۲۱ داستان اوریجین جوکر

جوکر کاراکتری به شمار می‌آید که در راز غرق شده است. این که تنها موارد اندکی از پیش از تبدیل شدنش به بزرگ‌ترین دشمن بتمن می‌دانیم بخش بزرگی از جذابیت او محسوب می‌شود. با این همه، چنین چیزی باعث نشده تا داستان‌هایی از شوالیه‌ی تاریکی تلاشی برای روشن کردن گذشته‌ی مرموز دلقک گاتهام نداشته باشند. در این نوشتار به سراغ شماری از این روایت‌ها می‌رویم که سعی کردند یک اوریجین را برای جوکر به نمایش بکشند؛ چه منطقی و چه دور از انتظار، بسیار دور از انتظار.

خطر اسپویل: این نوشته برخی از داستان‌های مربوط به جوکر را لو می‌دهد.

اوریجین‌های جوکر در یک نگاه

داستان اوریجین ابتدایی

هر چند دلقک گاتهام در شماره‌ی ۱ کمیک Batman رونمایی شد ولی سال‌ها به درازا کشید تا دی‌سی تلاشی برای ارائه یک اوریجین از او داشته باشد. شماره ی ۱۶۸ کمیک Detective Comics نشان داد که جوکر فعالیت خود را به عنوان یک دزد خرده‌پا آغاز کرد که نام رد هود را برای خودش برگزیده بود. پس از دستبرد زدن به یک شرکت کارت‌های بازی و فرار کردن از مسیر یک رود آلوده، رد هود متوجه شد که چهره و مویش تغییر رنگ داده‌اند. بدین گونه، جوکر آفریده شد.

شوخی مرگبار

کمیک Batman: The Killing Joke روی همان چهارچوب ساده‌ی اوریجین رد هود سوار شد اما چند لایه‌ی تراژیک به آن افزود. در این داستان اشاره می‌شود که جوکر زمانی کارگر یک کارخانه‌ی شیمیایی بود که از کارش برای تبدیل شدن به یک استند-آپ کمدین کنار کشید. پس از شکست خوردن در این مسیر، پذیرفت تا به گروهی از تبهکاران کمک کند تا از کارگزاران پیشینش دزدی کنند.

با این وجود، این کمدین شکست‌خورده پس از دنبال شدن توسط بتمن به درون مواد شیمایی می‌افتد. در کنار ضربه‌ی روحی از دست دادن همسر و فرزندش، همه‌ی مواد لازم برای پدیدآمدن یک دلقک آدمکش سادیست آماده شدند. البته خود این کمیک اشاره می‌کند که شاید جوکر به درستی گذشته‌ی خود را به یاد نمی‌آورد.

جک نپیر

فیلم Batman سال ۱۹۸۹ نخستین اثر سینمایی بود که اوریجین جوکر را بررسی و فراگیرترین موردی که هواداران شاهدش بودند را ارائه کرد. این ساخته نشان می‌دهد که دلقک گاتهام زمانی جک نپیر بود؛ یک مأمور اجرای گردن کلفت برای رئیس تبهکاری به اسم کارل گریسوم که با معشوقه‌ی او رابطه داشت. رئیس نپیر نیز نقشه‌ای پایه‌ریزی کرد تا به دست پلیس گاتهام کشته شود.

همانند موارد کمیک بوکی، یک رویارویی با شوالیه‌ی تاریکی باعث شد تا نپیر به درون خمره‌ی مواد شیمایی بیفتد و هم از دیدگاه فیزیکی و هم ذهنی دگرگون شود. یک زخم گلوله روی چهره‌اش هم مایه‌ی لبخند همیشگی‌اش بود. همچنین در یکی از سکانس‌های Batman می‌بینیم که نپیر جوان مسئول کشته‌شدن والدین بروس بود تا جوکر با اوریجین بتمن هم پیوند داشته باشد.

