غفلت از «منابع فرهنگی» و تمرکز بیش‌ازحد بر «آثار وارداتی» سطح تئاتر کشور را پایین آورده است – اخبار سینمای ایران و جهان
سینماپرس: «بابک قیصری» کارگردان یکی از نمایش‌های حاضر در بخش مسابقه ی تئاتر صحنه ای جشنواره فجر با بیان این مطلب که امروز مطالعه و بهره‌گیری از گذشته کمرنگ شده و گرایش به آثار غربی بر فضای هنری ما چیره شده است، گفت: غفلت از منابع فرهنگی و تمرکز بیش‌ازحد بر آثار وارداتی، سطح تئاتر کشور را پایین آورده است.
«بابک قیصری» کارگردان تئاتر که با نمایش «ملک محمد» به عنوان نماینده تبریز در «چهل و سومین دوره جشنواره تئاتر فجر» حضور دارد در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس به مسئله افول تئاتر متفکر و سطحی شدن آن پرداخت و در این خصوص بیان کرد: نگاه به تئاتر شهرستان‌ها، به‌ویژه از سوی مراکز بزرگ مثل تهران، گاهی با دیدی سطحی و دست‌کم‌گیرانه همراه است. مثالی بارز، تبریز و هنرمندانش است که در تاریخ تئاتر ایران جایگاه ویژه‌ای دارند، مانند میرزا آقا تبریزی.
وی افزود: متأسفانه امروز مطالعه و بهره‌گیری از گذشته کمرنگ شده و گرایش به آثار غربی بر فضای هنری ما چیره شده است. برای مثال، اجرای آثاری مثل مکبث اگرچه ارزشمند است، اما به دلیل فاصله فرهنگی، درک عمیقی از آن نداریم. در مقابل، داستان‌ها و افسانه‌های فولکلور ایرانی مانند ملک محمد از آذربایجان یا روایت‌های بومی دیگر، به دلیل نزدیکی فرهنگی، بهتر درک و پردازش می‌شوند.
او خاطرنشان کرد: کار بر روی چنین متونی می‌تواند تئاتر ما را نه‌تنها غنی‌تر، بلکه ریشه‌دارتر کند. با این حال، غفلت از این منابع فرهنگی و تمرکز بیش‌ازحد بر آثار وارداتی، سطح تئاتر کشور را پایین آورده است.
این کارگردان تئاتر در خصوص معضلات تئاتر شهرستان‌ها اظهار کرد: شهرستان‌ها، دارای گنجینه‌ای غنی از داستان‌ها و افسانه‌های فولکلوریک هستند. از مازندران و بوشهر گرفته تا آذربایجان و کردستان، هر منطقه‌ای پتانسیل بی‌نظیری برای خلق آثار تئاتری دارد. اما متأسفانه، این ظرفیت‌ها نادیده گرفته می‌شود و تمرکز بر متون غربی و تجاری، مانع بهره‌گیری از این گنجینه‌ها شده است. توجه به این منابع نه‌تنها به توسعه تئاتر شهرستان‌ها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تئاتر ملی ایران را غنی‌تر و مستقل‌تر سازد.
وی افزود: من به‌عنوان کسی که در تئاتر فیزیکال کار می‌کنم، تلاش می‌کنم تا از هنر فولکلور آذربایجانی الهام بگیرم. مثلاً حرکات خاصی از این فرهنگ را می‌گیرم و آنها را به شیوه‌ای کلاسیک مانند باله در تئاتر فیزیکال اجرا می‌کنم. این نوع ترکیب می‌تواند به مخاطب نمایشی تازه و جذاب ارائه دهد. وقتی متن‌های فولکلوریک را به‌صورت مدرن یا کلاسیک درآوریم، به‌ویژه اگر در قالب نمایش‌های به‌روز ارائه شوند، می‌توانیم اثرگذاری زیادی بر مخاطب داشته باشیم.
قیصری بازخوانی داستانه های سنتی فرهنگ ها را یکی از راه های جذابیت بخشیدن آنها دانست و عنوان کرد: داستان‌های فولکلور آذربایجان که گاهی به‌صورت خیلی سنتی و غلیظ بیان می‌شوند، اگر به‌صورت مدرن یا کلاسیک بازآفرینی شوند، می‌توانند به‌طور قابل توجهی توجه تماشاگران را جلب کنند. این نوع کار می‌تواند از آن دست نمایش‌های طنز باشد که به‌جای سادگی، عمق و پیچیدگی دارند. نمایش‌هایی که به‌طور صحیح از فرهنگ فولکلور بهره می‌برند، می‌توانند به سطحی از ارزش‌های هنری دست یابند که هم جذاب و هم تاثیرگذار باشند.
کارگردان مایش «ملک محمد» در خاتمه این گفت و گو تصریح نمود: این فرایند نه‌تنها برای مخاطبان در شهرستان‌ها مفید است، بلکه می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای کسانی که در فرهنگ‌های مختلف رشد کرده‌اند، ایجاد کند. مثلاً من خودم که بیشتر به زبان ترکی کار می‌کنم، می‌توانم با این شیوه، فرهنگ خودم را به‌صورت کلاسیک یا مدرن به نمایش بگذارم و مخاطبان زیادی را جذب کنم. به این ترتیب، اگر بچه‌های شهرستان هم همین رویکرد را دنبال کنند و متون فولکلور خود را با شیوه‌ای نوآورانه و کلاسیک ارائه دهند، نتایج فوق‌العاده‌ای خواهند گرفت.
شایان ذکر است که چهل و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر از سوم تا دوازدهم بهمن در دو بخش صحنه‌ای و خیابانی به دبیری خیرالله تقیانی پور در گوشه و کنار پایتخت برگزار خواهد شد.
