«ظلم ساختاری» در «نظام رسانه‌ای کشور» همچنان پابرجاست/ «عمار» توانسته است یک قشر بالقوه‌ای از مردم را که چندان با «سینما» ارتباطی نداشتند جذب کند – اخبار سینمای ایران و جهان
به گزارش سینماپرس: «سعید خورشیدی» رئیس شورای سیاست گذاری جشنواره عمار در تبیین جایگاه این جشنواره گفت: باور ما این است که ظلم ساختاری در نظام رسانه‌ای کشور همچنان پابرجاست و جشنواره عمار بر آن است که صدایی متفاوت باشد و تولیداتی را که کمتر دیده شده‌اند، در معرض دید قرار دهد و روایت‌های مردمی‌تر را به مخاطبان ارائه کند.
در روزهایی که پانزدهمین دوره «جشنواره مردمی فیلم عمار» در حال برگزاری است؛ «سعید خورشیدی» رئیس شورای سیاست گذاری این جشنواره در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس به پاسخ گویی مسائل مربوطه به ابعاد مختلف جشنواره عمار پرداخت و در ابتدای این گفت و گو به تبیین شکل گیری این رویداد فرهنگی اشاره کرد و تصریح نمود: جشنواره عمار پاسخی به یک نیاز بود. نیازی که در فضای رسانه‌ای کشور احساس می‌شد. این جشنواره نتیجه تحلیلی بود که معتقد بود در نظام رسانه‌ای کشور، عدالت رسانه‌ای وجود ندارد. مطالبات، سبک زندگی، آرمان‌ها، نیازها و قهرمان‌های بخش‌هایی از جامعه ایران به قاب رسانه‌های مختلف راه پیدا نمی‌کنند. به‌ویژه در حوزه تولیدات تصویری و سینمایی کشور، شاهد یک ظلم ساختاری هستیم؛ به این معنا که بخش‌هایی از جامعه روایت نمی‌شوند، ضریب نمی‌گیرند و در عوض، ساختار رسانه‌ای کشور به نفع طبقات خاصی سوگیری دارد. این ساختار دائماً در حال روایت داستان‌ها و ابعاد دراماتیک زندگی آن طبقات خاص است و مطالبات آن‌ها را از طریق رسانه پیگیری می‌کند.
وی افزود: این جمع‌بندی و تحلیل، به شکل‌گیری جشنواره عمار منجر شد. جشنواره عمار تلاشی برای ایجاد قاب و سازوکاری است که صدای متفاوتی، صدای کمتر شنیده‌شده‌ای، به‌ویژه در تولیدات تصویری مردمی و آرمانی سینمای ایران، به گوش برسد. استعاره‌ای که از ابتدا همراه جشنواره عمار بوده و همچنان هست، این است که عمار، صدای مردم و اقشار فراموش‌شده است. اگر بخواهم وضعیت فعلی را توصیف کنم، تلاش ما این بوده که همچنان در همان مسیر اولیه حرکت کنیم. باور ما این است که ظلم ساختاری در نظام رسانه‌ای کشور همچنان پابرجاست و جشنواره عمار بر آن است که صدایی متفاوت باشد و تولیداتی را که کمتر دیده شده‌اند، در معرض دید قرار دهد و روایت‌های مردمی‌تر را به مخاطبان ارائه کند.
خورشیدی در پاسخ به این پرسش که آیا جشنواره عمار توانسته است با قوت سابق خود در دوره های اخیر ادامه مسیر دهد؟ پاسخ داد: جشنواره عمار تولیدکننده نیست؛ بلکه بستری است برای نمایش آثار تولیدشده در این جبهه. نگاه ما این است که جشنواره عمار دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی نیست، بلکه یک جشنواره فرهنگی انقلاب اسلامی است. این جشنواره تلاش می‌کند مجموع تولیدات این جریان را بازنمایی کند. البته حمایت‌هایی هم صورت می‌گیرد، اما باید بپذیریم که تولیدات تصویری و سینمایی جبهه انقلاب در سال‌های اخیر هم از نظر کمی و هم کیفی رشد چشمگیری داشته‌اند. اگر بخواهیم مقایسه‌ای داشته باشیم، می‌توانیم ببینیم که بچه‌های انقلاب ۱۵ سال پیش کجا بودند و امروز در چه جایگاهی قرار دارند.
وی ادامه داد: جشنواره عمار نیز توانسته این رشد و قوت را در سینمای جریان انقلاب به خوبی نشان دهد. به عنوان مثال، این جشنواره کار خود را با ۱۹ تا ۲۰ اثر آغاز کرد، اما امسال بیش از ۴۵۰۰ اثر به دبیرخانه آن ارسال شده است. این آثار تنوع گسترده‌ای در حوزه‌ها، قالب‌ها و نگاه‌های مختلف دارند که همگی فرصتی است برای پیشبرد اهداف جشنواره و استفاده بهینه از این ظرفیت.
خورشیدی افزود: نگاه ما در جشنواره عمار به سینما و فیلم، نگاهی سه‌ضلعی است که شامل هنر، صنعت و رسانه می‌شود. از یک سو، به وجوه کیفی اثر و زیبایی‌شناسی آن توجه داریم. از سوی دیگر، وجه صنعتی سینما نیز برای ما اهمیت دارد؛ به این معنا که فیلم باید مخاطب‌پسند باشد و بتواند اقتصادی را به حرکت درآورد. در نهایت، وجوه رسانه‌ای آثار نیز برای ما بسیار مهم است. متأسفانه در بسیاری از جشنواره‌های دیگر به این وجه رسانه‌ای توجه کمی شده یا بی‌توجهی شده است، اما جشنواره عمار تلاش می‌کند این کمبود را جبران کند.