جوکر گنگستر

سریال انیمیشنی Batman: The Animated Series توجه چندانی نسبت به گذشته‌ی شاهزاده‌ی جنایی گاتهام نداشت. البته فیلم Batman: Mask of the Phantasm که بخشی از این جهان بود نگاهی به اوریجین جوکر انداخت. در این اثر، عکسی به دست نگهبان گاتهام می‌رسد که جوکر را پیش از دگرگونی‌اش در جایگاه یک مأمور اجرای مافیایی به نمایش می‌کشد. دلقک گاتهام هم نشان می‌دهد که هیچ علاقه‌ای نسبت به روسای سابقش ندارد.

جلسات روان‌درمانی جوکر

یک کمیک با نام The Batman Adventures: Mad Love هم بر اساس سریال انیمیشنی بتمن منتشر شد (و سپس نسخه‌ی انیمیشنی‌اش ساخته شد) که باز هم اشاره‌ای به اوریجین جوکر می‌کرد. با این که این کمیک تلاش دارد تا اویجینی برای هارلی کویین روایت کند اما در همین حال نشان می‌دهد جوکر به روان‌پزشک تازه‌اش اعتماد می‌کند و درباره‌ی دوران جوانی خود با او سخن می‌گوید.

بر اساس گفته‌ی جوکر، پدرش یک فرد بدرفتار بود و تنها زمانی که پسرش را به سیرک می‌برد نشانه‌هایی از مهربانی در او دیده می‌شد. پس از این که یک شوخی به درستی اجرا نمی‌شود، دلقک گاتهام برای همیشه خشونت و درد را وابسته‌ی خنده می‌بیند.

موردپژوهی

داستان Case Study یکی از روایت‌هایی‌ست که در سری آنتولوژی Batman: Black and White قرار داشت. این ماجرا همان اوریجین رد هود را استفاده می‌کند اما می‌افزاید که جوکر زمانی یک بانک‌ربا بود که به اندازه‌ای به موفقیت رسید که حوصله‌اش از جنایت‌های ساده سر رفت. هویت رد هود راهی برای زنده نگه داشتن هیجان جنایت به شمار می‌آمد.

در کنار این مورد، Case Study به این موضوع می‌پردازد که جوکر به راستی دیوانه نیست بلکه دیوانگی‌اش را جعل می‌کند تا حکم اعدام برایش داده نشود. البته این موردپژوهی توسط هارلین کوئینزل انجام شده است تا درستی‌اش به شدت جای تردید داشته باشد.

اوریجین‌های متناقض شوالیه‌ی تاریکی

فیلم The Dark Knight سال ۲۰۰۸ چندین داستان اوریجین را از خود لب‌های زخمی جوکر روایت می‌کند که احتمالاً هیچکدامشان پذیرفتنی نباشند.

ابتدا جوکر به یکی از روسای جنایی گاتهام می‌گوید که پدرش یک فرد الکلی بدرفتار بود که یک شب بسیار خشن شد. طبق گفته‌ی شاهزاده‌ی جرم و جنایت، پدر او در حالی که دهانش را می‌برید از پسرش می‌پرسید «چرا این همه جدی؟»

سپس جوکر یک داستان کاملاً متفاوت را برای ریچل داوز روایت می‌کند. این بار، او مدعی است که همسرش هنگام سر و کله زدن با مافیا بدهی بالا آورد و آن‌ها به جایش صورتش زخمی کردند. او که یک شوهر فداکار بود، تصمیم گرفت تا چهره‌ی خودش را زخمی کند. اما همسر جوکر زخم‌هایش را زننده می‌دانست و برای همیشه ترکش کرد تا او کمی دچار دیوانگی شود.

