چرا تابستان‌ها میل کم‌تری به غذا هست؟
راهنماتو-در روزهای عریق‌ریزان و تفتیده تابستان، ممکن است شما هم احساس کرده باشید که در مقایسه با روزهای خنک‌تر اشتهایتان کم‌تر است. چه ارتباطی بین هوای گرم و اشتها وجود دارد؟ چرا در هوای خیلی گرم اشتهایمان کم‌تر می‌شود؟
به گزارش راهنماتو، تأثیر دما بر اشتها مدت‌ها ذهن دانشمندان را درگیر کرده بود. آلیسون چیلدرس، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه تکنولوژی تگزاس، می‌گوید: «آنچه می‌دانیم این است که آدم‌ها در هوای سردتر کالری بیش‌تری مصرف می‌کنند.»
دلیل زیستی پایه‌ای برای این وضعیت وجود دارد. کالری، واحد انرژی است که سوزاندن آن‌ها می‌تواند با تولید حرارت به انسان‌ها کمک کند که حرارت بدن‌شان را در اقلیم سرد حفظ کنند. اما وقتی هوا گرم‌تر می‌شود، آدم‌ها متوجه می‌شوند که گرسنگی‌شان کم‌تر می‌شود.
او می‌افزاید: «مکانیزمی که پشت این پدیده وجود دارد هنوز ناشناخته است. عوامل زیادی می‌تواند روی دریافت کالری اثر داشته باشد.»
مت کارتر، متخصص علوم اعصاب در کالج ویلیامز در ماساچوست، با این نظر موافق است. متغیرهای زیادی ـ شامل هورمون‌ها، پروتئین و عوامل محیطی ـ روی چگونگی و چرایی احساس گرسنگی و نهایتا اینکه چرا در روزهای گرم‌تر کم‌تر گرسنه‌مان می‌شود، اثر می‌گذارد.
بدن ما همیشه در تلاش است تا شرایط داخلی را باثبات نگه دارد. به این وضعیت هوموستازی گفته می‌شود. برای همین است که ما در زیر آفتاب سوزان عرق می‌کنیم یا بعد از ورزش سخت آب می‌نوشیم. گرسنگی نیز هموستاتیک است. وقتی میزان کالری بدن کم می‌شود ما احساس گرسنگی می‌کنیم و بعد از غذا خوردن احساس سیری می‌کنیم که این امر وضعیت داخلی فیزیولوژی ما را متعادل نگه می‌دارد.
فرایندهای هوموستاتیک زیادی توسط هورمون‌ها، که به عنوان پیام‌رسان‌های شیمیایی در بدن شناخته می‌شوند، حفظ می‌شوند. در مورد اشتها و احساس سیری دو هورمون دخیل هستند: گرلین، زمانی آزاد می‌شود که معده خالی است و لپتین، توسط سلول‌های چربی آزاد می‌شود و به مغز می‌گوید که بدن سیر است.
این هورمون‌ها برای آنکه روی احساسات و رفتارمان اثر بگذارند به هیپوتالاموس مغز سیگنال ارسال می‌کنند. هیپوتالاموس بخشی از مغز است که ابعاد مختلفی مانند دمای بدن، گرسنگی و تشنگی را تنظیم می‌کند. کارتر می‌گوید:
در زیر هیپوتالاموس، یک توده از سلول‌های عصبی ویژه وجود دارد که «همگی با هم احساس گرسنگی و سیری» را انتقال می‌دهند.
او می‌افزاید، گرلین سلول‌های عصبی مرتبط با گرسنگی به نام سلول‌های عصبی AgRP را تحریک می‌کند و باعث می‌شود که فرد احساس گرسنگی کند. در عوض، لپتین، این سلول‌های عصبی را مهار و سلول‌های POMC را تحریک می‌کند که باعث احساس سیری هستند.
کارتر می‌گوید: «اما هنوز نمی‌دانیم که دما چطور روی این سیستم ظریف اثر می‌گذارد. مغز حسگرهایی برای حرارت دارد -پروتئین‌هایی که وقتی بدن به آستانه‌ای از گرما می‌رسد، تغییر شکل می‌دهند. یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که در موش‌ها، برخی سلول‌های مغزی در دمای سرد، اطلاعاتی به سلول‌های عصبی AgRP ارسال می‌کنند که باعث افزایش احساس سیری می‌شود.
در عوض، وقتی هوا گرم نیست، سلول‌های عصبی POMC یک پروتئین حسگر گرما دارند که وقتی دمای بدن افزایش پیدا می‌کند، فعال می‌شود که متعاقبا سلول‌های مرتبط با سیری را فعال می‌کند.
کارتر می‌گوید: «اما فقط این نیست. سایر مدارهای مغزی احتمالا با هم روی میزان غذایی که ما مصرف می‌کنیم، اثر می‌گذارند.»
چیلدرس همچنین خاطرنشان می‌سازد که احتمالا عوامل دیگری نیز دخیل هستند. «درحالیکه این مکانیزمهای زیستی و گرما و سرما دخیل هستند، مهم است بدانیم که گاهی ما توانایی گوش دادن به سرنخ‌های بدن‌مان را از دست می‌دهیم ـ مثلا بیش‌تر از سیری غذا می‌خوریم یا وقتی گرسنه هستیم لب به غذا نمی‌زنیم.»
او می‌گوید: بهتر است در تابستان غذاهای آبدار مثل انواع سبزیجات، میوه و مایعات مصرف شود.
او می‌گوید شاید ندانید اما خوراکی‌های یخ‌زده به دلیل آنکه انرژی و کالری بالایی دارند می‌توانند حرارت بدن را افزایش دهند.
عاطفه رضوان نیا
