پنکیک سواپ چیست؟ آموزش کامل کار با صرافی PancakeSwap
پنکیک سواپ (Pancake swap) یک پلتفرم صرافی غیرمتمرکز است که بر بستر شبکه بایننس اسمارت چین توسعه داده شده و یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های دیفای در اکوسیستم بایننس به شمار می‌رود. در این مقاله، ابتدا با نحوه عملکرد و قابلیت‌های گوناگون پنکیک سواپ آشنا می‌شوید و سپس روش کار با بخش‌های مختلف این پلتفرم را یاد می‌گیرید. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تاریخچه‌ای کوتاه از صرافی‌های غیرمتمرکز
از زمانی که اولین صرافی‌های غیرمتمرکز (Decentralized exchange) جای خود را در اکوسیستم بلاک چین و ارزهای دیجیتال باز کردند، می‌توان یک ویژگی مشترک را در همه آنها دنبال کرد: همه آنها ساده و بامزه هستند یا حداقل سعی می‌کنند که این‌طور به نظر برسند. نمودار‌های شمعی، دفترسفارشات، جفت‌های معاملاتی و سایر جزئیات پیچیده‌ای که در صرافی‌های متمرکز می‌بینید، جای خود را به یک رابط کاربری بسیار ساده داده‌اند.
این سادگی، نه تنها در رابط کاربری و مکانیسم عملکرد، بلکه حتی در نام‌گذاری این پلتفرم‌ها هم تأثیر واضحی داشته است؛ به‌گونه‌ای که اغلب این پلتفرم‌ها، از عناصری همچون میم‌های اینترنتی یا اسامی غذاها و خوراکی‌ها برای نام‌گذاری استفاده کرده‌اند: ساده و زیبا مثل یک اسب تک‌شاخ (یونی سواپ)، ساده و خوشمزه مثل یک برش سوشی (سوشی سواپ)، یا ساده و دلچسب مثل یک کیک تابه‌ای (پنکیک سواپ).
اصلی‌ترین تفاوت صرافی‌های غیرمتمرکز با انواع متمرکز نحوه کنترل دارایی‌های کاربران است. کاربران صرافی‌های متمرکز (مثل بایننس و کوین بیس)، برای انجام معاملات، ابتدا باید ارزهای دیجیتال خود را به کیف پول‌های تحت مدیریت این صرافی‌ها واریز کنند؛ سپس سفارشات خریدوفروش خود را در دفتر سفارشات آنلاین صرافی ثبت می‌کنند و در نهایت موتور تطبیق‌دهنده سفارشات صرافی، خریداران و فروشندگان را به هم وصل کرده و مبادلات میان آنها را انجام خواهد داد.
معاملات صرافی‌های متمرکز به‌صورت درون‌زنجیره‌ای انجام نمی‌شود (یعنی در بلاک چین ثبت نمی‌شود)، بلکه در پایگاه داده متمرکز این صرافی ثبت شده و تنها در هنگام برداشت دارایی‌ها از صرافی، روی شبکه بلاک چین ثبت می‌شوند. این موضوع سرعت معاملات را در صرافی‌های متمرکز به نحو چشمگیری افزایش خواهد داد.
اگرچه این مکانیسم ساده، معاملات سریع و نقدینگی قابل‌قبولی را فراهم می‌کند، اما ایرادات مهمی هم دارد؛ از جمله اینکه کنترل دارایی‌های کاربران به‌صورت امانی در اختیار صرافی‌ها بوده و مدیریت این صرافی‌ها نیز کاملاً متمرکز و آسیب‌پذیر است.
صرافی‌های غیرمتمرکز با هدف رفع ایرادات صرافی‌های متمرکز ایجاد شدند. این پروتکل‌ها با استفاده از قراردادهای هوشمند متن‌باز، تبدیلات ارزهای دیجیتال را به‌صورت درون‌زنجیره‌ای انجام می‌دهند. بنابراین امکان دستکاری در بازار این صرافی‌های به حداقل خواهد رسید. همچنین برای استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز، نیازی به انتقال دارایی به کیف پول‌های امانی نیست؛ بلکه هر کاربر می‌تواند کیف پول خود را مستقیماً به قرارداد هوشمند متصل کرده و با آن تعامل داشته باشد؛ درحالی که کنترل دارایی‌ها در اختیار کاربر خواهد بود.
اولین پروتکل‌های صرافی غیرمتمرکز بر روی بلاک چین اتریوم ایجاد شدند. یونی سواپ (Uniswap)، سوشی سواپ (Sushiswap) و بَلِنسر (Balancer) از جمله مشهورترین این پروتکل‌ها هستند. این پلتفرم‌ها رفته‌رفته سهم قابل‌توجهی از معاملات ارزهای دیجیتال را در اختیار گرفته و در کنار سایر پروژه‌های دیفای، ترافیک عظیمی را بر روی شبکه اتریوم ایجاد کرده‌اند.
اما در سال‌های اخیر، به‌دلیل مقیاس‌پذیری پایین بلاک چین اتریوم، کارمزد معاملات بر روی این پلتفرم‌ها به‌شکل سرسام‌آوری افزایش یافته و در برخی موارد به چند صد دلار هم رسید؛ این موضوع باعث شد که استفاده از این پلتفرم‌ها برای بسیاری از کاربران، صرفه اقتصادی نداشته باشد. در این شرایط، پروژه‌های مشابهی مانند پنکیک سواپ بر روی بلاک چین‌های مقیاس‌پذیرتر ایجاد شدند که با کاهش کارمزد‌ها و افزایش سرعت معاملات، سعی در بهبود عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز دارند.