ایشان خاطر نشان کرد: وجوه رسانه‌ای سینما یعنی انتقال پیام اثر و ارتباط با فضایی که در آن زندگی می‌کنیم. هرچه این ارتباط قوی‌تر و دقیق‌تر باشد، کیفیت اثر نیز بالاتر خواهد بود. ما در شاخص‌های ارزیابی کیفی آثار سینمایی و تصویری، وجه رسانه‌ای را حتماً در نظر می‌گیریم. جشنواره عمار تلاش کرده است که بدون لکنت و با شفافیت، این جنبه را در ارزیابی‌ها و داوری‌ها مورد توجه قرار دهد تا اثری که پیام و هدف مشخصی دارد، برجسته شود.
رئیس شورای سیاست گذاری جشنواره عمار همچنین در پاسخ به این نقد که جشنواره عمار در جذب مخاطب دچار ضعف های شدیدی می باشد؛ پاسخ داد: من معتقدم اگر دغدغه جذب مردم و ارتباط با عامه مردم را نداشتیم، ایده اکران مردمی در جشنواره عمار با این شدت شکل نمی‌گرفت و تا این حد پیگیری نمی‌شد. اهمیت مخاطب داشتن فیلم‌ها برای ما آن‌قدر زیاد بود که منتظر نماندیم مردم به سراغ ما بیایند؛ بلکه خودمان سازوکاری ایجاد کردیم که ما به سراغ مردم برویم و فیلم‌ها را در منظر و مرعای آن‌ها قرار دهیم. به نوعی، جشنواره عمار توانسته است یک قشر بالقوه‌ای از مردم را که چندان با سینما ارتباطی نداشتند، به سینما جذب کند و به این جامعه سینمایی اضافه کند.
او ادامه داد: تحلیل ما از وضعیت سینمای ایران این است که صنعت سینما با ابزارهایی که در اختیار دارد، مانند اقتصاد بلیط‌فروشی، قیمت‌گذاری و سایر عوامل، باعث شده که تنها اقشار خاصی از جامعه ایران به سینما بروند. ما در جشنواره عمار تلاش کردیم این مسئله را حل کنیم و دسترسی مردم را تسهیل کنیم. معتقدیم که وضعیت موجود سینمای ایران به سمت یک طبقه خاص سوگیری دارد و تلاش ما این است که عدالت رسانه‌ای در حوزه توزیع نیز برقرار شود.
این فعال فرهنگی همچنین در خصوص خلأی که جشنواره عمار پس از درگذشت «نادر طالب زاده» فعال فرهنگی جبهه انقلاب و پدر معنوی جشنواره فیلم عمار متحمل شد تصریح کرد: در ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد مرحوم استاد طالب‌زاده شکی نیست. جشنواره عمار همواره قدردان و متوجه این ظرفیت‌های ویژه مرحوم طالب‌زاده بوده است؛ وجوه شاگردپروری، نظریه‌پردازی در حوزه سینما، و چندوجهی بودن ایشان. او هم‌زمان که آدمی اهل رسانه بود، سینما را نیز عمیقاً می‌فهمید، دست به قلم بود و این ویژگی‌ها ایشان را به چهره‌ای برجسته و مغتنم برای سینمای ایران و بچه‌های جشنواره عمار تبدیل کرده بود.
وی افزود: با فقدان ایشان، تلاش ما بر این بوده که مسیر او را ادامه دهیم. در حال حاضر، بخش‌هایی از میراث فکری و گفتارهای استاد طالب‌زاده در حال تدوین و آماده‌سازی برای انتشار است. بخشی از این تلاش، استفاده از آثار و دیدگاه‌های ایشان بوده و بخشی دیگر، پر کردن خلأهای اجرایی یا عملی ناشی از نبود ایشان با افراد نزدیک به فضای گفتمانی و دیدگاه‌های نظری استاد.
خورشیدی ادامه داد: یکی از این جایگاه‌ها، دبیری جشنواره بود. چند سالی در خدمت آقای سهیل اسعد بودیم که ایشان نیز ویژگی‌های مشترکی با مرحوم طالب‌زاده داشتند؛ مسیری مشابه طی کرده بودند، با گفتمان انقلاب اسلامی آشنا بودند و ارتباطات بین‌المللی خوبی داشتند. آقای اسعد فردی رسانه‌ای و مستندساز بود که دبیری جشنواره را بر عهده گرفت و با وجود اولویت‌ها و درگیری‌های عملی دیگر، چند سالی این مسئولیت را پذیرفت.
رئیس شورای سیاست گذاری در پایان گفت و گو بیان کرد: پس از جناب اسعد، متناسب با شرایط، سراغ خانم مرضیه هاشمی رفتیم. ایشان از مرتبطان و علاقه‌مندان به مرحوم طالب‌زاده بودند و از نظر رسانه‌ای فردی شناخته‌شده با ارتباطات بین‌المللی قابل توجه. حضور ایشان و همچنین آقای اسعد کمک زیادی به تقویت بخش بین‌المللی جشنواره عمار کرد. به‌ویژه در سال‌های اخیر، بخش بین‌الملل جشنواره پررنگ‌تر شده و امسال، یکی از شب‌های ویژه اکران به آثار بین‌المللی اختصاص دارد. این‌ها بخشی از ظرفیت‌های جدیدی است که حضور خانم هاشمی در کسوت دبیری جشنواره فراهم کرده است.