با همه‌ی این اوصاف این‌ها تنها نشانه‌ها از اوریجین جوکر در The Dark Knight نیست. برای نمونه او در گفتگویی با هاروی دنت می‌گوید اگر کامیونی پر از سربازان منفجر شود هیچکس وحشت نمی‌کند چرا که همه‌چیز بخشی از یک نقشه است. دلیل استفاده از چنین استعاره‌ی مشخصی نمایان نیست. آیا او پیش‌تر یک سرباز بود که در یک یورش چهره‌اش نابود شد؟ اگر چنین باشد آشکار می‌شود که چگونه در استفاده از جنگ‌افزارها و مواد منفجره این همه مهارت دارد و به دنبال ایجاد آشوب و زجر در گاتهام است.

عاشقان و دیوانگان

خط داستانی Lovers and Madmen تلاش دیگری برای ارائه‌ی یک اوریجین از جوکر دارد. در این مورد، او یک جنایتکار با اسم جک بود که از حوصله‌اش از کارش سر رفته بود تا این که سر و کله‌ی بتمن پیدا می‌شود تا دوباره هیجان را تزریق کند. چهره‌ی جک پس از این که هدف یک بترنگ قرار می‌گیرد زخمی می‌شود. پس از آن، هنگامی که جک به دست یک گروه رقیب شکنجه می‌شود، موادی شیمایی وارد بدن او شد تا دگرگونی‌اش کامل شود.

کودکی جوکر

در شماره‌ی ۳۱ کمیک The Brave and the Bold، اتم به درون ذهن پیچ‌خورده‌ی جوکر می‌رود تا جان او را از یک بیماری مرگبار نجات دهد. اتم در آن جا می‌بیند که درون خاطرات کودکی دلقک گاتهام گم شده است. در این داستان شاهد هستیم که جوکر از همان روزهای نخست زندگی‌اش تبدیل به یک آدمکش سادیست شد. او حتی خانواده‌اش را درون خانه‌شان گیر انداخت و آن را به آتش کشید تا عوض پیدا شدن کلکسیون جنازه‌ی حیواناتش را در آورد.

آلفرد در نقش جوکر

یک داستان کوتاه با اسم Batman: Whatever Happened to the Caped Crusader?، دوستان و دشمنان شوالیه‌ی گاتهام را در مجلس سوگواری بتمن دور هم گرد می‌آورد. در این روایت، آلفرد نمایان می‌کند که او همیشه جوکر بوده است. او با استفاده از مهارت‌هایش به عنوان یک بازیگر، هویتی متقاعدکننده می‌آفریند تا هدفی به اربابش در زندگی دهد. هر چند این روایت رویاگونه نباید جدی گرفته شود ولی هنوز هم یک دیدگاه متفاوت و جالب نسبت به دینامیک بتمن و جوکر به حساب می‌آید.

جوکر فلشپوینت

کراس‌اوور فلشپوینت دنیایی موازی را رونمایی کرد که به دست بری آلن آفریده شد. در این دنیا، بروس وین جوان بود که با گلوله‌ی زورگیر کشته می‌شود تا توماس وین تبدیل به بتمن و مارتا وین تبدیل به جوکر شوند. این دو معشوق از هم سواشده در کمیک Flashpoint: Batman – Knight of Vengeance دوباره به یکدیگر می‌رسند اما تراژدی رخ می‌دهد. وقتی که توماس به مارتا درباره‌ی یک دنیای دیگر می‌گوید که در آن پسرشان زنده مانده است و تبدیل به بتمن می‌شود، جوکر دچار دیوانگی افزون شد و خودش را از بین برد.

عمه یونیس

شماره‌ی ۲۳.۱ کمیک Batman با دیدگاهی متفاوت به سراغ اوریجین جوکر می‌رود. در این جا، شاهزاده‌ی دلقکی جنایت دوران کودکی‌اش را به یاد می‌آورد که با عمه یونیس سپری می‌شد؛ یک سرپرست سنگدل و بدرفتار که از شستن برادرزاده‌اش در سفیدکننده لذت می‌برد. در پایان، این رفتار باعث شد تا جوکر نه تنها پوستی سفید داشته باشد بلکه دیوانه هم شود. همانند همیشه هم باید توجه داشت نمی‌توان چندان به گفته‌های جوکر تکیه کرد.