پنکیک سواپ چیست و چگونه کار می‌کند؟
پنکیک سواپ (Pancakeswap)، یک پلتفرم صرافی غیرمتمرکز در شبکه بایننس اسمارت چین است که از لحاظ عملکرد، شباهت‌های زیادی به پلتفرم یونی سواپ (بر روی شبکه اتریوم) دارد. این پلتفرم در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۰ (۳۰ شهریور ۱۳۹۹) راه‌اندازی شد و در مدت زمان اندکی، میانگین حجم معاملات روزانه آن به حدود ۷۰۰ میلیون دلار رسید. در نمودار زیر، می‌توانید حجم بازار و نقدینگی این دو صرافی را با هم مقایسه کنید:
مقایسه آماری پنکیک سواپ و یونی سواپ
همان طور که گفتیم، در صرافی پنکیک سواپ (برخلاف صرافی‌های متمرکز) خبری از دفتر سفارشات خریدوفروش در میان نیست. همچنین معاملات میان خریداران و فروشندگان در این پلتفرم، به‌صورت همتا‌به‌همتا انجام نمی‌شود. پنکیک سواپ نیز مانند یونی سواپ، برای مدیریت معاملات، از استخرهای نقدینگی و مکانیسم بازارساز خودکار استفاده می‌کند.
در ادامه این قسمت، مفاهیم و سازوکار عملکرد عناصر اصلی پلتفرم پنکیک سواپ، شامل استخرهای نقدینگی، بازارساز خودکار و توکنهای کیک (CAKE) را توضیح خواهیم داد.
استخر نقدینگی چیست؟
استخر نقدینگی (Liquidity Pool)، فضایی مجازی است که افراد می‌توانند با سپرده‌گذاری جفت‌ارزهای دلخواه خود در آن، نقدینگی لازم برای مبادلات توکن‌ها را فراهم کنند. افرادی که توکنهای خود را در استخرهای نقدینگی سپرده‌گذاری می‌کنند، اصطلاحاً تأمین‌کننده نقدینگی (Liquidity Provider) نامیده می‌شوند. هربار که کاربران پنکیک سواپ تبدیلی را انجام می‌دهند، کارمزدی را برای آن پرداخت می‌کنند که بخش زیادی از این کارمزد، به‌عنوان مشوق مالی به تأمین‌کنندگان نقدینگی اختصاص می‌یابد.
در این روش، کاربران به‌جای معامله مستقیم با یکدیگر، توکنهای خود را با توکنهای موجود در استخرها مبادله کرده و قراردادهای هوشمند، نقش واسطه میان کاربران و استخرهای نقدینگی را ایفا می‌کنند.
هر فرد می‌تواند با مشارکت در استخرهای نقدینگی پنکیک سواپ و تأمین نقدینگی یک جفت توکن (مثلاً BNB/CAKE) به‌میزان برابر، در این فرایند نقش ایفا کند. این افراد در ازای سپرده‌گذاری دارایی‌های خود در استخرهای نقدینگی، توکنهای مخصوص استخرها (LP token) را دریافت می‌کنند. توکنهای LP این امکان را ایجاد می‌کنند که افراد در هر زمان دلخواه، سپرده خود را پس گرفته و از این پلتفرم خارج کنند.
همچنین استفاده از توکنهای LP، روش مناسبی برای توزیع درآمدها (کارمزد مبادلات) بین تأمین‌کنندگان نقدینگی است. می‌توان مکانیسم توزیع درآمدها را با یک مثال دقیق‌تر توضیح داد. به‌عنوان مثال استخر WBNB/BNB را در نظر بگیرید:
فرض کنید ۱۰ توکن LP، نماینده ۱۰ توکن BNB و ۱۰ توکن WBNB هستند.در این صورت هر توکن LP، معادل ۱ توکن BNB به علاوه یک توکن WBNB خواهد بود.شخصی ۱۰ توکن WBNB را با ۱۰ توکن BNB مبادله می‌کند و ۰.۱۷٪ از ارزش معامله به‌عنوان کارمزد تبادل کسر می‌شود. بنابراین اکنون در استخر، ۲۰ توکن WBNB و ۰.۰۱۷ توکن BNB داریم.شخص دیگری ۱۰ توکن BNB را با ۱۰ توکن WBNB مبادله می‌کند. با درنظر گرفتن کارمزد مبادله، اکنون در استخر، ۱۰.۰۱۷ توکن BNB و ۱۰.۰۱۷ توکن WBNB داریم.حالا هر توکن LP معادل ۱.۰۰۱۷ توکن BNB و ۱.۰۰۱۷ توکن WBNB خواهد بود.
این فرایند در تمامی مبادلات تکرار می‌شود و به این ترتیب، سود ناشی از تأمین نقدینگی، در توکنهای LP ذخیره شده و در هنگام تبدیل آنها به توکنهای واقعی، قابل برداشت خواهد بود.
با توجه به آنچه که درباره استخرهای تأمین نقدینگی یاد گرفتیم، سؤال بعدی اینجاست که وقتی مفهوم دفتر سفارشات را به‌طور کلی از یک صرافی حذف کنیم، قیمت‌ها چگونه تعیین خواهند شد؟ در اینجا مکانیسم بازارساز خودکار وارد عمل می‌شود.
بازارساز خودکار چیست؟
بازارساز خودکار یا AMM (Automated Market Maker) نوعی پروتکل خودکار برای قیمت‌گذاری دارایی‌هاست. در این پروتکل، به‌جای استفاده از دفتر سفارشات، یک الگوریتم ریاضی مبتنی بر عرضه و تقاضا، قیمت دارایی‌های موجود در استخرها را تعیین می‌کند.
هریک از استخرهای نقدینگی پنکیک سواپ، شامل یک جفت‌ارز (یعنی دو توکن مختلف) هستند که بازارساز خودکار، بر اساس نسبت وزنی این دو دارایی در استخر، ارزش آنها را نسبت به یکدیگر تعیین می‌کند.
