چرا رنگ اکثر هواپیماهای جنگی خاکستری است؟
نیروهای نظامی امروزی دارای برخی از پیچیده ترین سخت افزارها و ماشین آلاتی هستند که جهان تاکنون به خود دیده است. از هواپیماهای نظامی چهار موتوره گرفته تا سلاحهای شگفتانگیز با فناوری پیشرفته که شبیه داستانهای علمی تخیلی هستند، فهرست این سلاحها و حامل های نظامی بیپایان است. اما نیروهای نظامی با همه تنوعشان چند ویژگی ثابت دارند. از یکی از این موارد می توان به رنگ خاکستری هواپیماها و کشتی ها اشاره کرد.
برای چند دهه است که ارتش های جهان کشتی ها و هواپیماهای خود را خاکستری رنگ می کنند که به آن ها کمک می کند با محیط خود ترکیب شده و آنها را در برابر نیروهای دشمن استتار کنند. این رنگ یکنواخت با ممکن ساختن ترکیب هواپیماها و کشتیهای نظامی با شرایط نوری مختلف به نتیجه ای فوق العاده دست یافته که آن را به رنگی عالی و بی نقص برای مات کردن حامل های نظامی تبدیل می کند. با این حال، در حالی که این دلیل ممکن است برای بسیاری واضح و ساده باشد، تاریخچه پشت استفاده از این رنگ، این رنگ امروزه چه ویژگی هایی دارد، و طرح های مختلف استتار که ارتش ها استفاده می کنند، ممکن است برای همگان شناخته شده نباشند. تاریخچه استتار هواپیماها و کشتی های نظامی نشان می دهد که چگونه این رنگ با فناوری امروزی تکامل یافته است.
سیر تکاملی استتار هوانوردی
اکثر نیروهای نظامی در سرتاسر جهان از رنگ خاکستری در تجهیزات خود، اعم از یونیفرم یا ابزارهای نظامی استفاده می کنند. تاریخچه استفاده از این رنگ به قرن نوزدهم برمی گردد، زمانی که کشورهایی مانند اتریش به این نتیجه رسیدند که خاکستری رنگ استتار بهتری برای سربازانشان نسبت به رنگ سبز رایج است.
تهیه کردن این رنگ نیز ارزان تر بود، که در ترکیب با ویژگیهای استتار آن، رنگ خاکستری را در میان نیروهایی مانند نیروهای کنفدراسیون در دهه ۱۸۶۰ و ارتش آلمان بین سالهای ۱۹۰۷ و ۱۹۴۵ محبوب کرد. در جنگ جهانی اول، فرانسه و آلمان رنگ خاکستری را به عنوان یکی از رنگ های اصلی برای هواپیماهایشان پذیرفتند. در جنگ جهانی دوم، بریتانیا خاکستری ساده و خاکستری دریایی را به عنوان جایگزینی برای طرحهای دو رنگ خود که بهطور خطرناکی در ارتفاعات بالاتر قابل مشاهده بودند، انتخاب کرد. در سال ۱۹۴۳، هواپیماهای سطح بالا مانند Spitfire و Welkin از سایه های خاکستری به عنوان طرح رنگ اصلی خود استفاده می کردند.
با پیشرفت قرن، هواپیماهای بیشتری از طرح های خاکستری استفاده کردند. این هواپیماها شامل F-14 و برخی از زیباترین جت های جنگنده تاریخ رزم هوایی مانند MiG-17، F-16 و Tornado ADV بود. بیشتر هواپیماهای نظامی مدرن از رنگ های خاکستری جاذب رادار با کره های آهنی ریز که با آهن کربونیل یا هیدروکسید آهن پوشانده شده اند استفاده می کنند. فرض کنید هواپیما توسط تشعشعات الکترومغناطیسی مورد اصابت قرار گرفته است – که در بیشتر سیستمهای راداری رایج است – کرههای آهنی تشعشعات را جذب میکنند و گرمایی را آزاد میکنند که امواج را تضعیف می کند و بخش اعظم آن ها را از بازگشت به سمت کاشف های راداری باز می دارد.
استتار نیروی دریایی در قرن بیستم
مانند هواپیماها، کشتی های نیروهای دریایی نیز چندین دهه است که رنگ خاکستری را به کار می گیرند. نیروی دریایی ایالات متحده از بیش از یک قرن قبل و در سال ۱۸۹۹ در حال بررسی استتار شناورهای خود در برابر نیروهای دشمن بود و هنرمندی به نام رابرت دیفورست براش یکی از بازیگران اصلی این پروژه بود. با این حال، به دلیل کمبود امکانات تست، پیشنهادات ارائه شده توسط براش تا سال ۱۹۱۴ چندان پیاده سازی نشدند.
ایالات متحده در آوریل ۱۹۱۷ اعلان جنگ کرد و وارد جنگ جهانی اول شد. با این اعلامیه هنرمندان سرشناس دیگری نیز به پروژه استتار پیوستند که هر یک بر ارائه اطلاعات در مورد بهترین روش استتار برای نیروی دریایی تمرکز داشتند. یک مرکز تحقیقاتی در روچستر، نیویورک، تأسیس شد که به سیستمهای استتار مانند طرح هرتزوگ – که از نوارهای رنگی گسترده در اشکال دایرهای و قوسها استفاده میکرد – و سیستم توچ که بر رگههای مورب عظیم از رنگهای متضاد تمرکز داشت، تمرکز داشت.
سیستم های بعدی، مانند سیستم کور کننده الهام گرفته از بریتانیا – که از الگوهای نامنظم برای شکستن خطوط عمودی و افقی استفاده می کرد – توسط ایالات متحده پذیرفته شد. یکی از برجسته ترین رنگ های مورد استفاده در این سیستم، آبی-خاکستری بود که گاهی اوقات با سایه های خاکستری-سفید، خاکستری-صورتی و خاکستری-سبز مخلوط می شد تا رنگ های متمایز بیشتری تولید شود.
نقش اصلی طرح رنگ کور کننده، برهم زدن طرح کلی کشتی بود. اگرچه این طرح تعیین اندازه، برد و سرعت کشتی را دشوار می کرد، اما پیشرفت در فناوری مسافت یابی و راداری دیگر این کارآیی را از طرح رنگ کور کننده یا خیره کننده گرفت و باید رویکرد جدیدی در این زمینه در پیش گرفته می شد.
رنگ خاکستری از قبل ثابت شده بود که قابلیت دیده شدن و شفافیت دید پایینی دارد، که آن را به رنگ عالی برای رنگ آمیزی تسلیحات نظامی تبدیل می کرد. این زنگ به خوبی با افق و بیشتر شرایط آب و هوایی اقیانوس و دریا ترکیب می شود. کشتیها از بیش از یک سایه این رنگ استفاده می کنند، اما نیروی دریایی ایالات متحده از رنگهای تیرهتر در نزدیکی خط آب و رنگهای روشنتر در دکلها استفاده می کرد. با پایان جنگ، نیروی دریایی رنگ خاکستری روشن تری را به کار گرفت، مشابه آنچه امروز وجود دارد: خاکستری تیره.