نگاهی به جرم کودک آزاری و مجازات آن
فرارو- کودکان آینده سازان مملکت هستند جمله پر طمطراقی است، اماای کاش به کودکان فقط به عنوان آینده سازان مملکت نگاه نشود آن‌ها کودک هستند و باید کودکی کنند. مدتی است که کودکان صدرنشین اخبار حوادث در ایران شده‌اند قشر بی‌دفاعی که قربانی جنایات بزرگ می‌شوند و این زنگ خطری است برای مسئولانی که خود را حامی حقوق کودکان می‌دانند.
به گزارش فرارو، ماجرای ستایش، اتنا، بنیتا، اهورا، کودکان ماهشهری که توسط نامادری و پدر شکنجه مشدند، نگار دختر ۱۷ساله معلولی که توسط پدر مورد شدیدترین شکنجه‌ها قرار می‌گرفت، ندا دختر افغان که مورد تجاوز قرار گرفت و متاسفانه جان باخت.
اخیرا تجاوز به بهاره و دانش آموزانی در یکی از مدارس غیر انتفاعی تهران و موارد بسیار دیگر حاکی از آن است که وضعیت حقوق کودکان بسیار بغرنج است البته این‌ها از معدود مواردی هستند که رسانه‌ای شدند در بسیاری از موارد کودک آزاری‌ها حتی پیگیری هم نمی‌شوند و خانواده‌ها از ترس آبروی خود سعی در پنهان کاری دارند و حتی کودکان نیز به دلیل‌عدم آموزش از سوی خانواده، مدرسه و رسانه‌ها سال‌ها این مسئله را پنهان می‌کنند و با ترس‌های ناشی از آن به زندگی خود ادامه می‌دهند و عملا دیگر نمی‌توانند کودکی کنند و یک شب از دنیای زیبای کودکی به دنیای دیگری که سرشار از ترس و اضطراب است پرتاب می‌شوند.
به گفته شهین علیایی زند بنیان گذار موسسه پیشگیری از آزار جنسی کودکان و نوجوانان کودک آزاری در همه جای دنیا وجود دارد، اما تفاوت کودک آزاری در ایران و سایر مناطق دنیا در این است که در آن مناطق می‌توانیم راحت‌تر در موردش صحبت کنیم، تعامل وسیع‌تری داشته باشیم و برای حل آن برنامه دهیم.
البته اکران فیلم هیس دخترها فریاد نمی‌زنند نقش موثری در آگاه‌سازی خانواده‌ها داشت و چشم و گوش بسیاری از خانواده‌ها و حتی کودکان و نوجوانانی که این فیلم را دیدند نسبت به این موضوع باز شد.
بررسی اجمالی پرونده‌های اخیر این سوال را در ذهن ایجاد میکند که فقر چه تاثیری در کودک آزاری را دارد؟
بسیاری معتقدند که در این جرایم فقر نقش مهمی دارد و در غالب موارد قربانی و بزهکار از اقشار آسیب‌پذیر جامعه از نظر اقتصادی هستند.
اما این یک روی سکه است در موارد بسیاری که آزارگر پدر و مادر کودک هستند و همچنین در مورد اخیر که در یکی از دبیرستان‌های تهران اتفاق افتاد اتفاقاً فقر جایی نداشت، زیرا دانش آموزان در یکی از مدارس غیرانتفاعی تهران با شهریه‌های چند میلیونی مشغول به تحصیل بوده‌اند و مطمئناً ناظم مدرسه نیز در فقر اقتصادی نبوده است؛ بنابراین کودک آزاری مربوط به طبقه خاصی نمی‌شود و فقر فرهنگی به اندازه فقر اقتصادی می‌تواند در آن خطر آفرین باشد، به نحوی که مسئله کودک آزاری در بین افراد تحصیل کرده و با بضاعت مالی خوب هم دیده می‌شود.
توهین، تحقیر، ترساندن، داد کشیدن، آزار عاطفی، بهره کشی کاری، غفلت پدر و مادر از نیازهای کودک، خشونت جسمی و جنسی از مصادیق کودک آزاری هستند. یکی از مهمترین مصادیق کودک آزاری که آثاری به مراتب مخرب‌تر نسبت به انواع دیگر کودک آزاری دارد آزار جنسی است این نوع آزار برای دختربچه‌ها بیشتر از پسر بچه‌ها اتفاق می‌افتاد البته در پسر بچه‌ها هم کم نیست. به گفته علیایی زند شکل و شمایل کودک آزاری در ایران در حال تغییر است و کودک آزاری به ویژه از نوع جنسی در ۱۰ سال اخیر روز به روز خشن‌تر شدن است.
آنچه در زمینه کودک آزاری بسیار مهم است و آن را از انواع دیگر جرائم متمایز میکند این است که بعضاً بزه دیدگان این جرائم در بزرگسالی به افرادی خشن و انتقام جو تبدیل می‌شوند که نمونه آن قاتل سریالی کودکان پاکدشت معروف به محمد بیجه است که با تجاوز و قتل ۹ کودک باعث ایجاد رعب و وحشت شده بود او مدعی بود که در کودکی به او تجاوز شده و حالا به قصد انتقام کودکان هم سن و سال خود در موقع تجاوز را به قتل می‌رساند.
در این بخش برای آشنایی بیشتر در صدد هستیم که کودک آزاری و مجازات آن را در قوانین ایران و کنوانسیون‌های بین المللی مورد بررسی قرار دهیم.