برای فهم بهتر این مکانیسم، جفت‌ارز BNB/USDT را درنظر بگیرید. اگر تعداد BNB را X، تعداد استیبل کوین BUSD را Y و حجم نقدینگی استخر موردنظر را K در نظر بگیریم، در فرمول X * Y = K مقدار K همیشه ثابت خواهد بود. بنابراین پروتکل بازارساز خودکار، قیمت X و Y را به‌گونه‌ای تعیین می‌کند که در فرمول بالا، K ثابت بماند.
برای فهم بهتر این فرایند، به مثال زیر توجه کنید:
موجودی BNB استخر: ۱۰۰ واحد
موجودی BUSD استخر: ۲۰٬۰۰۰ واحد
کارمزد معامله: ۰.۲٪
حالا حجم نقدینگی استخر (K در فرمول بالا) و نسبت BNB به BUSD، به‌صورت زیر تعیین می‌شود:
K = ۲۰٬۰۰۰ * ۱۰۰ = ۲٬۰۰۰٬۰۰۰
BNB/BUSD: ۲۰٬۰۰۰ / ۱۰۰ = ۲۰۰
جزئیات تراکنش تبدیل توکن‌ها در این استخر، به این صورت خواهد بود:
فرزاد قصد دارد ۱۰ BNB را به استیبل کوین BUSD تبدیل کند.
کارمزد پرداختی برای تبدیل: 0.02BNB
بنابراین موجودی هر توکن در استخر، در حین تراکنش، به‌شرح زیر خواهد بود:
BNB: ۱۰۰ + ۱۰ – ۰.۰۲ = ۱۰۹.۹۸
BUSD: ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ / ۱۰۹.۹۸ = ۱۸٬۱۸۵.۱۲
مقدار BUSD دریافتی فرزاد این‌گونه تعیین می‌شود:
دریافتی فرزاد BUSD = BUSD موجودی اولیه – BUSD موجود ثانویه
دریافتی فرزاد BUSD = ۲۰٬۰۰۰ – ۱۸٬۱۸۵.۱۲ = ۱٬۸۱۴.۸۸
و در نهایت با توجه به موجودی جدید BNB و BUSD در استخر، مقدار K و نسبت جدید BNB به BUSD به‌صورت زیر تعیین می‌شود:
K = ۱۸٬۱۸۵.۱۲ * ۱۰۹.۹۸ = ۱,۹۹۹,۹۹۹.۴۹۷۶ ~ ۲٬۰۰۰٬۰۰۰
BNB/BUSD: ۱۸٬۱۸۵.۱۲ / ۱۰۹.۹۸ = ۱۶۵.۳۴
همان طور که دیدید، با فروش BNB به استخر BNB/BUSD، در نهایت نقدینگی BNB در استخر افزایش و نقدینگی BUSD کاهش می‌یابد. با برهم‌خوردن تعادل نقدینگی این جفت معاملاتی، قیمت BNB (برحسب BUSD) کاهش یافته و قیمت BUSD (برحسب BNB) افزایش خواهد یافت. همچنین در صورت خرید BNB از این استخر، تعادل استخر به نفع BUSD بر هم می‌خورد و این‌بار، قیمت BNB افزایش خواهد یافت. این تقریباً همان کاری است که بازارساز خودکار انجام می‌دهد.
این پدیده (یعنی تغییر قیمت‌ها بر اثر خریدوفروش) که اصطلاحاً لغزش قیمت (Price Slippage) نامیده می‌شود، در صرافی‌های غیرمتمرکز پدیده‌ای مرسوم است و به دو عامل حجم معامله و حجم نقدینگی استخر بستگی دارد. هرچقدر که نقدینگی استخر بیشتر باشد، لغزش قیمت کمتر خواهد بود و از سوی دیگر، هرچقدر که حجم معامله بیشتر باشد، باعث لغزش بیشتر قیمت خواهد شد.
البته در صرافی‌های متمرکز و مدل‌های مبتنی بر دفتر سفارشات نیز، پدیده لغزش قیمت وجود دارد. به‌عنوان مثال، در یک صرافی متمرکز، اگر حجم سفارش خرید فردی بالا باشد، به ناچار باید از فهرست سفارشات فروش، تا زمان تکمیل خرید خود تمام سفارشات فروش را بخرد.
صرافی‌های غیرمتمرکز این موضوع را با افزودن قابلیتی که حداکثر مقدار لغزش قیمت را مشخص می‌کند کنترل می‌کنند. این پارامتر به شکل درصدی بیان می‌شود و نشان‌دهنده درصد تفاوت نسبت به قیمت نمایش داده شده است.
توکن کیک (CAKE) چیست و چه نقشی در پلتفرم پنکیک سواپ دارد؟
وقتی وارد پنکیک سواپ می‌شوید، بیش از هرچیز، احساس وارد شدن به یک شهربازی غیرمتمرکز را دارید. امکانات و بخش‌های مختلف پنکیک سواپ مانند تبادل ارزها، تأمین نقدینگی، کشت سود، استخرهای Syrup، و لاتاری درست مانند وسایل یک شهربازی کنار هم چیده شده‌اند و هریک از آنها کاربر را وسوسه می‌کند که از بقیه قسمت‌ها هم استفاده کند و در آخر شانس خود را در لاتاری امتحان کند. توکن کیک (CAKE)، بلیط ورود به این شهربازی است که امکان استفاده از بخش‌های مختلف اکوسیستم پنکیک سواپ را فراهم می‌کند.
اما اگر یک تعریف علمی‌تر و اصولی‌تر از توکن کیک بخواهید، می‌توانیم آن را این‌گونه تعریف کنیم:
کیک، توکن اصلی پلتفرم پنکیک سواپ است که هدف اولیه آن، ایجاد انگیزه مالی برای تأمین‌کنندگان نقدینگی در این صرافی است؛ علاوه بر این، توکن کیک، امکان استفاده از سایر قابلیت‌های پنکیک سواپ را نیز فراهم می‌کند. این توکن بر بستر شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) و تحت استاندارد BEP20 ایجاد شده است.