رد هود یک

سری نیو ۵۲ کمیک Batman با خط داستانی Zero Year یک روایت متفاوت از اوریجین دلقک گاتهام را ارائه می‌کند. با این که ریدلر ویلن بنیادین این داستان به شمار می‌آید اما یک ساب‌پلات درباره‌ی درگیری بین شوالیه‌ی تاریکی تازه‌کار و گروه رد هود روایت می‌شود.

در این نگارش از رویدادها، جوکر با نام رد هود وان شناخته می‌شود؛ رهبر این گروه تبهکاری که از دیگر ساکنان گاتهام اخاذی می‌کند تا به او در ایجاد آشوب در شهر کمک کنند. انگار رد هودِ یک حتی در جریان هماوردی آینده‌اش با بتمن است و به خواسته‌ی خود به درون خمره‌ی مواد شیمایی می‌رود و بازآفرینی‌اش را می‌پذیرد.

مرد رنگ‌پریده

در خط داستانی Endgame نیز یک اوریجین کاملاً متفاوت برای جوکر در نظر گرفته می‌شود. این روایت به جوکر یک پیچش فراطبیعی می‌دهد تا بیان کند او از خود شهر گاتهام هم کهنه‌تر است. انگار جوکر یک حوض از مواد شیمایی جادویی را درون یک غار می‌یابد. این مواد شیمایی مایه‌ی دگرگونی‌اش به یک شیطان جاودان با نام پِیل من می‌شوند تا از آن هنگام به بعد گاتهام را تسخیر کند.

جروم و جرامیا

سریال Gotham از دیدگاه دیگری به جوکر نگاهی انداخت. این اثر تمرکز بسیاری روی یک کاراکتر با نام جروم والسکا انداخت که کارگر پیشین سیرک بود و تمایل به بی‌رحمی و کشتار داشت. جروم بسیاری از شخصیت‌پردازی‌های جوکر را نشان داد ولی در سیزن ۴ کشته شد.

با این وجود، واپسین کارش این بود که یک جعبه پرشده با گاز خنده‌ی زهرآگین را برای برادر دوقلویش به اسم جرامیا بفرستد. قرار گرفتن در معرض این گاز باعث شد تا جرامیا دچار دیوانگی شود و ظاهری همچون جوکر به دست آورد تا اشاره شود این قل والسکا قرار است شاهزاده‌ی جنایی گاتهام باشد.

دنیای گسترش‌یافته‌ی دی‌سی

از آن جایی که جوکر DCEU تنها در دو فیلم Suicide Squad و Zack Snyder’s Justice League با نقش‌هایی کوتاه ظاهر شد، چیز زیادی درباره‌اش مشخص نیست. با همه‌ی این اوصاف فیلم Suicide Squad سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که این نگارش از دلقک گاتهام مثل بسیاری از نسخه‌هایش، پس از افتادن به درون مواد شیمایی زهرآگین آفریده شد. این ساخته نمایش داد که جوکر برای تعمید دادن هارلین کوئینزل او را به درون مواد شیمایی می‌اندازد تا این پروسه دوباره انجام شود.

بتمن به عنوان جوکر

کراس‌اوور Dark Nights: Metal نگهبان گاتهام و جاستیس لیگ را در برابر شوالیه‌های تاریکی قرار می‌دهد؛ یک گروه از بتمن‌های تاب‌خورده که از کابوس‌های خود بروس وین پدید آمدند. رهبر آن‌ها ویلنی‌ست که اسم بتمنی که می‌خندد را به خود گرفته که در واقع بتمن تبدبل‌شده به جوکر است. او پس از این که در نهایت دلقک گاتهام را کشت، با سمی که درون بدن جوکر قرار داشت زهرآگین شد تا دچار دیوانگی شود و به همان چیزی که از آن به شدت بیذار است تبدیل شود.