تعریف سازمان جهانی بهداشت از کودک آزاری
طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی کودک آزاری عبارت است از: آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک به دست والدین یا افراد دیگر که نسبت به او مسئول هستند. به عبارت دیگر هرگونه رفتار یا نارسایی از طرف والدین یا هر کسی که سرپرستی کودک را به عهده دارد که منجر به مرگ کودک، صدمات و آسیب‌های روحی، آزارهای جنسی یا استثمار کودک شود، کودک آزاری تلقی می‌شود.
اگرچه کودک آزاری می‌تواند در محیط خانه یا خارج از آن اتفاق افتد، اما اکثر مطالعات نشان می‌دهد حدود ۷۰ درصد کودک آزاری‌ها در محیط خانواده صورت می‌گیرد؛ بنابراین کودک آزاری عبارت است از هر گونه فعل یا ترک فعلی که باعث آزار روحی و جسمی و ایجاد آثار ماندگار در وجود یک طفل شود. در اصطلاح متخصصین، هرگونه آسیب جسمی یا روانی و سوء استفاده جنسی یا بهره کشی وعدم رسیدگی به نیازهای اساسی افراد زیر ۱۸ سال توسط افراد دیگر، کودک آزاری تلقی می‌شود.
انواع کودک آزاری
الف. کودک آزاری جسمی: هرگونه حمله فیزیکی مثل هل دادن، ایجاد جراحت، لگد زدن و… که توسط افراد بزرگسال نسبت به افراد زیر ۱۸ سال اعمال می‌گردد.
ب. کودک آزاری عاطفی: مواردی مثل سرزنش، تحقیر، ناسزا گفتن، مسخره کردن، ترساندن مکررکودک از تنبیه بدنی و… را شامل می‌گردد.
ج. کودک آزاری جنسی: مهمترین نوع کودک آزاری است و عبارت است از سوء استفاده جنسی از کودکان، همچنین مجبور کردن کودکان به تماشای فیلم‌های مستهجن نیز نوعی کودک آزاری جنسی محسوب می‌گردد.
د. کودک آزاری ناشی از غفلت و مسامحه: منظور غافل ماندن والدین از نیازهای کودک مثل خوراک، پوشاک، مسکن، بهداشت و سلامت و… است.
مجازات کودک آزاری
قانون حمایت از اطفال و نوجوانان که در سال ۱۳۸۱ تصویب شده است این قانون کلیه اشخاصی را که به سن ۱۸ سال تمام شمسی نرسیده‌اند را شامل می‌گردد.
ضمانت اجرای کودک آزاری در مواد ۳ و ۴ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان پیش بینی شده است به موجب ماده ۳ قانون مذکور هرگونه خرید، فروش، بهره‌کشی و به کارگیری کودکان به منظور ارتکاب اعمال خلاف ازقبیل قاچاق، ممنوع و مرتکب حسب مورد علاوه بر جبران خسارات وارده به شش ماه تا یک سال زندان و یا به جزای نقدی از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد.
به موجب ماده ۴ قانون حمایت، هرگونه صدمه و اذیت و آزار و شکنجه جسمی و روحی کودکان و نادیده گرفتن عمدی سلامت و بهداشت روانی و جسمی و ممانعت از تحصیل آنان ممنوع و مرتکب به سه ماه و یک روز تا شش ماه حبس و یا تا ۱۰۰۰۰۰۰۰ میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌گردد. همان طور که ملاحظه می‌گردد مجازاتی که طبق قانون مذکور برای کودک آزاری تعیین شده است در مقابل آثار مخرب آن بسیار ناچیز است؛ بنابراین لازم است که قانون گذار در خصوص این مسئله ورود کند و مجازات‌های متناسبی را برای این دسته از اعمال وضع کند.
به موجب ماده ۵ قانون مذکور کودک آزاری از جرائم عمومی بوده و احتیاج به شکایت شاکی خصوصی ندارد؛ و به محض وقوع، از طریق مقامات صالح قضایی قابل پیگیری است؛ بنابراین هرکسی می‌تواند به محض مشاهده و آگاهی از کودک آزاری آن را گزارش دهد و دادستان هم به عنوان مدعی‌العموم باید موضوع را راساً پیگیری کند.
به موجب ماده ۶ کلیه افراد و موسسات و مراکزی که به نحوی مسئولیت نگهداری و سرپرستی کودکان را بر عهده دارند مکلفند به محض مشاهده موارد کودک آزاری مراتب را جهت پیگرد قانونی مرتکب و اتخاذ تصمیم مقتضی به مقامات صالح قضایی اعلام نمایند تخلف از این تکلیف موجب حبس تا شش ماه یا جزای نقدی تا ۵۰۰۰۰۰۰ میلیون ریال خواهد بود.
نهایتاً اینکه کودکان از آسیب پذیرترین افراد در جامعه هستند وقتی سلامت روحی و جسمی آن‌ها به خطر بیفتد در آینده جامعه‌ای سالم نخواهیم داشت و آن‌ها هم نمی‌توانند فرزاندان سالمی پرورش دهند و ممکن است چندین نسل با مشکلات عدیده‌ای روبه رو شوند پس لازم است به نیازهای آن‌ها توجه شود و قانون گذار حساسیت بسیار بیشتری را در خصوص جرائمی که بزه دیدگان آن‌ها کودک هستند اعمال نماید.