توکن کیک را به چند روش می‌توان به دست آورد:
کشت سود (yeald farming) در فارم‌های پنکیک سواپسهام‌گذاری در استخرهای Syrup پنکیک سواپبرنده شدن در لاتاری پنکیک سواپ خرید از صرافی‌هانمودار قیمت توکن Cake
در زمان نگارش این مقاله، توکن کیک با قیمت ۲۷ دلار و حجم بازار ۴.۳ میلیارد دلار، در رتبه ۳۵ بازار ارزهای دیجیتال جای گرفته است. در حال حاضر، توکن کیک محدودیت عرضه ندارد و شاید در نگاه اول بتوان آن را یک توکن تورمی تلقی کرد. اگرچه جامعه کاربران این موضوع را یک نگرانی توصیف می‌کنند، اما توسعه‌دهندگان پنکیک سواپ دلیل مناسبی برای وضع نکردن سقف عرضه این توکن دارند: ایجاد انگیزه برای تأمین‌کنندگان نقدینگی پنکیک سواپ.
در عوض، پروتکل پنکیک سواپ از راهکارهایی استفاده می‌کند که در بلندمدت، کیک را به یک توکن ضدتورمی تبدیل کند. اولین راهکار، کاهش نرخ عرضه است؛ بر همین اساس، پروتکل کیک اخیراً تعداد توکنهای تولیدشده در هر بلاک را از ۴۰ به ۲۵ کاهش داده است. راهکار دوم نیز سوزاندن توکن‌ها طی یک برنامه منظم هفتگی است؛ به این معنی که هر هفته، تعدادی از توکن‌ها (مثلاً ۱۰ درصد از توکنهای خرج‌شده برای بلیط‌های لاتاری) به یک آدرس غیرقابل دسترسی ارسال شده و از گردش خارج می‌شوند.
به‌طور کلی، کاربردهای فعلی توکن کیک را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
۱- تأمین نقدینگی جفت‌ارزهای مرتبط با Cake در صرافی پنکیک سواپ، به‌منظور کسب درآمد از کارمزد معاملات (و سهامگذاری توکنهای LP برای دریافت کیک بیشتر)
۲- سهامگذاری در استخرهای Syrup برای کسب توکنهای اکوسیستم بایننس اسمارت چین
۳- خرید بلیط‌های لاتاری و شرکت در بخت‌آزمایی برای دریافت جایزه (توکنهای کیک بیشتر)
۴- ایجاد پروفایل در پنکیک سواپ و ضرب توکنهای NFT
۵- مشارکت در حاکمیت اکوسیستم پنکیک سواپ از طریق رأی‌دهی به پروپوزال‌های بهبود شبکه
معرفی قابلیت‌ها و بخش‌های مختلف پلتفرم پنکیک سواپ
در این بخش، شما را با قسمت‌های مختلف پلتفرم پنکیک سواپ و انواع قابلیت‌های آن آشنا می‌کنیم تا دیدی کلی و جامع نسبت به این پلتفرم داشته باشید. در ادامه این مقاله، نحوه کار با بخش‌های مختلف پنکیک سواپ را یاد می‌گیرید.
صفحه اصلی (Home)
اگر وارد صفحه اصلی (Home) شوید، می‌توانید اطلاعات کلی از فعالیت‌های خودتان و اطلاعاتی از وضعیت توکن کیک و پلتفرم پنکیک سواپ به دست آورید. به‌عنوان مثال وضعیت سپرده‌گذاری در فارم‌های پنکیک سواپ، مقدار کیک‌هایی که بدست آورده‌اید یا در کیف پول خود دارید، تعداد لاتاری‌هایی که تاکنون برنده شده‌اید و همچنین توکنهای جدیدی که با سپرده‌گذاری در استخرهای پنکیک سواپ به دست می‌آورید، مشخص شده است.
همچنین اطلاعات کلی مانند مجموع ارزش دارایی‌های قفل‌شده در پنکیک سواپ (TVL)، تعداد کل توکنهای عرضه‌شده و توکنهای سوزانده‌شده، در صفحه home نمایش داده می‌شوند. با استفاده از منوی سمت چپ صفحه، می‌توانید وارد سایر بخش‌های این پلتفرم شوید.
صفحه اصلی پلتفرم پنکیک سواپ
ترید (Trade)
بخش ترید، شامل سه ماژول تحت عنوان سواپ (Swap)، لیکوییدیتی (Liquidity) و بریج (Bridge) است. برای تبدیل توکن‌ها از بخش سواپ و برای تأمین نقدینگی استخرهای پنکیک سواپ از بخش لیکوییدیتی استفاده می‌کنیم. همچنین بخش بریج، مکانی برای انتقال ارزهای دیجیتال از شبکه‌های بومی به شبکه بایننس اسمارت چین است.
بخش سواپ در صرافی پنکیک سواپ
فارم‌ها (Farms)
در بخش فارم‌های پنکیک سواپ می‌توانید توکنهای LP حاصل از تأمین نقدینگی استخرها را سپرده‌گذاری کنید، تا بر اساس نرخ بهره مشخص سالیانه (APR) سود دریافت کنید. در واقع فارم‌های پنکیک سواپ مکانی برای کشت سود هستند و به تأمین‌کنندگان نقدینگی، انگیزه‌ای مضاعف برای تأمین نقدینگی استخرهای این صرافی می‌دهند.
فارم‌های کشت سود در صرافی پنکیک سواپ
وقتی توکنهای LP خود را در فارم‌های مربوطه سپرده‌گذاری می‌کنید، در حقیقت تعهد می‌دهید که توکنهای اصلی را از استخرهای نقدینگی خارج نکنید و در ازای آن توکن Cake پاداش بگیرید.
