ضدآفتاب: آیا شما هم از آن به طور اصولی استفاده می‌کنید؟
راهنماتو-اشعه‌های خورشید سرطان‌زا است و کارشناسان می‌گویند اگر شیوه درست استفاده از ضدآفتاب‌ها را ندانیم، خودمان را در معرض خطر این بیماری قرار می‌دهیم.
به گزارش راهنماتو، استفاده از ضدآفتاب به عنوان یکی از بهترین کارهایی به رسمیت شناخته شده که می‌توانیم برای سلامتی‌تان از آن استفاده کنیم. بیش از 80درصد از سرطان‌های پوست به دلیل آفتاب‌سوختگی رخ می‌دهد و این رقم هر سال در سراسر جهان در حال افزایش است. در حدود 1.5میلیون مورد تازه از سرطان پوست هر سال در جهان شناسایی می‌شود و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2040 این رقم تا 50درصد افزایش پیدا کند.
علی‌رغم همه این حقایق واضح و تکرار هشدارها درباره خطرات مواجهه با نور خورشید برای سلامتی، بسیاری هنوز نمی‌دانند که چگونه و چه زمانی باشد از ضد آفتاب استفاده کنند.
چرا باید از پوست در برابر نور خورشید محافظت کنیم؟
ریچارد گالو، استاد پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید:
«وقتی در معرض نور خورشید قرار می‌گیریم، اشعه ماورای بنفش خورشید به دی.ای.ای، پروتئین‌ها و سایر مولکول‌های موجود در سلول‌های پوست آسیب وارد می‌کند.»
اشعه ماورای بنفش خورشید در مقدار کم می‌توانند به سلول‌های پوست برای تولید ویتامین دی کمک کند. اما اگر در معرض نور بیش‌تری قرار بگیریم، پوست تلاش می‌کند با تولید ملانین و برنزه شدن از خودش در برابر آفتاب محافظت کند. گالو می‌گوید: «اگر به مدت طولانی در معرض نور آفتاب قرار بگیریم، پوست دیگر نمی‌تواند از خودش محافظت کند و دچار سوختگی می‌شود.»
گالو می‌گوید این امر به آسیب دی.ای.ای در سلول‌ها منجر می‌شود که می‌تواند پیری زودرس ایجاد کند و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید اصلی‌ترین دلیل شایع‌ترین اشکال سرطان پوست است.
گالو می‌گوید: «ضد آفتاب‌هایی با SPF پایین می‌توانند تا حدی از مواجهه با اشعه‌های نور خورشید پیشگیری کنند اما در اغلب موارد، این امر باعث می‌شود که اثرات مضر نور خورشید همچنان رخ دهند. اشعه‌های تابیده شده از خورشید، حتی در مقدار ناچیز، بالقوه سرطان‌زا، است.»
SPF چیست و چقدر به آن نیاز داریم؟
این اصلاح مخفف «عامل محافظت‌کننده در برابر خورشید» است و عددی که روی بسته‌بندی ضد آفتاب‌ها به آن چسبیده نشان می‌دهد که چه مقدار پرتو فرابنفش خورشید به کمک آن می‌تواند بی‌اثر شود. هر چه مقدار SPF بیش‌تر باشد، پوست شما بیش‌تر محافظت می‌شود. با این حال، عدد SPF صرفا سطح محافظت از موج میانی فرابنفش یا UVB را نشان می‌دهد. میزان محافظت در برابر UVA از طریق یک رتبه‌بندی جداگانه مشخص شده است.
ما در طی روز در معرض میزان‌های متفاوتی از اشعه فرابنفش خورشید قرار می‌گیریم. هر چه پرتوهای خورشید قوی‌تر می‌شوند، ما در معرض انرژی بیش‌تری از خورشید قرار می‌گیریم. پرتوهای خورشید در بین ساعت 10 صبح تا 4بعدازظهر در قوی‌ترین حالت هستند.
بهترین روش برای استفاده از ضد آفتاب چیست؟
مطالعه‌ای که در سال 2018 انجام شد نشان داد که بعد از استفاده از ضد آفتاب، محافظت در برابر پرتو فرابنفش به سرعت آغاز می‌شود اما 10دقیقه طول می‌کشد که این محافظت به وضعیت ثبات برسد. اما، کارشناسان معمولا توصیه می‌کنند که افراد بین 20 تا 30دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید ضد آفتاب بزنند تا زمان کافی برای جذب این ماده به پوست وجود داشته باشد. بهتر است که دو بار ضد آفتاب روی پوست اعمال شود زیرا مطالعات نشان داده که اغلب افراد مقدار کمی ضد آفتاب روی پوست‌شان استفاده می‌کنند.
در یک مطالعه از 31شرکت‌کننده درخواست شد که در محیط آزمایشگاه و زیر نور سیاه ضد آفتاب بزنند و مشخص شد وقتی دو بار ضد آفتاب می‌زدند میزانی از سطح پوست که در دفعه اول جا مانده بود، جبران می‌شد.
