ماجرای بال های تا شده اف-۱۴ تامکت

اگرچه جت جنگنده F-14 Tomcat ساخت Grumman به طور رسمی برای نزدیک به دو دهه بخشی از ناوگان دریایی ایالات متحده نبوده است، اما مسلماً یکی از خاص ترین هواپیماهای موجود است که به خاطر ظاهرش به راحتی تشخیص داده می شود. البته این موضوع تا حد زیادی به دلیل نمای نزدیک هالیوود از این هواپیماست، زیرا تامکت هواپیمایی بود که پیت «ماوریک» میچل (تام کروز) و دوستان خلبان جنگنده اش در فیلم بلاک باستر تاپ گان در سال ۱۹۸۶ با آن هنرنمایی می کردند.

تامکت مدت‌ها قبل از اینکه در تاپ گان نامی را برای خود دست و پا کند، یکی از عناصر اصلی ناوگان نیروی دریایی ایالات متحده بود و کمپانی گرومن، بین سال های ۱۹۷۲ تا ۱۹۹۲، به مدت بیش از دو دهه این جنگنده را در اختیار نیروی دریایی قرار داد. این جنگنده مشهور در جریان تنش های جنگ سرد در دهه ۱۹۶۰، با نیاز نیروی دریایی به یک جت جنگنده فراصوت که بتواند، در میان کارکردهای دیگر، به سرعت ۲ ماخ برسد، از روی یک ناو هواپیمابر بلند شده و روی آن فرود بیاید، و به طور موثر با هواپیماهای دشمن در ارتفاعات بالا درگیر شود، طراحی شد. گرومن با F-14 خود به این درخواست پاسخ داد، یک جنگنده دو سرنشینه که شرایط بازی را تغییر می داد و از نظر تسلیحات و عناصر طراحی، با پیشرفت‌های فناوری متعددی همراه شده بود.

یکی از پیشرفت‌های ظاهراً قابل مشاهده‌تر F-14 تامکت در نمای بیرونی، در بخش جلو و وسط بدنه قرار داشت، اگرچه سؤالاتی در مورد اینکه آیا بال‌های این جت واقعاً می‌توانند در حین پرواز به داخل و خارج تا می شوند، مانند آنچه در فیلم انجام می دهند، مطرح شد. پاسخ این است که بله، و طراحی بال جارویی هندسی متغیر هواپیما، یک انحراف بسیار اساسی از بیشتر جت هایی بود که قبل از آن – و تا حد زیادی، حتی بعد از آن- ساخته شده بودند.

بال های F-14 بسته به شرایط پرواز تنظیم می شود

با وجود ظرفیت دو نفره اش، هر دو سرنشین F-14 عملاً جت را هدایت نمی کردند. سرنشین عقب به عنوان افسر رهگیری رادیویی (یا RIO) فعالیت می کرد و هیچ کنترلی بر بال های تاشو نمادین تامکت نداشت. در عوض، این بال ها تا حد زیادی با استفاده از رایانه داده مرکزی هوای استاندارد داخلی (یا SCADC) کار می کردند. با این حال، خلبان F-14 می تواند در صورت خرابی و از کار افتادن این سیستم، آن را غیرفعال کند.

اگر کنجکاو هستید بدانید که یک بال متغیر جارویی چه کاری انجام می دهد، باید بدانید که طراحی آن از پرندگان الهام گرفته شده است و اساساً شبیه سازی این هوانوردان طبیعی است که یا بال‌های خود را باز کرده یا عقب می کشند،در مواقعی که نیاز به کاهش یا افزایش سرعت داشته باشند. ظاهراً، F-14 اولین هواپیمایی نبود که از مفهوم بال شیب دار یا جارویی استفاده کرد، ناسا از این تکنولوژی در دهه ۱۹۵۰ در هواپیمای آزمایشی X-5 استفاده کرده بود. قبل از اینکه این مفهوم به شکلی واقعی برای استفاده آماده شود، به چند دهه اصلاح نیاز بود، جایی که بمب افکن F-111 Ardvark ساخت جنرال داینامیکس به اولین هواپیمای نظامی ایالات متحده تبدیل شد که به شکل موثر و کارآمدی از این تکنولوژی استفاده کرد.

به گفته یکی از مهندسینی که روی این پروژه کار می‌کرد، اگرچه SCADC می‌توانست بال‌های F-14 را کنترل کند، اما محاسباتی که در مراحل آزمایشی در این سیستم انجام شد بسیار خلاصه و ساده بودند. هنگامی که فیزیک هواپیما و سیستم بال ها درست شده و SCADC عملیاتی شد، بال‌های F-14 می‌توانستند از ۲۰ تا ۶۸ درجه، بسته به شرایط پرواز، تغییر شیب دهند که طول بال‌ها را از حدود ۱۱.۶ متر (حالت جمع شده) به ۱۹.۵ متر (حالت کشیده) برساند. جدا از اینکه یک روش جالب برای مدیریت عملکرد در حین پرواز است، بال های جارویی F-14 به راحتی آن را در بین جالب ترین جت هایی قرار می دهد که تا به حال در ناوگان نیروی دریایی ایالات متحده – یا در فیلم “Top Gun” به نمایش درآمده است.