استخرهای شربت (Syrup Pools)!
شاید خیلی سخاوتمندانه (و واقعاً استخر شربت) به نظر برسد اگر بگوییم با سهامگذاری توکنهای کیک در این قسمت، می‌توانید توکنهای جدید اکوسیستم بایننس اسمارت چین (به علاوه خود توکن کیک) را با APR قابل‌توجهی دریافت کنید. اما درواقع این پروژه‌های جدید، با اختصاص بخشی از توکنهای خود به سهام‌گذاران توکن کیک، پذیرش عمومی توکنهای خود را سرعت می‌بخشند.
استخرهای Syrup
بخت‌آزمایی (Lottery)
کاربران پنکیک سواپ می‌توانند با استفاده از توکنهای CAKE، در قرعه‌کشی بخت‌آزمایی این پلتفرم شرکت کنند. افراد می‌توانند با هر توکن کیک، یک بلیط بخت‌آزمایی دریافت کنند. عملکرد این بخش به این صورت است که بخشی از توکنهای واریز شده به‌عنوان جایزه به دارندگان بلیط داده شده و بخشی از آنها هم سوزانده می‌شود.
بخش لاتاری پنکیک سواپ
پروفایل شخصی (Your Profile)
در این بخش می‌توانید با خرج‌کردن ۱.۵ توکن کیک، برای خود یک تصویر پروفایل یکتا بخرید و سپس با انتخاب یک نام کاربری، پروفایل شخصی خود را تکمیل کنید. تصاویر پروفایل از میان Collectibleها که هرکدام یک توکن NFT هستند انتخاب می‌شوند. بعد از تنظیم پروفایل شخصی، در آینده می‌توانید سایر Collectibleها را خریداری کرده و به پروفایل خود اضافه کنید.
تکمیل پروفایل شخصی در پنکیک سواپ
آموزش کار با پنکیک سواپ
بسیار خب؛ حالا که با کلیات پلتفرم پنکیک سواپ و مکانیسم عملکرد آن آشنا شده‌اید، می‌توانیم به سراغ آموزش گام‌به‌گام استفاده از انواع قابلیت‌های این پلتفرم برویم. ابتدا از آدرس pancakeswap.finance وارد اپلیکیشن پنکیک سواپ شوید.
دقت داشته باشید که برای استفاده از اپلیکیشن‌های دیفای، از آدرس اینترنتی صحیح استفاده کنید؛ زیرا کلاهبرداران این حوزه با جعل این وب‌سایت‌ها و استفاده از آدرس‌های مشابه آدرس اصلی، در صدد انجام حملات فیشینگ و کلاهبرداری از کاربران هستند. برای اینکه همیشه از صحت آدرس‌ها مطمئن باشید، آدرس اپلیکیشن‌های موردنظر خود را از وب‌سایت کوین مارکت کپ (Coinmarketcap.com) پیدا کرده و آنها را در مرورگر خود ذخیره (bookmark) کنید.
آموزش اتصال کیف پول به پنکیک سواپ
بعد از ورود به پنکیک سواپ، کیف پول خود را به این پلتفرم متصل کنید. برای این کار، بر روی connect کلیک کرده و از میان کیف پول‌های پشتیبانی‌شده، یک کیف پول را انتخاب کنید.
اگر می‌خواهید از کیف پول‌های موبایلی استفاده کنید، کیف پول‌های تراست والت (Tust wallet) یا سیف پال (Safepal) را پیشنهاد می‌کنیم. اما اگر می‌خواهید در فضای دسکتاپ کار کنید و از افزونه‌های کیف پول مرورگر کروم استفاده کنید، پیشنهاد ما کیف پول متامسک (Metamask) یا بایننس چین والت (Binance chain wallet) است.
اتصال کیف پول به پلتفرم پنکیک سواپ
بایننس چین والت کیف پولی کاملاً مشابه متامسک است که از بلاک چین‌های اتریوم، بایننس چین و بایننس اسمارت چین پشتیبانی می‌کند. اما ما در این مقاله، کیف پول متامسک را انتخاب کرده و نحوه اتصال آن به بایننس اسمارت چین را آموزش خواهیم داد.
آموزش اتصال کیف پول متامسک به شبکه بایننس اسمارت چین
اغلب کاربران، متامسک را به‌عنوان یک کیف پول اختصاصی برای شبکه اتریوم می‌شناسند. اما از آنجا که معماری بایننس اسمارت چین، قابلیت سازگاری با شبکه اتریوم را دارد، می‌توان کیف پول متامسک را به این شبکه نیز متصل کرد.
ابتدا لازم است که پلاگین متامسک را دانلود کرده و نصب کنید. اگر از مراحل راه‌اندازی و نصب متامسک اطلاعی ندارید مقاله «آموزش کامل کیف پول متامسک (MetaMask)» را مطالعه کنید. سپس لازم است که تغییرات زیر را در تنظیمات آن اعمال کنید تا با شبکه بایننس اسمارت چین منطبق شده و به پلتفرم پنکیک سواپ متصل شود.
پس از نصب و فعال‌سازی متامسک، ابتدا وارد منوی گوشه سمت راست شده سپس وارد گزینه تنظیمات (setting) شوید.سپس وارد تب Networks شوید و در این قسمت بر روی Add Network کلیک کنید.حالا وارد صفحه‌ای می‌شوید که باید اطلاعات زیر را در آن وارد کنید.
Network Name: Smart Chain
New RPC URL: https://bsc-dataseed.binance.org/
ChainID: ۵۶
Symbol: BNB
Block Explorer URL: https://bscscan.com
سپس این اطلاعات را ذخیره کنید. در نهایت امکان اتصال این کیف پول از طریق DAppها به بایننس اسمارت چین فراهم خواهد شد.