دانشمندان همچنین توصیه می‌کنند که بعد از تعریق، شنا یا وقتی پوست در معرض پارچه یا دستمال یا شن قرار می‌گیرد و امکان پاک شدن ضد آفتاب وجود دارد، دوباره آن را تجدید کنیم.
همچنین مهم است که ضد آفتاب با هیچ محصول پوستی دیگری مثل نرم‌کننده مخلوط نشود. ریچارد بلک‌برن، استاد مواد پایدار در دانشگاه لیدز می‌گوید: «علتش آن است که بسیاری از ضد آفتاب‌ها ذرات نانوفلزی مثل اکسید زینک دارند که ممکن است در واکنش به مواد تشکیل‌دهنده دیگر بی‌اثر شود.»
همچنین توصیه شده که برندهای متفاوت ضدآفتاب روی هم استفاده نشوند و ضدآفتاب با محصولات دیگر تلفیق نشود زیرا ممکن است که مواد تشکیل‌دهنده‌شان با هم سازگار نباشد.
قانون ضد آفتاب در اتحادیه اروپا و آمریکا چیست؟
تفاوت‌هایی بین ضد آفتاب‌های اروپایی و آمریکایی وجود دارد که یکی از دلایلش طبقه‌بندی متفاوت آن‌هاست. ضد آفتاب‌ها در آمریکا به عنوان داروهای بدون نسخه فروخته می‌شوند. استاندار عیار محفاظتی در برابر آفتاب در اروپا بالاتر است و بنابراین برخی از ضد آفتاب‌های آمریکایی در اروپا تأیید نمی‌شوند.
آیا از پشت شیشه هم آفتا‌ب‌سوخته می‌شویم؟
شیشه می‌تواند خطرناک‌ترین پرتوهای فرابنفش خورشید یا همان UVBها را فیلتر کند. اما این پرتوها حتی در میزان کم هم همچنان خطرناک هستند. افزایش مواجهه با خورشید، حتی از پشت شیشه پنجره، به پوست آسیب می‌زند. مواجهه با UVA، که تصور می‌شود مسئول 90درصد تغییرات نامرئی در پوست با گذشت سن است، همچنان می‌تواند از پشت شیشه نیز رخ دهد.
آیا ضد آفتاب تاریخ انقضا دارد؟
کارشناسان می‌گویند که با گذشت زمان از تأثیر ضد آفتاب کاسته می‌شود اما عموما ضد آفتاب‌ها می‌توانند از تاریخ خرید به مدت 3سال کار کنند. علامت پارچ روی بسته‌بندی ضد آفتاب نشان می‌دهد که از زمان باز کردن بسته تا چه مدت می‌توانید آن را نگهداری کنید. اداره غذا و داروی آمریکا همه محصولات ضد آفتاب را ملزم می‌کند که بعد از خرید حداقل 3سال عمر مفید داشته باشند، مگر آنکه روی‌شان تاریخ انقضا ثبت شده باشد، آن هم به شرطی که در معرض نور مستقیم خورشید یا حرارت نبوده باشند.
اگر مطمئن نیستید باید بافت ضد آفتاب را به لحاظ میزان انسجام و تغییر رنگ چک کنید. نگهداری ضد آفتاب در محیط‌های گرم یا در معرض نور مستقیم خورشید، مثل داخل ماشین، می‌تواند سرعت بی‌اثر شدن مواد تشکیل‌دهنده آن را افزایش دهد.
آیا ضد آفتاب ساخت ویتامین دی را مسدود می‌کند؟
ویتامین دی در جذب کلسیم برای برخورداری از استخوان‌های محکم و حفظ سیستم ایمنی نقش مهمی دارد. بعضی‌ها نگرانند که استفاده از ضد آفتاب مانع از جذب ویتامین دی شود اما مطالعات نشان داده‌اند که خطر ضد آفتاب روی میزان ویتامین دی‌ای که می‌توانیم جذب کنیم، بسیار اندک است.
آیا ضد آفتاب حاوی مواد سمی است؟
نگرانی‌هایی درباره وجود موادی در ضد آفتاب‌ها مطرح شده که به دلیل تجمع در بدن می‌توانند آسیب‌زا باشند. شواهد نشان می‌دهند که ضد آفتاب‌های تولید شده در اتحادیه اروپا و آمریکا ایمن و مؤثر هستند و هر ضرری از ضرر پرتو فرابنفش خورشید کم‌تر است.
گالو می‌گوید، برخی ممکن است به مواد داخل ضد آفتاب‌ها حساسیت داشته باشند و جوش بزنند. «اما این افسانه که ضد آفتاب حاوی مواد سمی است، اغراق شده و نمی‌توان آن را با میزان سمی که پرتو خورشید در بدن ایجاد می‌کند، مقایسه کرد.»