سه جوکر

یکی از آخرین پیچش‌های مربوط به جوکر در دوره‌ی نیو ۵۲ مربوط به این می‌شود که آشکار شد در واقع سه جوکر در گاتهام فعالیت می‌کنند. این تاب‌خوردن در کمیک Batman: Three Jokers دنبال شد.

سه جوکرِ اشاره‌شده جنایتکار (جوکر اورجینال دوران طلایی)، دلقک (جوکر مضحک دوران نقره‌ای) و کمدین (نگارش مدرنی که در Batman: The Killing Joke استفاده شد) بودند. هر دوی مجرم و دلقک در پایان این کمیک کشته می‌شوند ولی نه پیش از این که تلاش داشته باشند تا جو چیل را تبدیل به جوکر نهایی کنند. در انتهای روایت، شوالیه‌ی تاریکی نمایان می‌کند که تنها چند روز پس از نخستین رویارویی‌اش با کمدین، هویت راستینش را متوجه شد و از آن هنگام به بعد حواسش به همسر سواشده و کودکی آن ویلن است.

جوکر در آرکهام

با این که تمرکز فیلم The Batman روی ریدلر، پنگوئن و کتوومن است اما این اثر جوکر را نیز با بازی بری کیوگن به گونه‌ای (در سکانسی حذف‌شده) در خود جای داده است. با زمان کمی که به او اختصاصی داده می‌شود چیز چندانی سوای صورت به شدت زخمی از این ورژن شاهزاده‌ی جنایی گاتهام به نمایش در نمی‌آید. مت ریوز در جایگاه کارگردان فیلم The Batman گفته است که این جوکر یک وضعیت بیولوژیکی دارد که مایه‌ی لبخند همیشگی و چهره‌ی از شکل‌افتاده‌اش است.

سال نخست جوکر

خط داستانی Joker: Year One به دنبال این بود تا شماری از اوریجین‌های متناقض جوکر را با هم تطبیق دهد و در همین حال هم روشنایی تازه‌ای به شیوه‌ای تبدیل شدن او از یک تبهکار ساده و یک سوپرویلن بیندازد. Joker: Year One کمی پس از بیرون آمدن دلقک گاتهام از حوض مواد شیمایی کمیک Batman: The Killing Joke ادامه پیدا می‌کند ولی در همین حال Batman: Zero Year را نیز به عنوان بخشی از کانن در نظر می‌گیرد.

در Joker: Year One نشان داده می‌شود که او توسط یکی از آموزگاران بتمن با نام دنیل کپشو تحت آموزش قرار می‌گیرد. کپشو به جوکر یاد می‌دهد چگونه بر ترسش‌های چیره شود و تیره‌ترین بخش‌های شخصیتش را رها سازد. همچنین این روایت یک توضیح کاملاً متفاوتی برای سه جوکر ارائه و در واقع آن‌ها را هویت‌های ناهمگون همان یک جوکر معرفی می‌کند؛ چیزی شبیه به بتمن زور-ان-آر برای شوالیه‌ی تاریکی.

آرتور فلک

تاد فیلیپس با یک دیدگاه تازه به سراغ جوکر می‌رود. دلقک گاتهام در فیلم Joker یک فرد آشفته به اسم آرتور فلک است که به درون دیوانگی و خشونت فرو می‌رود. آرتور ابتدا به عنوان یک دلقک دچار چالش معرفی می‌شود که پس از کشتن چندین نفر تبدیل به قهرمان شهروندان سرکوب‌شده‌ی گاتهام می‌شود. فلک در نیمی از فیلم Joker باور دارد که پسر نامشروع توماس وین (و در واقع برادر ناتنی بروس وین) است ولی این گونه اشاره می‌شود که این دروغی از سمت مادر خودشیفته‌اش بود.