درست مانند اپلیکیشن‌های دیفای شبکه اتریوم که کارمزد آنها با اتر (ETH) پرداخت می‌شود، در شبکه بایننس اسمارت چین، کارمزد تمامی تراکنش‌ها با ارز دیجیتال بایننس کوین (BNB) پرداخت خواهد شد. پس قبل از هرچیز، ابتدا مقداری ارز BNB به کیف پولتان انتقال دهید.
همیشه این نکته مهم را به یاد داشته باشید که توکنهای شبکه بایننس اسمارت چین، برمبنای استاندارد BEP20 ایجاد شده‌اند و نباید آنها را با استاندارد BEP2 که متعلق به شبکه بایننس چین است اشتباه گرفت. بنابراین در هنگام استفاده از اپلیکیشن‌های بایننس اسمارت چین، برای انتقال BNB (یا هر یک از توکنهای دیگر) به کیف پول متامسک، دقت کنید که شبکه انتقال را بر روی حالت BEP20 قرار دهید.
در تصویر زیر، نحوه انتقال توکن BNB از صرافی بایننس به کیف پول متامسک را مشاهده می‌کنید.
آموزش تبادل توکن‌ها در صرافی پنکیک سواپ
ابتدا از منوی سمت چپ گزینه Trade و سپس گزینه Exchange را انتخاب کنید. سپس توکنی که قصد تبدیل آن را دارید انتخاب کرده و توکن دوم مدنظر خود را هم انتخاب کنید. به‌عنوان مثال در اینجا قصد داریم توکن BNB را به Cake تبدیل کنیم. با تعیین مقدار یکی از دو توکن، مقدار توکن دیگر (بر اساس الگوریتم بازارساز خودکار) به‌صورت تخمینی نمایش داده می‌شود.
همان طور که می‌بینید جزئیات این تبدیل (در کادر سبزرنگ) مشخص شده است. در اینجا هریک از پارامتر‌ها و مفهوم آن را بررسی می‌کنیم.
حداقل دریافتی (Minimum recived): نشان‌دهنده حداقل توکن کیک دریافتی (یا توکن ثانویه‌ای که شما انتخاب کرده‌اید) است. به این معنی که اگر لغزش قیمت به اندازه‌ای باشد که توکن کیک دریافتی کمتر از این مقدار باشد، تبدیل خودبه‌خود لغو می‌شود.اثر قیمت (Price Impact): نشان‌دهنده تأثیر تبدیل شما، بر قیمت دارایی است. همان طور که پیش‌تر هم توضیح دادیم، هر تبدیل، باعث لغزش قیمت دارایی‌های موجود در استخر خواهد شد. بنابراین، این پارامتر اختلاف قیمت فعلی بازار و قیمت تخمینی در معامله شما را نمایش می‌دهد.کارمزد تأمین‌کنندگان نقدینگی (Liquidity Provider Fee): برای هر مبادله‌ای که در پنکیک سواپ انجام می‌دهید، ۰.۲٪ از ارزش مبادله را به‌عنوان کارمزد پرداخت می‌کنید (این مفهوم با کارمزد تراکنش در شبکه تفاوت دارد). ۰.۱۷٪ از این مبلغ، به تأمین‌کنندگان نقدینگی اختصاص می‌یابد و ۰.۳٪ از آن، به خزانه پنکیک سواپ واریز شده و طبق برنامه‌ریزی سوزانده می‌شود.
بعد از بررسی جزئیات تراکنش، می‌توانیم (از قسمت مشخص‌شده با دایره قرمزرنگ) وارد تنظیمات تراکنش شده و برخی از پارامتر های تبادل را به‌صورت دستی تنظیم کنیم که در نهایت بر چگونگی تبدیل توکن‌ها اثرگذار خواهند بود.
پارامتر‌های قابل‌تنظیم در این قسمت، شامل موارد زیر است:
تحمل لغزش قیمت (slippage tolerance): این عامل حداکثر میزان نوسان قیمت را در طول تبدیل تعیین خواهد کرد. به‌عنوان مثال اگر ۰.۵ ٪ را انتخاب کنید، حداکثر نوسان ممکن در طول تبادل، ۰.۵ ٪ خواهد بود و اگر نوسان قیمت بیش از این مقدار باشد، تراکنش برگشت داده خواهد شد. توجه داشته باشید که تغییر میزان تحمل لغزش قیمت، در نهایت بر روی حداقل دریافتی (که پیش‌تر توضیح دادیم) تأثیر خواهد گذاشت.مهلت انجام تراکنش (Transaction deadline): در اینجا می‌توانید حداکثر زمان انجام تراکنش را مشخص کنید. این عدد به‌طور پیش‌فرض روی ۲۰ دقیقه تنظیم شده است؛ به این معنی که اگر تراکنش تا ۲۰ دقیقه انجام نشود، لغو خواهد شد.
در نهایت بر روی Swap کلیک کنید. در اینجا بار دیگر اطلاعات کلی تراکنش به‌صورت خلاصه نمایش داده می‌شود. مجدداً همه چیز را بررسی کنید و بر روی Confirm Swap کلیک کنید.
در مرحله بعد، باید تراکنش را از کیف پول متامسک خود تأیید کنید. همان طور که در تصویر زیر می‌بینید، مبلغ تراکنش، میزان کارمزد و مجموع پرداختی مشخص شده است. در اینجا می‌توانید با تغییر عدد Gas Fee، میزان کارمزد پرداختی را تغییر دهید، اما در نظر داشته باشید که کارمزدهای شبکه بایننس اسمارت چین به‌طور کلی بسیار کم است و ضرورتی برای این کار نیست.
با کلیک بر روی Confirm، تراکنش شما به شبکه ارسال شده و در عرض چند ثانیه تأیید و نهایی خواهد شد. حالا اگر یک‌بار دیگر موجودی کیف پول خود را چک کنید، خواهید دید که تبدیل موردنظر انجام شده است.