میزان مصرف ضد آفتاب در بزرگسالان چقدر باید باشد؟
سازمان غذا و داروی آمریکا توصیه می‌کند که 2میلی‌گرم بر سانتی‌مترمربع از ضد آفتاب روی پوست بدن استفاده شود که یعنی هر قدر کم‌تر از این میزان استفاده کنیم، نمی‌تواند از پوست‌مان به میزانی که روی بسته‌بندی ذکر شده است، محافظت کند. این مقدار تقریبا معادل 6 قاشق چای‌خوری برای کل صورت و بدن یک بزرگسال با اندام متوسط است. اما مطالعات نشان داده که اکثر افراد خیلی کم‌تر از مقدار مورد نیاز استفاده می‌کنند و بنابراین آن محافظتی که لازم است را دریافت نمی‌کنند.
کودکان و نوپاها چه مقدار ضد آفتاب نیاز دارند؟
پوست کودکان در سنین اولیه زندگی خیلی بیش‌تر نسبت به پرتور فرابنفش خورشید حساسیت دارد، بنابراین ضرورت دارد که از آن‌ها محافظت بیش‌تری بشود. کودکان زیر سن 6ماهگی نباید ضد آفتاب استفاده کنند. آن‌ها نباید در معرض نور مستقیم خورشید باشند بلکه باید لباس‌های پوشیده و بلند بپوشند.
برای کودکان دو ساله، توصیده شده که به اندازه دو قاشق چای‌خوری ضد آفتاب استفاده شود، برای کودکان 5ساله، سه قاشق چای‌خوری، برای 9ساله 4قاشق چای‌خوری و برای 13ساله 5قاشق چای‌خوری. دانشمندان توصیه می‌کنند که برای کودکان بزرگ‌تر ضد آفتاب هر 2ساعت تکرار شود.
چه نوع ضدآفتابی باید مصرف کنم؟
مهم است ضد آفتابی حاوی میزانی از SPF استفاده کنیم که رویش نوشته شده باشد «طیف وسیع» یا broad spectrum که یعنی هم در برابر UVA و هم در برابر UVB محافظت‌کنندگی دارد. دو روش اصلی برای مشخص کردن سطح محافظت در برابر UVA وجود دارد و هر کدام بستگی به محل زندگی‌تان دارد. یکی سیستم درجه‌بندی محافظتی یا PA است که برخی اوقات با برچسب‌های UVA-PF یا PPDروی بسته‌بندی مشخص می‌شود و بستگی به روشی دارد که برای ارزیابی درجه استفاده شده است. برای این سیستم، بالاترین محافظت PA**** است که یعنی شما با این ضد آفتاب 16برابر بیش‌تر از بدون ضد آفتاب در برابر پرتوهای فرابنفش مصونیت دارید. هر چه تعداد ستاره‌ها کم‌تر باشد، سطح محافظت کم‌تر است. این سیستم رتبه‌بندی اغلب در محصولات آمریکایی و ژاپنی دیده می‌شود.
یکی دیگر از شیوه‌های مرسوم ارزیابی سطح محافظت در برابر UVA در ضد آفتاب‌ها، رتبه‌بندی ستاره‌ای UVA است که با یک نماد مدور حاوی کلمه UVA مشخص می‌شود که به دنبال آن 5ستاره قرار می‌گیرد (در این حالت بالاترین میزان محافظت وجود دارد.) رتبه‌بندی ستاره‌ای UVA سطحی که ضد آفتاب از پوست در برابر UVA محافظت می‌کند را در نسبت با سطح محافظتی در برابر UVB نشان می‌دهد. بنابراین SPF50 با UVAپنج ستاره از ضد آفتاب SPF30 با همان میزان رتبه‌بندی UVA محفاظت بیش‌تری فراهم می‌کند. این روش در سراسر اروپا رایج است.
بلک‌برن توصیه می‌کند که از ضدآفتابی با حداقل SPF30 و 5ستاره استفاده کنید و پوست را با لباس نیز بپوشانید. خیریه‌های سرطان پوست توصیه می‌کنند که هر جایی از بدن که در معرض آفتاب قرار دارد پوشانده شود – حتی با وجود استفاده از ضد آفتاب و در همه روزهای سال.
چه تفاوتی بین ضد آفتاب و مسدود‌کننده نور خورشید وجود دارد؟
ضد آفتاب به عنوان سدی شیمیایی بین پوست و نور خوشید عمل می‌کند. این ماده پرتوها فرابنفش خورشید را قبل از آنکه به پوست برسند، به جای مسدود کردن، جذب می‌کند. اما مسدودکننده‌ها (Sunblock)، یک سد فیزیکی بین خورشید و اشعه فرابنفش ایجاد می‌کنند تا این اشعه نتواند از پوست عبور کند.
