زنده یاد سیف الله داد، جواد شمقدری و دکتر حسین انتظامی در راس معاونت سینمایی وزارت ارشاد اقدامات مطلوب و در خوری صورت گرفت که مع الاسف صرفا قائم به فرد بود و با رفتن ایشان، همان ریل سابق و سیاست های غیرکارشناسی دنبال شد؛ به طور نمونه در دوره زنده یاد سیف الله داد تغییرات بنیادین و زیر ساختی و توجه به اصحاب فرهنگ و هنر روی داد؛ و در ایام تصدی جواد شمقدری تلاش شد گرهی از این کلاف سردرگم گشوده شود که در صدر آنها مسأله معیشت و امنیت شغلی و پیگیری رفع توقیف از فیلمهای در محاق مانده، قرار داشت؛ و از حق نگذریم اقدامات و تصمیمات موثر دکتر انتظامی در قوام بخشی به نظام سینما و توجه به هویت اصناف سینمایی و حرکت در مدار شفافیت سرلوحه امور بود.
هاشمی متذکر شد: این سابقه را از این جهت بیان کردم که در ادوار مختلف دولت ها ما چنین کارنامه ای روبرو بودیم فلذا طبیعی ست که اساسا خیلی خوش بین به شعارها و بیانات آقایان نباشیم. اما با همه این تفاصیل از باب آنچه لازم و ضروری است باید عرض کنم، همانقدر که اقتصاد و توجه به بنیان های اقتصادی و برنامه های اقتصادی مهم، اثرگذار و رای آور است، به نظرم داشتن برنامه های روشن، واقعی، هدفمند و مساله شناسانه در حوزه فرهنگ نیز مهم، اثر گذار و رای آور می تواند باشد.
رئیس جامعه صنفی تهیه کنندگان سینما خاطرنشان کرد: اساسا اگر نامزد ریاست جمهوری به عنوان کسی که خود را صالح به انتخاب برای نفر دوم کشور دیده، اگر توجه به فرهنگ و سیاست های فرهنگی در کشور نداشته باشد باید بگویم صلاحیت از او ساقط شده است. به طور نمونه در همین آقایانی که حدود ۸۰ نفر برای ریاست جمهوری این کشور بزرگ و دارای فرهنگ و تمدن نامزد کرده اند، چند درصد آنها در حوزه فرهنگ و هنر صاحب رای و نظر و دیدگاه هستند؟ با چند نفر از این آقایان بدون حضور مشاورین شان می شود ساعت ها در حوزه نظام مسائل فرهنگ کشور به گفت و گو پرداخت؟
این سینماگر در پاسخ به این سوأل که به عقیده شما دلیل وجود شعارهای فراوان در خصوص فرهنگ و هنر در دولت ها و از سوی دیگر بی عملی آن ها نسبت به وعده ها و شعارهای شان چیست تصریح کرد: همانطور که در خصوص سوال قبل هم اشاره کردم، مهمترین دلیل این نبود عینیت در حوزه فرهنگ و صرفا به شعار و بیان اکتفا کردن، نگاهی است که آقایان دولتمرد به این حوزه دارند. متاسفانه شاهد بودیم دولت هایی را که به هنرمندان به عنوان زینت المجالس نگاه می کردند و تا زمانی که این ویترین برایشان کامل بود، از هنرمند و فرهنگ می گفتند، به محض آنکه همین هنرمند مطالبه گری می کرد و در خصوص بیمه و معیشت و امنیت شغلی اش دولت را مورد سوال قرار می داد، هنرمند غیرخودی و الخ برچسب می گرفت.
وی تأکید کرد: معتقدم همه اینها ریشه در عدم شناخت رئیس دولت از مسائل و دغدغه های حوزه فرهنگ ریشه دارد. این در شرایطی است که اگر رئیس دولت بتواند با اصحاب این حوزه ارتباط گرفته و در گفت و گو و مجالست های غیر رسمی حضور پیدا کند، آن وقت به شما اطمینان می دهم که بسیاری از مسائل بخش های دیگر هم می تواند با زمینه سازی در حوزه فرهنگ عمومی مرتفع و آرامش پیدا نماید.
تهیه کننده فیلم های سینمایی «اعتراض» و «زمهریر» خطاب به کاندیداها ادامه داد: به نظرم انتظارات را می توان در یک جمله خلاصه کرد، هر آزمون و خطایی که آقایان قبلی خاصه در حوزه فرهنگ داشتند نتایج آن و تاثیراتش در جامعه را ببینید. تلاش نکنید چرخ را از ابتدا اختراع کرده و با نفی مطلق عملکرد اسلاف، ادامه مسیر دهید. تصمیمات درست و کارشناسی قبلی ها را زمینه اقدامات بعدی تان قرار دهید و در مواجهه با مردم با صداقت و شفافیت روبرو شوید. خاصه در حوزه فرهنگ و هنر نیز این نگاه تسری پیدا کرده و در کنار تمامی برنامه ها و دیدگاهی تان سهم ویژه برای کمک گرفتن از هنرمندان قرار دهید. شما با داشتن چنین سرمایه ای می توانید مشکلات کشور را با توان و ظرفیت بالاتری حل کنید. جامعه هنری و فرهنگی کشور را دست کم نگیرید و آن ها را به زینت المجالس دولت ها مبدل نکنید. از رئیس قوه مجریه آتی انتظار داریم، اصناف سینمایی را همکار و همراه خود بدانند و با سپردن امور به آنها فرصت و مجال ورود به مسائل کلان و تکمیل زیرساخت ها را پیگیری نمایند.