آموزش تأمین نقدینگی در صرافی پنکیک سواپ
برای تأمین نقدینگی توکن‌ها در استخرهای پنکیک سواپ، روی تب Liquidity و سپس بر روی گزینه Add liquidity کلیک کنید.
حالا از منو‌های کشویی، توکنهای موردنظر برای تأمین نقدینگی را انتخاب کنید.
دقت داشته باشید که برای تأمین نقدینگی یک جفت‌ارز، باید هر دو توکن در کیف پول شما موجود باشد. همچنین مقدار سپرده‌گذاری هر توکن را باید به‌گونه‌ای تعیین کنید که ارزش دلاری آنها با هم برابر باشد.
در اینجا ما توکنهای BNB و Cake را برای تأمین نقدینگی انتخاب کرده‌ایم.
هربار که توکن جدیدی را برای تأمین نقدینگی انتخاب می‌کنید، باید از طریق کیف پول خود، دسترسی قرارداد هوشمند به این توکن را فعال کنید. این فرایند برای هر توکن یک بار انجام خواهد شد و بعد از آن، دیگر نیازی به فعال‌سازی نخواهد بود. برای این کار، بر روی Approve CAKE کلیک می‌کنیم. سپس اعلانی از کیف پول متامسک (مانند تصویر زیر) باز می‌شود که در آن، جزئیات تراکنش اتصال قرارداد هوشمند به توکنهای Cake نمایش داده شده است.
با تأیید این تراکنش، توکنهای Cake به قرارداد هوشمند متصل می‌شوند و می‌توانید آنها را به استخر BNB/Cake واریز کنید.
در اینجا تعداد توکنهای LP دریافتی در ازای این تأمین نقدینگی نمایش داده شده است. با کلیک بر روی Confirm Supply، بار دیگر باید وارد کیف پول شده و تراکنش مربوط به قفل‌کردن توکن‌ها در قرارداد هوشمند را تأیید کنید.
با انجام این تراکنش، توکنهای LP به کیف پول شما واریز خواهند شد. این توکن‌ها نماینده دارایی‌های شما در استخرهای نقدینگی هستند و هر زمان که بخواهید می‌توانید با بازگرداندن این توکن‌ها، موجودی خود را برداشت کنید.
اگر بار دیگر موجودی کیف پول خود را چک کنید، خواهید دید که توکنهای LP به کیف پول شما واریز شده است.
حالا با استفاده از توکنهای LP که از این سپرده‌گذاری به دست آورده‌اید، می‌توانید در فرایند کشت سود پنکیک سواپ هم شرکت کنید (که در قسمت بعدی آن را توضیح خواهیم داد). اما در صورتی که می‌خواهید دارایی خود را از استخر خارج کنید، باید مراحل زیر را دنبال کنید.
ابتدا از قسمت Trade، وارد تب Liquidity شوید. در اینجا سپرده‌گذاری‌های قبلی شما تحت‌عنوان Your Liquidity نمایش داده می‌شود. در اینجا، جفت‌ارزی که می‌خواهید برداشت کنید را انتخاب کنید. اگر می‌خواهید سپرده‌گذاری خود را افزایش دهید بر روی Add و اگر می‌خواهید سپرده خود را برداشت کنید، بر روی Remove کلیک کنید.
در صفحه Remove Liquidity، میزان برداشت را مشخص کرده و بر روی Approve کلیک کنید. سپس در کیف پول خود این درخواست را امضا کرده و در نهایت بر روی گزینه Remove کلیک کنید.
در نهایت با تأیید این فرایند و انجام تراکنشی دیگر از کیف پول، توکنهای LP به قرارداد هوشمند بازگشته و توکنهای سپرده‌گذاری‌شده را در کیف پول خود دریافت خواهید کرد.
آموزش کشت سود (Yield Farming) در پنکیک سواپ
کشت سود (Yield Farming) این امکان را به شما می‌دهد که منابع مالی خود را در قبال گرفتن پاداش یا سود، سهامگذاری یا استیک (Stake) کنید. شما می‌توانید پاداشهای خود را دوباره برای سود مرکب سپرده کنید، یا حتی آن را بین پروتکل‌های مختلف (برای گرفتن سود بیشتر) انتقال دهید. اما نباید فراموش کنید که با این کار خود را در معرض از دست رفتن سرمایه به‌دلیل نوسانات قیمت قرار می‌دهید. پس در صورتی که با پلتفرم‌های دیفای به طور کامل آشنا نیستید انجام این کار به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.
برای کشت سود در پنکیک سواپ، ابتدا باید توکنهای LP استخرهای نقدینگی را در اختیار داشته باشید. سپس با سپرده‌گذاری این توکن‌ها در فارم‌های مربوطه، طبق APR مشخص‌شده، توکنهای Cake پاداش می‌گیرید.
برای شروع، از منوی سمت چپ، گزینه Farms را انتخاب کنید. در صفحه Farms، تمامی فارم‌های پنکیک سواپ به‌همراه جزئیات کشت سود، مشخص شده‌اند. برای مشاهده جزئیات هر فارم، بر روی آن کلیک کنید.
گزینه APR که در تصویر بالا با فلش قرمزرنگ مشخص شده است، نشان‌دهنده نرخ سود سالانه این فارم است. بر روی آن کلیک کنید تا جزئیات بیشتری را مشاهده کنید.
همان طور که می‌بینید، در اینجا نرخ سود روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه در ازای هر ۱۰۰۰ دلار سپرده، مشخص شده است. حال به صفحه اصلی بازگردید و در فارم مورد نظر خود (فارمی که توکنهای LP آن را دارید)، بر روی گزینه Stake LP کلیک کنید.
