فلوشیپ چیست و چه تفاوتی با تخصص دارد؟
فلوشیپ، یک دوره تخصصی تکمیلی ویژه پزشکان متخصص است که با هدف افزایش مهارت و دانش در حوزه‌ای خاص از تخصص اصلی برگزار می‌شود. این دوره‌ها معمولاً بین ۶ ماه تا ۲ سال طول می‌کشند و نیازمند شرایط خاص و پرداخت هزینه می‌باشند.
فلوشیپ چیست؟
فلوشیپ (Fellowship) نوعی دوره آموزشی پیشرفته است که معمولاً پس از اتمام تحصیلات تخصصی در یک رشته، برای کسب دانش و مهارت‌های عمیق‌تر در یک زمینه خاص ارائه می‌شود. این دوره‌ها بیشتر در رشته‌های پزشکی، علوم پایه و پژوهش‌های علمی رایج هستند و به افراد امکان می‌دهند تا در حوزه‌ای خاص از دانش تخصصی‌تر عمل کنند. هدف اصلی فلوشیپ، آماده‌سازی متخصصان برای ایفای نقش در پروژه‌های تحقیقاتی، آموزشی یا انجام وظایف پیچیده‌تر در حرفه‌شان است.
دوره‌های فلوشیپ معمولاً توسط دانشگاه‌ها، مؤسسات پژوهشی یا مراکز درمانی معتبر ارائه می‌شوند. در این دوره‌ها، شرکت‌کنندگان با تکنیک‌های نوین، روش‌های پیشرفته و آخرین یافته‌های علمی آشنا می‌شوند. برای مثال، در رشته پزشکی، پزشکان پس از گذراندن دوره تخصصی خود، ممکن است در یک فلوشیپ شرکت کنند تا در زمینه‌هایی مانند جراحی قلب، سرطان‌شناسی یا پزشکی ورزشی تجربه بیشتری کسب کنند.
علاوه بر یادگیری مهارت‌های فنی، فلوشیپ به شرکت‌کنندگان فرصتی برای برقراری ارتباط با متخصصان برجسته در حوزه خود می‌دهد. این تعاملات می‌توانند به گسترش شبکه حرفه‌ای، دریافت مشاوره‌های ارزشمند و حتی ایجاد فرصت‌های شغلی جدید منجر شوند.
در پایان دوره فلوشیپ، شرکت‌کنندگان معمولاً یک گواهینامه یا مدرک معتبر دریافت می‌کنند که نشان‌دهنده تسلط آن‌ها بر مهارت‌ها و دانش پیشرفته در حوزه تخصصی‌شان است. این مدرک می‌تواند به بهبود موقعیت شغلی و افزایش اعتبار حرفه‌ای آن‌ها کمک کند. همچنین، گذراندن فلوشیپ اغلب پیش‌نیازی برای کسب نقش‌های آموزشی یا پژوهشی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به شمار می‌رود.
تفاوت فلوشیپ با فوق تخصص
فلوشیپ معمولاً دوره‌ای کوتاه‌تر و متمرکزتر از فوق تخصص است و بر یک حوزه خاص در تخصص پزشک تمرکز دارد. در حالی که فوق تخصص شامل آموزش‌های جامع‌تر و بلندمدت‌تر در یک زمینه گسترده‌تر می‌باشد.
در سال‌های گذشته هر مجموعه و سازمانی به منظور مدیریت بهتر شرایط و قوانینی را برای خود تصویب کرده‌اند که بر اساس این قوانین محدودیت‌هایی را برای افراد زیر مجموعه خود ایجاد می‌کند. در این بین، شورای آموزش پزشکی هم مجموعه‌ای از قوانین و شرایط را اعلام کرده است تا با وجود این موارد به داوطلبان متقاضی، اجازه حضور در دوره‌های فلوشیپ داده شود.
در پاسخ به عنوان فلوشیپ چیست و فرق آن با فوق تخصص در چه مواردی است، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شرایط فلوشیپ را در قالب دو عنوان شرایط عمومی و شرایط اختصاصی به افراد متقاضی اعلام کرده که این شرایط پذیرش فلوشیپ بر اساس قانون مصوب به شرح زیر می‌باشد:
شرایط عمومی فلوشیپ
دریافت تأییدیه صلاحیت عمومی بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی (اعضای هیأت علمی رسمی نیازی به ارائه این تأییدیه ندارند).
ارائه مدرک دانشنامه تخصصی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و پزشکی
ارائه کارت پایان خدمت سربازی یا کارت معافیت دائم از خدمت وظیفه عمومی (معافیت‌های موقت، کفالت، پزشکی و … مورد قبول این مجموعه نمی‌باشد).
متقاضیان فلوشیپ می‌بایست مجوز‌های صادره از سوی معاونت درمان، مرکز امور هیأت علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را ارائه دهند.
