فاصله سنی ایده‌آل بین فرزند اول و دوم چقدر باید باشد؟
تفاوت سنی فرزند اول و دوم تأثیرات زیادی بر رشد و تعاملات آن‌ها دارد. فاصله سنی بین فرزند اول و دوم می‌تواند از چند ماه تا چند سال متغیر باشد و هر بازه اختلاف سنی مزایا و چالش‌های خاص خود را دارد. اما بهترین فاصله سنی بین دو فرزند چقدر است؟
فاصله سنی ۹ تا ۱۸ ماه
اگر تفاوت سنی فرزند اول و دوم کمتر از ۱۸ ماه باشد، آن‌ها نیاز‌های مشابهی با یکدیگر دارند. وقتی نوزاد جدیدی به دنیا می‌آید، فرزند اول هنوز به توجه و مراقبت زیادی نیاز دارد و نمی‌تواند تفاوت سنی خود با نوزاد را درک کند. در این مرحله، فرزند اول به دنبال استقلال است و می‌خواهد وابستگی خود به والدین، به‌ویژه مادر را کاهش دهد. اما با حضور نوزاد جدید، وابستگی او به مادر افزایش می‌یابد و ممکن است رفتار‌های پرخاشگرانه‌ای نسبت به دیگران از خود نشان دهد.
اگر والدین و دیگر نزدیکان در مراقبت از دو کودک همکاری کنند و مادر بتواند وقت بیشتری را به فرزند بزرگ‌تر اختصاص دهد، این فاصله سنی بین فرزند اول و دوم قابل مدیریت خواهد بود. با گذشت زمان و بزرگ شدن کودکان، به دلیل نزدیکی سنی می‌توانند هم‌بازی‌های خوبی برای یکدیگر شوند. فرزند کوچک‌تر تلاش می‌کند که از فرزند بزرگ‌تر عقب نماند و این ممکن است منجر به رقابت بین آن‌ها شود. والدین باید از دخالت در درگیری‌ها و مقایسه کودکان پرهیز و از تشدید اختلافات جلوگیری کنند.
بسیاری از خواهران و برادران با فاصله سنی کم، ارتباط نزدیکی با هم دارند و این دوستی در طول زندگی ادامه پیدا می‌کند. نکته مهم در این فاصله سنی، نیاز مادر به مراقبت و توجه به سلامتی خود است. بارداری‌های نزدیک به هم می‌توانند برای مادر و نوزاد مشکلاتی ایجاد کنند، بنابراین چنین بارداری‌هایی باید تحت نظر متخصص باشد تا خطرات احتمالی کاهش یابد.
فاصله سنی ۱۸ ماه تا ۳ سال
این تفاوت سنی فرزند اول و دوم متداول‌ترین اختلاف سنی است و از نظر برخی افراد، بهترین فاصله سنی بین دو فرزند محسوب می‌شود. فرزند بزرگ‌تر تا حدی به حرف والدین گوش می‌دهد و اگر نزدیک سه ساله باشد، می‌تواند نیاز‌های خود را بیان کند. یک کودک دو ساله به مراقبت زیادی نیاز دارد، اما می‌تواند برای رفع نیاز‌های خود کمی صبر کند. او برنامه منظمی دارد و معمولاً تمام شب می‌خوابد، ولی با ورود نوزاد ممکن است این برنامه مختل شود. او می‌تواند برای مدت کوتاهی با اسباب‌بازی‌هایش مشغول شود و علاقه زیادی به کمک به والدین و تقلید از آن‌ها دارد.
با تولد نوزاد، ممکن است که کودک بزرگ‌تر احساس کند که فراموش شده است، اما می‌داند که نوزاد به توجه بیشتری نیاز دارد. والدین می‌توانند با گفت‌وگو و گوش دادن به حرف‌های فرزند اول، از بار دلتنگی و نگرانی‌اش بکاهند. ممکن است که کودک برای جلب توجه والدین رفتار بچه‌گانه‌ای از خود نشان دهد که در این شرایط طبیعی است. والدین به دلیل کسب تجربه با فرزند اول، در تربیت و نگهداری از فرزند دوم راحت‌تر عمل می‌کنند.
این فاصله سنی به کودکان امکان می‌دهد که هم‌بازی‌های خوبی برای هم باشند و در عین حال توجه جداگانه‌ای از والدین دریافت کنند. احتمالاً این کودکان در مهدکودک و مدرسه در یک کلاس قرار نمی‌گیرند که این موضوع رقابت بین آن‌ها را کاهش می‌دهد. از آنجا که این فاصله سنی متداول است، احتمال دارد آشنایان شما نیز کودکانی با این فاصله سنی داشته باشند که این موضوع معاشرت با آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.
فاصله سنی ۳ تا ۵ سال
بسیاری از متخصصان، فاصله سنی ۳ تا ۴ سال را فاصله سنی مناسب بین بچه اول و دوم می‌دانند. در این سن، کودک اول می‌تواند به خوبی صحبت کند و به اندازه کافی مستقل شده که به مراقبت زیادی نیاز نداشته باشد. اما با توجه به شرایط و مسائل دیگر، مانند سن مادر و خطرات بارداری، ممکن است که این فاصله سنی عملی نباشد. همچنین هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان‌دهنده برتری این فاصله سنی باشد.
برخی والدین نگران این هستند که فرزند اول پس از ۳ تا ۴ سال، با ورود نوزاد احساس حسادت کند. اما در این سن، کودک می‌تواند نیاز‌های اجتماعی خود را با افراد دیگری غیر از والدین رفع کند. کودکان در سه سالگی علاقه زیادی به بازی با هم‌سن‌هایشان و رفتن به مهدکودک دارند. این امر به والدین فرصت می‌دهد تا به رشد و استقلال کودک اول کمک کنند. بزرگ‌ترین چالش این فاصله سنی، تفاوت علایق و توانایی‌های کودکان برای مدت نسبتاً طولانی است.
فاصله سنی بالای ۵ سال
این تفاوت سنی فرزند اول و دوم به هر یک از فرزندان امکان می‌دهد که به طور مستقل در جنبه‌های مختلف زندگی رشد کنند. در این کودکان نیز رقابت وجود دارد، ولی شدت آن به مراتب کمتر از فاصله‌های سنی نزدیک‌تر است. دوستان و هم‌بازی‌های این کودکان متفاوت هستند و فعالیت‌ها و مدرسه آن‌ها احتمالاً با هم فرق دارد. معمولاً خواهران و برادران بزرگ‌تر از این که گاهی می‌توانند نقش والدین را ایفا کنند، احساس غرور می‌کنند. این فاصله سنی به ندرت در خانواده‌ها دیده می‌شود، چرا که با افزایش سن ازدواج، بارداری دیرهنگام مشکلات جسمی زیادی برای مادر و نوزاد به وجود می‌آورد.
جمع‌بندی
تفاوت سنی فرزند اول و دوم می‌تواند بر نیاز‌ها، روابط و رشد آن‌ها تأثیرات زیادی داشته باشد. فاصله‌های سنی مختلف، مزایا و چالش‌های خود را دارند. از نزدیک بودن سن که می‌تواند به روابط دوستانه و همبازی بودن کودکان کمک کند، تا فاصله سنی بیشتر که می‌تواند باعث استقلال بیشتر هر کودک شود. والدین باید با در نظر گرفتن تمامی این جوانب، درباره فاصله سنی مناسب بین بچه اول و دوم تصمیم‌گیری کنند.