در اینجا تعداد توکنهای LP که می‌خواهید سپرده‌گذاری کنید را مشخص کرده و بر روی Confirm کلیک کنید. سپس تراکنش مربوط به قفل‌کردن توکنهای LP در قرارداد هوشمند را از طریق کیف پول خود امضا و تأیید کنید. با تأیید تراکنش، توکنهای LP شما در فارم مربوطه قفل شده و فرایند کشت سود آغاز خواهد شد.
حالا از صفحه Farms، می‌توانید وضعیت سپرده‌گذاری خود و میزان سود کسب شده را مدیریت کنید. در قسمت Earned (کادر سبزرنگ در تصویر بالا) درآمدی که تا این لحظه کسب کرده‌اید مشخص شده است. با کلیک بر روی گزینه‌های + و – می‌توانید سپرده‌گذاری خود را افزایش داده، یا آن را آزاد کنید. همچنین با کلیک بر روی گزینه Harvest، می‌توانید درآمد کشت سود خود (یعنی توکنهای Cake به دست آمده) را برداشت کرده و به کیف پولتان انتقال دهید.
توجه داشته باشید، تا زمانی که توکنهای LP خود را در فارم کشت سود قفل کرده باشید، نمی‌توانید توکنهای سپرده‌گذاری‌شده در استخر نقدینگی را برداشت کنید. برای برداشت توکن‌ها، لازم است ابتدا توکنهای LP را آزاد کنید.
آموزش استفاده از استخرهای Syrup در پلتفرم پنکیک سواپ
کاربران می‌توانند با سپرده‌گذاری توکنهای Cake در استخرهای Syrup، توکنهای جدید اکوسیستم بایننس اسمارت چین را با نرخ سود مشخصی پاداش بگیرند. با مشاهده اطلاعات هر استخر می‌توانید استخر مدنظر خود را انتخاب کنید. هر استخر نرخ سود سالیانه متفاوتی ارائه می‌دهد؛ اما بهتر این است که استخری را انتخاب کنید که از آینده آن توکن اطمینان داشته باشید. این قسمت ریسک کمتری نسبت به بخش فارم دارد اما همچنان شامل سایر ریسک‌ها می‌شود.
برای شروع این فرایند، از منوی سمت چپ گزینه Pools را انتخاب کنید.
در صفحه Pools توکن موردنظر خود را انتخاب کرده و بر روی Approve Cake کلیک کنید. با این کار، به قرارداد هوشمند مخصوص هر استخر، اجازه می‌دهید که به توکنهای کیک موجود در کیف پول شما دسترسی داشته باشد. به عنوان مثال در اینجا، استخر توکن XED را انتخاب کرده‌ایم.
بعد از تأیید دسترسی قرارداد هوشمند به توکنهای کیک (تصویر شماره ۱) وارد استخر XED شده و بر روی علامت + کلیک می‌کنیم (تصویر شماره ۲). سپس تعداد توکنهای Cake را برای سپرده‌گذاری مشخص کرده و بر روی Confirm کلیک می‌کنیم (تصویر پایین).
حالا توکنهای Cake ما با موفقیت در استخر XED استیک شده و بر اساس APR مشخص‌شده، توکنهای XED را دریافت خواهیم کرد. برای برداشت توکنهای XED بر روی Harvest، برای افزایش استیکینگ گزینه + و برای خارج کردن توکنهای کیک از استخر، بر روی Unstake Cake کلیک کرده و تراکنش مربوطه را از کیف پول خود تأیید کنید.
همچنین با کلیک بر روی گزینه Add XED to MetaMask می‌توانید توکن XED را به کیف پول متامسک خود اضافه کنید.
سخن پایانی
بسیار خب؛ با مطالعه این مقاله، تقریباً همه چیز را درباره صرافی پنکیک سواپ یاد گرفته‌اید؛ اما اجازه دهید سخن پایانی را به ریسک‌ها و خطرات این پلتفرم اختصاص دهیم.
پیش‌نیاز تعامل با قراردادهای هوشمند و به‌تبع آن پلتفرم‌های دیفای، آشنایی با خطرات و ریسک‌های احتمالی آنها است. هر تراکنش و اقدام شما در این پلتفرم‌ها به منزله تعاملی با توابع نوشته‌شده در قراردادهای هوشمند این پلتفرم‌هاست. از این‌رو در صورتی که کدهای قرارداد هوشمند باگ کشف‌نشده‌ای داشته باشند، این امکان وجود دارد که هکرها یا حتی توسعه‌دهندگان همین پلتفرم‌ها سرمایه شما را به سرقت ببرند.
در کنار این خطر همیشگی برای قراردادهای هوشمند، باید به ریسک قابلیت‌هایی مثل فارمینگ و کشت سود این پلتفرم‌ها هم توجه کرد. این قابلیت‌ها به‌دلیل سهامگذاری مجدد توکنهای دریافتی از استیکینگ، ماهیتی شبیه به معاملات مارجین دارند؛ به این معنی که به نوسانات قیمت حساس هستند و امکان از دست رفتن سرمایه کاربران در آنها وجود دارد.
یکی از خطرات دیگر در این حوزه، حملات DNS به این پلتفرم‌هاست که اخیراً پنکیک سواپ نیز قربانی یکی از این حملات واقع شده بود. این حملات می‌توانند به لو رفتن کلمات بازیابی و اطلاعات حساس کیف پول‌های کاربران منجر شوند.
در آخر لازم است به این نکته اشاره کنیم که دنیای دیفای تا پیش از این، غالباً میزبان حرفه‌ای‌های حوزه ارزهای دیجیتال بود؛ اما این روزها، در پی رقابت شدید پلتفرم‌های غیرمتمرکز و گسترش اکوسیستم سریع و کم‌هزینه بایننس اسمارت چین، گویی درهای دنیای دیفای به روی عامه کاربران گشوده شده است. بنابراین لازم است همواره با چشمان باز (تأکید می‌کنم با چشمان کاملاً باز) در دنیای دیفای حرکت کنید.