پذیرفته شدن در آزمون پذیرش دستیار دوره‌های تکمیلی تخصصی (فلوشیپ)
عدم اشتغال به تحصیل در یکی از رشته‌های فوق تخصصی پزشکی و همچنین دوره‌های تکمیلی تخصصی (فلوشیپ) و PhD
شرایط اختصاصی فلوشیپ
۳۰ درصد از ظرفیت پذیرش مربوط به دارندگان سهمیه‌های رزمندگان و ایثارگران است. (این بخش دارای تبصره‌های خاص خود است که در دفترچه راهنمای ثبت نام به آن‌ها اشاره شده است. )
امتیاز‌های جداگانه‌ای نیز برای متقاضیان مناطق محروم با عنوان سهمیه مناطق محروم در نظر گرفته شده که جزئیات آن در دفترچه راهنمای ثبت نام ذکر شده است.
پذیرفته شدن در فلوشیپ محدودیت سنی ندارد و افراد می‌توانند بدون در نظر گرفتن این مورد ثبت نام خود را انجام دهند.
پرداخت هزینه‌های تعیین شده توسط دانشگاه مجری دوره
متقاضیان ثبت نام در دوره‌های تکمیلی (فلوشیپ) باید تمامی جزئیات مربوط به بخش شرایط را از طریق دفترچه راهنمای ثبت نام مطالعه نموده و با آگاهی از این موارد ثبت نام خود را تکمیل نمایند. با توجه به اینکه تبصره‌های فراوانی در این خصوص در نظر گرفته شده است ضروری است تا افراد قبل از هر کاری این تبصره‌ها را با دقت مطالعه نموده و پس از مراحل ثبت نام خود را تکمیل کنند.
انواع فلوشیپ‌ها در پزشکی
با توجه به تخصص‌های مختلف در پزشکی، انواع دوره‌های فلوشیپ نیز وجود دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره شده است:
۱. فلوشیپ نورولوژی
متخصصان نورولوژی می‌توانند در دوره‌هایی مانند:
جراحی ستون فقرات
درمان بیماری ام‌اس
سکته‌های مغزی
پارکینسون
۲. فلوشیپ چشم
این فلوشیپ‌ها شامل:
بیماری‌های قرنیه
آسیب‌شناسی چشم
انحراف چشم
جراحی شبکیه و ویتره
۳. فلوشیپ گوش، حلق و بینی
دوره‌های مربوط به این تخصص شامل:
لارنگولوژی
جراحی بینی
جراحی گوش
۴. فلوشیپ اطفال
متخصصان اطفال می‌توانند در دوره‌هایی مانند:
بیماری‌های عفونی
قلب و عروق کودکان
گوارش کودکان
۵. فلوشیپ جراحی عمومی
این دوره‌ها شامل:
پیوند اعضای بدن
جراحی اطفال
جراحی تومور‌های سرطانی
۶. فلوشیپ زنان و زایمان
دوره‌های این تخصص شامل:
بیماری‌های جنین
نازایی
اختلالات لگن
۷. فلوشیپ کلیه و مجاری ادراری
فلوشیپ‌های این حوزه شامل:
پیوند کلیه
سرطان‌های دستگاه ادراری
۸. فلوشیپ قلب
اکوکاردیوگرافی
بیماری‌های عروق کودکان
۹. فلوشیپ گوارش
دوره‌های این تخصص شامل:
اندوسکوپی
تومور‌های گوارشی
۱۰. فلوشیپ پوست، مو و زیبایی
این دوره‌ها شامل:
ضایعات پوستی
کاشت مو
لیزر
۱۱. فلوشیپ پاتولوژی
فلوشیپ‌های این تخصص شامل:
سینوژنتیک
هماتولوژی
سوالات متداول
فلوشیپ دوره‌ای تکمیلی برای افزایش مهارت و دانش پزشکان متخصص در یک حوزه خاص است.
تفاوت فلوشیپ با فوق تخصص چیست؟
فلوشیپ کوتاه‌تر و متمرکزتر از فوق تخصص است و بر یک حوزه خاص تمرکز دارد، در حالی که فوق تخصص جامع‌تر و بلندمدت‌تر است.
طول دوره‌های فلوشیپ چقدر است؟
دوره‌های فلوشیپ معمولاً بین ۶ ماه تا ۲ سال طول می‌کشند.
شرایط عمومی پذیرش فلوشیپ چیست؟
شامل دریافت تأییدیه صلاحیت عمومی، مدرک دانشنامه تخصصی، کارت پایان خدمت یا معافیت دائم و قبولی در آزمون پذیرش است.
آیا ثبت نام در فلوشیپ محدودیت سنی دارد؟
خیر، پذیرش در دوره‌های فلوشیپ محدودیت سنی ندارد.
