راز کمرنگ شدن قدرت یارانهها در اقتصاد ایران: چه عواملی در کارند؟
مسعود نیلی، اقتصاددان معتقد است در کنار نظام بنگاهداری و در سمت خانوارها چیزی که شکل روشن و مشخصی به خود گرفته یک نظام آشفته شکستخورده است.
به گزارش تجارتنیوز، به گفته او در نظام اقتصادی ایران پرداخت یارانه داریم؛ یعنی مقادیر قابلتوجهی یارانه پرداخت میشود که اثربخشی خیلیخیلی کمی دارد.
طبق گفته نیلی یارانهای که برای گندم و آرد الان در بودجه گذاشته شده کاملاً قابلمقایسه است با بودجه کل آموزشوپرورش. یعنی شما با ۱۵،۱۶ میلیون دانشآموز؛ معلمان، ستاد وزارتخانه و…مقایسه میشود با آیتم فقط یکقلم کالایی که ما به ازایی رفاهی آن را نمیتوان اثربخشی آن روی فقر و چیزهای دیگر به چه صورتی است. در نتیجه ما یک منابع عظیمی را برای یارانهها هزینه میکنیم .
نیلی در ادامه اظهارات خود بر این نکته تاکید کرد که یارانه باید ۴ تا ویژگی داشته باشد. نخست اینکه فراگیر نباشد و گروه هدف داشته باشد. دوم اینکه فزاینده نباشد. سوم اینکه مشروط باشد؛ مثلاً در برخی از کشورها اگر فرزند خود را مدرسه نفرستند یارانه نمیدهند یا اگر واکسیناسیون نکنند به آن فرد یارانهای تعلق نمیگیرد. آخرین مورد هم این است که برای آن زمان پایانی هم مشخص شده باشد.
به گفته نیلی ما الان یارانه فراگیر، فزاینده، غیرمشروط و بدون پایانبندی داریم. در واقع یارانه اثربخشی مطلوب را ندارد؛ ولی حجم بزرگی از انواع و اقسام حمایتها از پرداخت مستقیم یارانه نقدی گرفته تا مداخلات قیمتی که انجام میشود تا کالاهای اساسی که با صرف ارز ترجیحی و مراحل اداری که طی میشود و فسادهای مختلفی که در آن دیده میشود.
منبع :
دنیای اقتصاد